Aflosboete eigen woning: meer belasting betalen

De aflosboete is een belasting op de eigen woning. U betaalt al de WOZ-belasting aan de gemeente, een boeterente aan de bank als u te snel aflost en vervolgens de extra aflosboete aan de Belastingdienst. De hoogte van de aflosboete is afhankelijk van de WOZ-waarde van uw woning. Deze extra belasting op extra aflossen kan iedereen raken die een eigen woning heeft en geen of bijna geen hypotheek meer heeft doordat deze is afgelost. De woningeigenaar als melkkoe?

Meer belasting eigenaar eigen woning

• De nieuwe aflosboete als extra belasting op de eigen woning
• Waarom minder hypotheekrenteaftrek op de eigen woning?
• De aflosboete voor de eigenaar van een woning
• Kosten woning, wat moet u allemaal betalen?
• Hoe werkt de aflosboete bij aflossing?
• Minder subsidies in de woningmarkt
• Geen zorgtoeslag meer, geen ouderenkorting

De nieuwe aflosboete als extra belasting op de eigen woning

De hypotheekrenteaftrek werd in Den Haag lange tijd weergegeven met het h-woord. Er rustte een soort taboe op het beperken van de hypotheekrenteaftrek. Niet onbegrijpelijk want het aanpakken van de hypotheekrenteaftrek raakt vele mensen en dus vele kiezers. Toch zette het kabinet Rutte 2 forse stappen om de hypotheekrenteaftrek verder te beperken. Een aantal politieke partijen was voor, maar toch vooral de achterban van de VVD en het CDA tegen. Het kabinet met de VVD en het CDA gaan echter door met het beperken van de hypotheekrenteaftrek voor grote groepen van de bevolking. Sterker nog, wie geen hypotheekrenteaftrek meer heeft, krijgt een extra aflosboete voorgeschoteld.

Waarom minder hypotheekrenteaftrek op de eigen woning?

Internationaal gezien hebben Nederlanders relatief veel hypotheek en te veel hypotheek kan als een risico worden gezien. Een ruimhartige hypotheekrenteaftrek stimuleert de burger wellicht om meer hypotheek te nemen dan nodig is en daarom zijn er al vele maatregelen genomen om de hypotheekrenteaftrek te beperken. Niet leuk voor de eigenaar van een woning, maar de meesten konden daar wel mee leven. Het kabinet Rutte 3 doet hier nog een stap bovenop, niet voor alle burgers maar vooral voor de mensen die een hoger inkomen hebben en dus meer hypotheekrenteaftrek hebben. Deze extra beperking werkt dus nivellerend, lagere inkomens hebben er geen last van. Ook wie een woning huurt, heeft nergens last van. Daarmee is het een opvallende maatregel van dit kabinet.

De aflosboete voor de eigenaar van een woning

Met ingang van 2019 is een extra aflosboete ingevoerd. We kenden al de boeterente wanneer een woning versneld werd afgelost, maar dat is een boete die aan de bank moet worden betaald. De eigenaar van een eigen woning die vaak al veel belasting moet betalen voor zijn bezit, krijgt er door het kabinetsbeleid nog een extra heffing bij. In het bijzonder geldt dit voor iedereen die zijn hypotheek heeft afgelost of helemaal geen hypotheek heeft afgesloten op zijn woning. Vele jaren stimuleerde de overheid het extra aflossen van de hypotheek, er is tot 2023 zelfs een schenkingsvrijstelling voor de eigen woning (107.000 euro jubelton 2022) als daarmee de hypotheek verder wordt afgelost. Ouderen hebben vele jaren gespaard om hun hypotheek te verminderen, omdat ze weten dat die woning anders misschien niet meer betaalbaar is zodra ze recht krijgen op hun AOW. Banken stimuleren het aflossen wanneer er op papier een restschuld ontstaat of wanneer iemand nog een volledig aflossingsvrije hypotheek heeft. En wat doet het kabinet? Het kabinet voert voor de afgeloste hypotheken een heffing in van 0,6 tot 0,7% van de WOZ-waarde van uw woning. Bij een woning van 400.000 euro spreken we over een bedrag van 2.400 tot 3.000 euro per jaar. Dit wordt wel in dertig jaar uitgesmeerd, maar telt snel op. Bovendien is het voor een volgend kabinet erg eenvoudig geworden om de dertig jaar te verkleinen naar een kleiner aantal jaren. U betaalt over deze extra bijtelling belasting en premies.

Kosten woning, wat moet u allemaal betalen?

Zo lopen de kosten voor een woning fors op:

• U betaalt aankoopkosten, notarislasten bij aankoop, overdrachtsbelasting en de kosten van de hypotheek.
• U betaalt ontroerend goed belasting.
• U betaalt waterschapsbelasting.
• U betaalt een reinigingsheffing.
• U betaalt verzekeringen.
• U betaalt onderhoud van de woning.
• Bij extra aflossen mogelijk een boeterente aan de bank.
• U betaalt een extra aflosboete aan de fiscus door het afschaffen van de Wet Hillen.

Hoe werkt de aflosboete bij aflossing?

Wie zijn woning volledig of bijna volledig heeft afgelost, kan bij het invullen van zijn belastingaangifte een beroep doen op de Wet Hillen. Die zorgt bij een volledige afgeloste woning ervoor dat u niet 0,7% eigenwoningforfait bij uw inkomen hoeft bij te tellen. Het kabinet wil dit forfait geleidelijk verlagen naar 0,45% (2022), maar dan nog is dit een forse bijtelling waarover u belasting moet betalen als de Wet Hillen wordt afgeschaft. Dat raakt dus iedereen die netjes zijn hypotheek heeft afgelost. De huurders hebben hier geen last van, zij die in ruime mate hypotheekrente aftrekken ook niet. De aflosboete is eigenlijk een stimulans om schulden te maken en niet af te lossen en dat is tegengesteld aan het beleid dat de overheid lange tijd heeft gepropageerd.

Minder subsidies in de woningmarkt

Dat een liberale regering minder subsidies voor de woningmarkt wil, is niet geheel vreemd. Economisch gezien zorgt elke subsidie voor een distorsie. Veel hypotheekrenteaftrek toestaan kan tot hogere huizenprijzen leiden, veel huurtoeslag kan tot te hoge huren leiden. Als een verhuurder weet dat een huurder huurtoeslag kan krijgen, dan kan de verhuurder meer huur vragen zolang hij maar beneden de maximale huurgrens blijft. Wie echt wat aan de woningmarkt wil doen, bekijkt zowel de huursector als de koopwoningen. Nu lijkt het erop dat vooral ouderen en anderen die de hypotheek (grotendeels) hebben afgelost, meer belasting moeten betalen. Sommige eigenaren van een woning zullen wellicht met te hoge maandlasten worden geconfronteerd en wellicht hun woning moeten verkopen. Maar voor hen is er ook al geen ruimte in de huursector en voor de huurtoeslag komen ze al helemaal niet in aanmerking. Deze woningeigenaren dreigen dus buiten de boot te vallen.

Geen zorgtoeslag meer, geen ouderenkorting

Doordat u ook op een afgeloste woning een bijtelling van het huurwaardeforfait krijgt, kan het zijn dat u niet meer voor bepaalde toeslagen zoals de zorgtoeslag in aanmerking komt. Bovendien verliest u wellicht de hoge ouderenkorting en krijgt u minder heffingskortingen. De algemene heffingskorting is bijvoorbeeld inkomensafhankelijk. De aflosboete gaat dus verder dan alleen de bijtelling van het forfait, uw rekening kan fors oplopen. Wat u altijd kunt doen is een aftrekbare gift aan een bepaalde instelling om zo uw inkomen te verlagen of gebruik maken van andere aftrekposten, maar dan moet dat geld er wel zijn. De aflosboete spoort bovendien niemand meer aan om vervroegd af te lossen en daar was de Wet Hillen juist wel voor bedoeld. Iedereen met een eigen woning doet er goed aan om zijn knopen te tellen en te bekijken of aflossen nog wel loont. Met een hypotheek kunt u nog steeds uw inkomen verlagen en zo wel voor allerlei extra's in aanmerking komen die bij een volledige aflossing van de hypotheek aan uw neus voorbij gaan.

Lees verder

• Wet Hillen afgeschaft (hypotheekrenteaftrek)
• Inkomstenbelasting 2021 & belastingtarieven en schijven