Echtscheiding: verdeling pensioen en vechtscheiding

Een echtscheiding in 2021 of 2022 of wordt het een vechtscheiding, wat zijn de gevolgen voor het pensioen in 2021 en 2022? Hoe is dan de verdeling van het opgebouwde pensioen en hoe werkt deze verdeling van het pensioen vanaf 1 juli 2022? U kunt ook kiezen voor conversie van het opgebouwde pensioen, zodat een ieder zijn eigen pensioenpot krijgt. Let ook op de gevolgen van een echtscheiding uw AOW en de verdeling daarvan. Extra aandacht dus voor het inmiddels opgebouwde nabestaanden pensioen van u en uw ex, want het gaat vaak om veel geld. Ook in 2022. Bij een scheiding kunt u dit opgebouwde pensioen op meerdere manieren tussen u beiden verdelen. De helft van het pensioen kan voor u zijn, maar u mag ook afwijken van de regels in de Wet Verevening Pensioenrechten. Regel de onderlinge afspraken over de pensioenverdeling goed in een echtscheidingsconvenant. Vanaf 1 juli 2022 wordt een en ander direct per wet verdeeld.

Inhoud:

• Verdeling pensioen: de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding en de pensioenverdeling
• Echtscheiding en de verdeling van het opgebouwde pensioen, afspraken maken en geen vechtscheiding
• Welk pensioen kunt u verdelen bij een scheiding?
• Wet Verevening Pensioenrechten toegelicht
• Voor wie geldt de Wet Verevening Pensioenrechten?
• Samenwonen, maar niet getrouwd zijn en geen geregistreerd partnerschap
• Huwelijk en geregistreerd partnerschap
• Hoe het pensioen verdelen, conversie van pensioen?
• Overlijden van een ex partner en het pensioen
• Wat doet de pensioenuitvoerder bij scheiding?
• Alimentatie, partneralimentatie en kinderalimentatie
• Verdeling pensioen per 1 juli 2022
• Slot maak bij een echtscheiding afspraken over uw pensioen, de pensioenverdeling, en voorkom zo een vechtscheiding

Verdeling pensioen: de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding en de pensioenverdeling

De Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding stelt dat de tijdens het huwelijk of relatie opgebouwde aanspraken op ouderdomspensioen in beginsel gelijkelijk moet worden gedeeld. Na een huwelijk van 18 jaar gaat zou dus 9 jaar van de pensioenopbouw naar de ex-partner gaan. Bovendien gaat tot het moment van scheiding het opgebouwde nabestaandenpensioen naar de ex-partner. Maar de wet is op dit punt niet dwingend. In gezamenlijke overeenstemming mag u hiervan afwijken.

Echtscheiding en de verdeling van het opgebouwde pensioen, afspraken maken en geen vechtscheiding

Wie uit elkaar gaan moeten allerlei zaken goed regelen. Of het nu een echtscheiding, een scheiding van tafel en bed of een beëindiging van geregistreerd partnerschap is. Hoe gaat u bijvoorbeeld voortaan om met de kinderen, het huis, de inboedel en het pensioen. En over het pensioen gaat het in dit artikel. Het lijkt ver weg, maar is dat niet. U doet er goed aan om ook de verdeling van het pensioen goed te regelen in het echtscheidingsconvenant, de schriftelijke afspraak tussen ex-partners met het oog op de scheiding.

Welk pensioen kunt u verdelen bij een scheiding?

Niet bedoeld zijn:

• Een vervroegd pensioen tot de AOW-leeftijd of VUT-regelingen;
• De AOW;
• Een Invaliditeitspensioen;
• Een nabestaandenuitkering;
• Een klein pensioen;
• Lijfrente of een tijdelijk pensioen.

De AOW is dus individueel bepaald en deze rechten worden niet verdeeld. Wel kan het al dan niet meer samenwonen gevolgen hebben voor de hoogte van uw AOW.

Wet Verevening Pensioenrechten toegelicht

De Wet Verevening Pensioenrechten regelt wel het een en ander over de verdeling van het ouderdomspensioen bij scheiding. Volgens de wet hebben beide ex-partners recht op de helft van het ouderdomspensioen. We spreken dan over het pensioen dat is opgebouwd in de jaren die liggen tussen sluiting van het huwelijk of het geregistreerd partnerschap en het uit elkaar gaan of de scheiding. Wie samenwoont zonder geregistreerd partnerschap kan geen beroep doen op deze wet. Ook de VUT, lijfrenten en bijvoorbeeld bepaalde tijdelijke pensioenen vallen niet onder deze wet. Ook het nabestaandenpensioen wordt niet volgens de Wet Verevening Pensioenrechten verdeeld. Het bedrag dat de pensioenuitvoerder zou moeten betalen aan de ex-partner kent een bepaalde ondergrens en deze ondergrens is extra hoog als de ex in het buitenland woont.

Voor wie geldt de Wet Verevening Pensioenrechten?

Sinds 1995 staan de gevolgen van een echtscheiding voor uw pensioen in de wet. De Wet Verevening Pensioenrechten regelt dit en geldt voor de volgende personen:

• Ex echtgenoten met een echtscheiding op of na 1 mei 1995;
• Ex-echtgenoten van tafel en bed gescheiden op of na 1 mei 1995. Dit betekent sinds 1 april 2001 dat deze scheiding moet zijn ingeschreven in het huwelijksregister;
• Ex geregistreerde partners van wie het geregistreerd partnerschap definitief is beëindigd na 30 april 1995.

Samenwonen, maar niet getrouwd zijn en geen geregistreerd partnerschap

Woont u samen, bent u niet getrouwd en heeft u ook geen geregistreerd partnerschap, dan is in de Wet Verevening Pensioenrechten niets voor u geregeld. U kunt wel samen met uw ex afspraken maken over de verdeling van uw pensioen. Leg de afspraken vast bij een notaris. Het pensioenfonds betaalt in dit geval geen pensioen aan de ex-partner.

Huwelijk en geregistreerd partnerschap

Een geregistreerd partnerschap is gelijk te stellen aan een huwelijk. Bij een scheiding, ook bij een scheiding van tafel en bed, kunt u het pensioen onderling verdelen. Als u met iemand anders trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat, heeft dat geen invloed op de verdeling van het pensioen. Er zijn, als bijvoorbeeld de huwelijkse voorwaarden of van een partnerschap dit niet uitdrukkelijk uitsluiten.

Hoe het pensioen verdelen, conversie van pensioen?

Er zijn vier mogelijkheden om het opgebouwde pensioen bij een echtscheiding te verdelen:

1. De standaard verdeling van een pensioen

De standaard verdeling houdt in dat uw ex-partner 50 procent krijgt van het pensioen dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd. Overigens kunnen beide partners een pensioen hebben opgebouwd die voor verdeling in aanmerking komen. Als u beiden een pensioen hebt opgebouwd kunt u ook besluiten om juist geen verdeling af te spreken maar de zaken zo te laten.

2. Een afwijkende verdeling bij scheiding

De Wet Verevening Pensioenrechten laat u vrij om voor een andere verdeling van het pensioen kiezen. Denk aan een verdeling van 30% en 70% of nog anders en u kunt ook kiezen voor een andere periode om de pensioenrechten vast te stellen. Leg dit alles goed vast in een echtscheidingsconvenant.

3. Omzetten in een pensioenrecht, conversie van pensioen

U en uw ex-partner kunnen ervoor kiezen om via conversie het recht op ouderdomspensioen of het aanvullend partnerpensioen om te zetten in een pensioenrecht, waardoor uw partner een eigen recht op pensioen krijgt, zodra deze 65 jaar wordt. Een voordeel van deze verdeling is dat de band tussen de ex partners definitief is verbroken. Bovendien is het bij conversie zo dat u uw pensioen ook krijgt als u w partner voor zijn pensioen komt te overlijden. Als daarentegen u voor uw pensioen komt te overlijden, krijgt de ex niet weer 50% van de pensioenaanspraken terug.

4. De contante waarde verdelen

Tot slot kunt u ervoor kiezen om de contante waarde van het opgebouwde ouderdomspensioen direct te verdelen, zodat het onderdeel uitmaakt van de geldelijke boedelverdeling van de boedel bij een scheiding en niet wordt afgeboekt op uw pensioen. Anders gezegd: u koopt de vermindering van uw pensioen in feite af door een bepaald bedrag ineens te betalen aan uw ex.

Overlijden van een ex partner en het pensioen

Als iemand komt te overlijden wordt de AOW stopgezet. Woonde overledene samen, dan bepaalt de leeftijd van de partner wat het gevolg voor de uitkering is. Is betrokkene jonger dan 65 jaar dan is er mogelijk een Anw uitkering, is betrokkene AOW-gerechtigd dan verandert de AOW in de hogere AOW-uitkering voor een alleenstaande. Als na een scheiding uw ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd overlijdt, krijgt u als overlevende ex partner geen deel van het ouderdomspensioen terug. Overlijdt daarentegen de ex-partner die het pensioen niet zelf heeft opgebouwd, dan krijgt u wel weer het volledige ouderdomspensioen terug als bij de echtscheiding geen conversie is toegepast. De conversie kan niet worden teruggedraaid.

Wat doet de pensioenuitvoerder bij scheiding?

De pensioenuitvoerder betaalt niet altijd uit, bijvoorbeeld niet:

• Als het daarvoor bestemde formulier niet binnen twee jaar na de scheiding door de pensioenuitvoerder is ontvangen.
• Als betaling door huwelijkse voorwaarden, partnerschapsovereenkomst of scheidingsconvenant.

Overigens mag de pensioenuitvoerder voor de uitvoering wel kosten in rekening brengen. De uitkering is netto, niet bruto.

Alimentatie, partneralimentatie en kinderalimentatie

Voor het betalen en ontvangen van alimentatie plus de gevolgen voor de belasting, bestaan vele regels. Ook zijn er fiscale regels voor de aftrek van de partneralimentatie. De kinderalimentatie is niet meer aftrekbaar als aftrek kosten levensonderhoud kind.

Verdeling pensioen per 1 juli 2022

Vanaf 1 juli 2022 krijgt u een eigen aanspraak op een pensioen en is het dus niet meer zo dat u levenslang aan een partner verbonden bent die aan u pensioengelden overmaakt. De aanspraak is gelijk aan de helft van het ouderdomspensioen en het partnerpensioen dat tijdens de huwelijkse periode is opgebouwd. Het pensioen dat vóór het huwelijk is opgebouwd maakt hier geen deel van uit. Uw aanspraak wordt vanaf 1 juli 2022 automatisch verdeeld, zodra de pensioenuitvoerders vanuit de Basisregistratie Personen (BRP) bericht krijgen van een scheiding.

Slot maak bij een echtscheiding afspraken over uw pensioen, de pensioenverdeling, en voorkom zo een vechtscheiding

Ga altijd bij een echtscheiding en verdeling pensioen bij de pensioenfonds of pensioenuitvoerder na hoeveel pensioen is opgebouwd en of er misschien maatregelen moeten worden genomen. Weet zo waar u aan toe bent en wat u te doen staat.

Lees verder

• Echtscheiding en hypotheekrenteaftrek
• Trouwen in 2020/'21: beperkte gemeenschap van goederen