Hypotheekrente: hypotheek met vaste rente of variabele rente

De ene hypotheekrente is de andere hypotheekrente niet. Je kunt dan ook zeker niet zomaar afgaan op de hoogte van de rente. Eén van de belangrijkste keuzes bij het afsluiten van een hypotheek, is die tussen een vaste of variabele hypotheekrente. Bij een variabele rente zijn je maandlasten elke maand anders. Bij een vaste hypotheekrente kun je een rentevaste periode met de bank afspreken, waarin de maandlasten dus telkens gelijk zijn. Bij een variabele hypotheekrente betaal je op de lange termijn (waarschijnlijk) minder, maar de rentebedragen per maand kunnen wel sterk schommelen.

Een hypotheek met variabele rente

Wanneer je een hypotheekafsluit, moet je daarover aflossing betalen. Maandelijks betaal je rente aan de hypotheekverstrekker. De hoogte van de rente heeft te maken met de waarde van geld. Wanneer er veel vraag is naar geld - particulieren en bedrijven veel willen lenen - is de prijs hoger en stijgt het rentepercentage. Wanneer er weinig vraag is - particulieren en bedrijven meer sparen en minder lenen - daalt de rente juist.

Wanneer je een hypotheek met een variabele rente hebt, ben je dus afhankelijk van deze fluctuerende 'prijs' van geld. Hoewel de rente die banken onderling hanteren (bijvoorbeeld het euribor tarief) dagelijks verandert, past de bank het rentetarief voor spaarrekeningen en hypotheken per maand of per kwartaal aan.

Een variabele hypotheekrente betekent schommelende maandlasten

Dat betekent dat je wanneer je een variabele rente op je hypotheek hebt, je niet van tevoren weet wat je maandlasten zijn: die kunnen namelijk per maand verschillen. En hoewel het niet waarschijnlijk is dat de hypotheekrente in één maand opeens met 2% zal stijgen, kan het wel zijn dat er maanden achtereen een stijging plaatsvindt en je uiteindelijk wel 2% meer betaalt.

Een rekenvoorbeeld van een hypotheek met variabele rente

Wanneer je een hypotheek hebt van €250.000 en je betaalt daar in eerste instantie 3% hypotheekrente over, dan ben je per maand €625 aan aflossing kwijt (hierover zijn uiteraard nog fiscale voordelen te behalen waardoor de netto maandlasten veel lager uitvallen, maar dat blijft in dit voorbeeld buiten beschouwing). Wanneer de hypotheekrente stijgt naar 5%, betaal je per maand €1042 aan aflossing en bij een hypotheekrente daling naar 1,5% betaal je maandelijks €313.

Bij een variabele hypotheekrente zijn financiële buffers vereist

Het gaat dus om verschillen in maandlasten van enkele honderden euro's - per jaar kunnen dat enkele duizenden euro's zijn. Een variabele rente kan daarom behoorlijk riskant zijn. Je moet financiële buffers hebben om eventuele rentestijgingen op te kunnen vangen. En omdat je niet weet hoe hoog de rente wordt en hoe lang de rente op een hoog niveau blijft, kun je nooit van te voren weten hoe groot die financiële buffer moet zijn.

Gelukkig bieden banken en andere hypotheekverstrekkers ook de mogelijkheid van een vaste hypotheekrente, waarbij de risico's veel lager liggen.

Een hypotheek met een vaste rente

Wanneer je een hypotheek afsluit tegen een vaste rente, weet je van tevoren waar je qua maandlasten aan toe bent. Die zekerheid kent echter wel een prijs. De vaste rente is over het algemeen hoger dan de variabele rente. In ieder geval is het zo dat je op de lange termijn meer betaalt aan vaste rente dan aan variabele rente. Dat komt doordat de bank nu het risico van de variabele rente op zich neemt en daar een extra vergoeding voor vraagt.

Hypotheekrente en het kiezen van de lengte van de rentevaste periode

Het is niet zo dat je alleen maar kunt kiezen tussen twee uitersten: een hypotheek met een vaste rente en een hypotheek met een variabele rente. Wanneer je namelijk kiest voor een vaste rente, moet je vervolgens vaststellen hoe lang je de rente vast wilt leggen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een rentevaste periode van 5 jaar, maar ook voor een rentevaste periode van 20 jaar. Na die periode kun je weer een nieuwe rentevaste periode ingaan, als je dat wilt; de hoogte van de rente is dan wel weer anders. Over het algemeen geldt: hoe langer de rentevaste periode, hoe hoger de rente die je moet betalen. Je koopt dus als het ware een stuk zekerheid.

Met een vaste hypotheekrente loop je risico teveel te betalen

Het kan echter ook zo zijn dat de vaste rente op de lange termijn gaat dalen. Dan is het dus voordeliger om eerste te kiezen voor een rentevaste periode van 10 jaar en daarna opnieuw een rentevaste periode op te stellen van 10 jaar (in plaats van 1 rentevaste periode van 20 jaar). In die tweede 10 jaar geldt dan dus een nieuw (voordeliger) rentetarief. Het probleem is dat je nooit van tevoren weet wat de rente gaat doen. Ook met een vaste rente blijft het dus altijd een gok waar je verstandig aan doet.

Daar kan je overigens nog verder in gaan. Zo kun je er ook voor kiezen om een variabele rente te nemen en te wachten totdat de vaste rente daalt en dan pas een rentevaste periode ingaan.

Wat je moet kiezen is moeilijk te bepalen en sterk afhankelijk van je persoonlijke situatie. Het loont in ieder geval de moeite om je goed in de materie van de hypotheekrente te verdiepen en de verschillende opties (bij de verschillende financiële instellingen) goed door te spreken.

Lees verder

• Vaste hypotheekrente: vaststellen van de rentevaste periode
• Variabele hypotheekrente: voordelig, maar met risico
• Hypotheekrente vergelijken: waar moet je op letten?
• Nederlands huis: buitenlandse hypotheek