Trouwen in 2020/'21: beperkte gemeenschap van goederen

Gaat u trouwen in 2020 of 2021, dan krijgt u te maken met nieuwe huwelijksregels en een nieuw huwelijksvermogensrecht. Op 28 maart 2017 werd het initiatiefvoorstel Swinkels, Recourt en Van Oosten 'de beperking van de wettelijke gemeenschap van goederen' door de Eerste Kamer aangenomen. De aanpassing van het Burgerlijk Wetboek treedt per 1 januari 2018 in werking, overigens niet met terugwerkende kracht naar eerdere jaren. Wat houdt deze beperking van de goederengemeenschap voor het vermogen in en kunt u dan nog huwelijkse voorwaarden afsluiten of toch kiezen voor een algemene gemeenschap van goederen? Wat zijn de gevolgen voor schenkingen en erfenissen tijdens het huwelijk en wat is een insluitingsclausule?

Nieuwe huwelijksregels in 2020 en 2021

• Initiatiefvoorstel Swinkels, Recourt en Van Oosten: beperking wettelijke gemeenschap van goederen
• Trouwen en de beperkte gemeenschap van goederen
• Gevolgen voor schenkingen en erfenissen bij een huwelijk in 2020 en 2021
• Gevolgen voor de erfbelasting
• Trouwen en vermogen 2020 en 2021
• Gevolgen van de beperkte gemeenschap van goederen voor een ondernemer en de dga
• Conclusie nieuwe wet beperkte gemeenschap van goederen en nieuw huwelijksvermogensrecht

Initiatiefvoorstel Swinkels, Recourt en Van Oosten: beperking wettelijke gemeenschap van goederen

Na vele jaren van voorbereiding is het parlement eindelijk akkoord gegaan met een wijziging van het huwelijksvermogensrecht. In het Staatsblad is bekend gemaakt dat deze wetswijziging per 1 januari 2018 ingaat. Tot die tijd trouwt u volgens het bestaande huwelijksvermogensrecht. Dat houdt in dat als er geen huwelijkse voorwaarden zijn opgemaakt, u in algemene gemeenschap van goederen trouwt. Alles wordt daarbij gemeenschappelijk, alle schulden en het vermogen van voor en tijdens het huwelijk zijn door te trouwen van u beiden geworden. Gaat u uit elkaar, dan bezit bij de boedelverdeling ieder de helft van alles. Dit wordt niet meer als erg modern gezien, bovendien sluit dit niet aan bij het huwelijksvermogensrecht zoals dat in vele andere landen geregeld is. In andere landen is een algemene gemeenschap van goederen eerder uitzondering dan regel. Een geregistreerd partnerschap wordt wat dit betreft gelijkwaardig behandeld als een huwelijk.

Trouwen en de beperkte gemeenschap van goederen

Nu kon u al kiezen voor een beperkte gemeenschap van goederen, maar daarvoor moest u naar de notaris. De nieuwe wet (wijziging boek 1 BW) zal regelen dat een beperkte gemeenschap van goederen de regel is en dat u, als u hiervan wilt afwijken naar de notaris moet gaan. U mag dus afwijken en wel op twee manieren. U kunt weer terugkeren naar de algemene goederengemeenschap, maar u kunt ook kiezen voor een grote uitsluiting en zelfs voor een volledige uitsluiting. De beperking van de nieuwe wet houdt in dat al uw bezit en schulden van voor het huwelijk niet gemeenschap zijn en ook de erfenissen en schenkingen tijdens het huwelijk niet. Alleen het tijdens het huwelijk vergaarde inkomen en vermogen en de vruchten van vermogen en alles wat voor het huwelijk al gemeenschap was, worden daarmee nog gemeenschappelijk. Zo kunnen er ook voor het huwelijk al gezamenlijk schulden zijn gemaakt, of gezamenlijk zaken zijn gekocht die zaken blijven ook na het trouwen gemeenschappelijk. Privé schulden van voor het huwelijk, blijven daarentegen privé schulden. Schuldeisers kunnen hooguit beslag leggen op de helft van het gezamenlijke vermogen.

Gevolgen voor schenkingen en erfenissen bij een huwelijk in 2020 en 2021

Het gevolg voor schenkingen en erfenissen is, dat de partner hierop geen aanspraak kan maken als u als ontvanger of erfgenaam dat niet toestaat. Uw schenkingen en erfenissen zijn daarmee beschermd bij een echtscheiding, ze vallen niet in de boedelscheiding. Maar ook hier mag u vanaf wijken. Als de schenker of erflater wil verhinderen dat u hiervan afwijkt, dan kan dat via een uitsluitingsclausule. Als de schenker of erflater juist wil dat wat hij of zij geeft of nalaat wel in de goederengemeenschap van het huwelijk komt, kan hij of zij kiezen voor een insluitingsclausule. Zo wordt iemand weer binnengesloten en niet uitgesloten.

Gevolgen voor de erfbelasting

Bij een algehele gemeenschap van goederen is de helft van de partner en erft hij als langstlevende de rest. Bij de beperkte gemeenschap van goederen kan minder dan de helft van de andere partner zijn, als u het niet anders regelt. Dat kan betekenen dat er bij uw overlijden meer erfbelasting betaald moet worden.

Trouwen en vermogen 2020 en 2021

Als er door een huwelijk in 2020 of 2021 een verschuiving in vermogen plaats vindt, dan kan de Belastingdienst het deel boven de 50% aan vermogen als schenking aan de partner zien en een navordering voor de schenkbelasting sturen. De fiscus ziet nog al een gebeuren dat door te trouwen behoorlijke overdrachten van vermogen plaatsvinden die het karakter van een schenking hebben en wil die schenkingen belasten. Vanaf 2018 is dit ook mogelijk gemaakt voor een huwelijk dat na 2017 wordt gesloten.

Gevolgen van de beperkte gemeenschap van goederen voor een ondernemer en de dga

Ook bij de nieuwe wet blijft het verstandig voor een ondernemer en de directeur-grootaandeelhouder dga om huwelijkse voorwaarden af te sluiten. Ondernemingswinsten die worden geboekt tijdens het huwelijk zullen in redelijkheid tot de algehele boedel worden gerekend. De wet spreekt over een redelijke vergoeding voor de kennis, vaardigheden en arbeid die een echtgenoot ten behoeve van die onderneming heeft aangewend. Bij een echtscheiding zal die verdeeld moeten worden. Bestond de onderneming al voor het huwelijk, dan hoeft de onderneming zelf niet gedeeld te worden, maar de vruchten daarvan wel. Met huwelijkse voorwaarden kunnen schuldeisers van de onderneming (gedeeltelijk) buiten de deur worden gehouden.

Conclusie nieuwe wet beperkte gemeenschap van goederen en nieuw huwelijksvermogensrecht

Er verandert nogal wat voor wie in 2020 of 2021 in het huwelijksbootje stapt. Voor wie al getrouwd is vóór 2018, verandert er met de nieuwe wet niets. Maar dat wil niet zeggen dat de verdeling altijd erg eenvoudig zal worden als er later sprake is van een echtscheiding. Privé is alleen privé als dat aantoonbaar het geval is, allerlei huwelijkse voorwaarden blijven mogelijk en soms zelfs gewenst, bijvoorbeeld als een partner ondernemer is of dga. De nieuwe wet sluit vooral beter aan bij wat qua huwelijksvermogensrecht in het buitenland gebruikelijk is. Wat voor u de beste keuze is en of u toch beter ook naar de notaris kunt stappen is volledig van uw individuele situatie en dat van uw partner afhankelijk. Als er veel vermogen voor het huwelijk is of als er veel vermogen kan worden verwacht via schenkingen of een nalatenschap, is de wetsaanpassing voor u waarschijnlijk in eerste instantie een voordelige aanpassing. Erft uw partner later weer van u, dan kan de wetsaanpassing juist nadelig uitpakken door een hogere erfbelasting. Zorg er altijd wel voor dat er een bewijs van eigendom is, anders behoren de gelden toch toch het gemeenschappelijk vermogen.

Lees verder

• Echtscheiding 2020 en 2021, nieuwe regels