Echtscheiding en hypotheekrenteaftrek

Stel uw partner en u gaan scheiden, jullie gaan uit elkaar. Jullie hebben een eigen woning met hypotheek en dus een te betalen hypotheekrente. Wat gebeurt er na een echtscheiding met de hypotheekrenteaftrek? Belangrijk is ook wie de hypotheekrente betaalt als de woning niet meer uw hoofdverblijf is en welke gevolgen de echtscheiding heeft voor uw aangifte inkomstenbelasting, de hypotheek en het deel wat u van de Belastingdienst aan belasting terugkrijgt. Wat is de echtscheidingsregeling eigen woning? Wat een beperkte gemeenschap van goederen? U kunt uw partner uitkopen, het huis verkopen of bewaren en moet dus een keuze maken. Er zijn ook altijd gevolgen voor de aftrek inkomstenbelasting bij het vervallen van het fiscaal partnerschap.

Eigen woning en echtscheiding

• De gevolgen voor de hypotheekrenteaftrek en hypotheek
• Bij een echtscheiding verandert fiscaal alles, er is geen fiscaal partnerschap meer
• Echtscheiding en Belastingdienst
• Nog een hypotheekrenteaftrek van maximaal twee jaar, echtscheiding en echtscheidingsregeling
• Mijn partner betaalt de hypotheekrente niet meer, wat nu?
• Een beperkte gemeenschap van goederen afspreken voordat u gaat scheiden?
• Automatisch een beperkte gemeenschap van goederen

De gevolgen voor de hypotheekrenteaftrek en hypotheek

Zolang u getrouwd bent, geregistreerde partner bent en vooral ook fiscale partners, maakt het voor de Belastingdienst geen verschil van wie de eigen woning met hypotheek is. Dat komt doordat jullie als fiscale partners vrij zijn om de aftrekpost van hypotheekrenteaftrek onderling te verdelen, zoals dat jullie het beste uitkomt. Ook in de gevallen waarbij degene met het laagste inkomen de volledige eigenaar van het huis is, mag de hypotheekrente bij de aangifte inkomstenbelasting worden geplaatst bij de partner met het hoogste inkomen. Het grote voordeel van slim verdelen is dat jullie gezamenlijk dan meer belasting van de Belastingdienst terug kunnen krijgen, omdat de partner ook meer belasting betaalt. Of u in gemeenschap van goederen bent getrouwd of niet, dit maakt voor de fiscus in beginsel geen verschil. U hoeft niet van de mogelijkheid van fiscale herverdeling gebruik te maken, maar u mag het als fiscale partners wel doen. De meesten doen dat dan ook bij hun gezamenlijke aangifte inkomstenbelasting.

Bij een echtscheiding verandert fiscaal alles, er is geen fiscaal partnerschap meer

Maar na een echtscheiding ontstaat er fiscaal een andere situatie, omdat er geen fiscaal partnerschap is. Preciezer nog, de situatie verandert al vanaf het moment dat er officieel een aanvraag tot echtscheiding is gedaan. Het eerste jaar kunnen jullie nog kiezen voor een fiscaal partnerschap tot en met 31 december van het echtscheidingsjaar, maar dat hoeft niet. Jullie kunnen ook elk voor het hele jaar individueel belastingaangifte inkomstenbelasting doen. Zeker in jaar twee en daarna gaat de eigendomsverhouding van een woning een belangrijke rol spelen. Wie is voor welk deel eigenaar van de woning? In de praktijk kiezen ex-partners voor een van de volgende mogelijkheden:

• De eigendomssituatie blijft onveranderd. Dat zal vaak een tijdelijke keuze zijn, een snelle verkoop ligt voor de hand om alles meteen financieel te kunnen regelen;
• De ene partner koopt de andere partner uit. Dan is het simpel: er is één eigenaar en die heeft de volledige hypotheekrenteaftrek zolang het een eigen woning is;
• Het huis wordt in de verkoop gezet.

Als uw aandeel in de hypotheek 50% is, mag u ook maar 50% van de hypotheekrente aftrekken. Ook als u de volledige hypotheekrente betaalt. Als u de volledige hypotheekrente betaalt en dus ook het aandeel van de ex, dan mag u 50% van de hypotheekrente als alimentatie opvoeren zodat voor u dan toch 100% aftrekbaar is, maar gesplitst in twee aftrekposten. Ook is denkbaar dat de woning niet op uw naam staat, u er wil in woont en alle hypotheekrente betaalt. In dat geval is de volledige hypotheekrente voor u als partneralimentatie aftrekbaar.

Echtscheiding en Belastingdienst

In alle gevallen waarbij er twee eigenaren zijn totdat er uitkoop of verkoop heeft plaats gevonden, geldt dat alleen fiscaal aftrekbaar is wat door betrokkene zelf wordt betaald en samenhangt met zijn of haar aandeel in het huis en de lasten van de hypotheek. Dit gedurende maximaal twee jaar zolang het huis niet is verkocht en een ex het huis heeft verlaten. De start van deze periode van twee jaar is het moment dat de echtscheiding bij de rechter is aangevraagd. Vanaf dan namelijk zijn jullie geen fiscale partners meer, en kunnen gezamenlijke aftrekposten niet meer onderling worden verdeeld. In fiscale zin is er namelijk geen gezamenlijkheid meer.

Nog een hypotheekrenteaftrek van maximaal twee jaar, echtscheiding en echtscheidingsregeling

Wie het huis heeft verlaten heeft maximaal twee jaar hypotheekrenteaftrek voor zijn of haar deel. Dat komt doordat het huis dan niet meer uw hoofdwoning is en fiscaal dus niet meer uw eigen woning. Eigenlijk is dat al zo als u uit de woning vertrokken bent, maar de fiscus geeft u toch nog twee jaar de tijd op grond van de fiscale echtscheidingsregeling. Degene die in het huis blijft wonen, houdt zijn hypotheekrenteaftrek, maar moet maar zien of de bank akkoord is met het feit dat op enig moment slechts één persoon de hypotheeklasten zal moeten dragen. Als het huis te koop staat, kan de aftrek tijdelijk met maximaal een jaar worden verlengd tot drie jaren. Koopt u binnen drie jaar een nieuwe woning, dan moet u aan de hand van de bijleenregeling uw aandeel in de overwaarde van het huis in het nieuwe huis van aankoop steken om ook daar uw volledige hypotheekrenteaftrek te kunnen behouden. Als er al overwaarde is, want steeds meer mensen hebben helaas te maken met een restschuld.

Mijn partner betaalt de hypotheekrente niet meer, wat nu?

Vaak genoeg zijn er betalingsproblemen en betaalt een partner niet de hypotheekrente die verschuldigd is. In dat geval blijven beide partners aansprakelijk voor de betaling van de hypotheeklasten en kan de bank ook beide partners hoofdelijk aansprakelijk stellen. U kunt dus in gebreke worden gesteld door het niet betalen door uw partner. Probeer dit te voorkomen door in dit geval uw ex-partner zelf zo snel mogelijk aan te manen om te betalen. Lukt dat niet en klopt de bank bij u aan, dan krijgt u daarmee een vordering op uw ex-partner. Het is niet zo dat de hypotheekrente die u dan namens uw ex betaalt, bij u als hypotheekrente aftrekbaar is. Uw aansprakelijkheid voor de hypotheek vervalt pas als de bank daarmee akkoord is. Onderlinge afspraken tussen u en uw ex in bijvoorbeeld een echtscheidingsconvenant veranderen daar niets aan.

Een beperkte gemeenschap van goederen afspreken voordat u gaat scheiden?

Als u onder huwelijkse voorwaarden bent getrouwd met een strikte scheiding, is het overnemen van het huis gelijk aan een aankoop waarover u overdrachtsbelasting moet betalen. Dat kunt u voorkomen door vlak voordat u gaat scheiden te kiezen voor een beperkte gemeenschap van goederen. Er is dan geen aankoop en geen schenking. Het voordeel is ook dat u voor de helft van de nieuwe hypotheek geen annuïteitenhypotheek met aflossing hoeft te nemen. Een nadeel is dat u op de hypotheek die u overneemt (de helft dan) niet meer de volle 30 jaren hypotheekrenteaftrek hebt, omdat al een deel tijdens het huwelijk verbruikt is.

Automatisch een beperkte gemeenschap van goederen

Voor wie vandaag in het huwelijk treedt telt automatisch een beperkte gemeenschap van goederen, tenzij het echtpaar anders met elkaar afspreekt via huwelijkse voorwaarden. Waar tot 2018 een huwelijk in gemeenschap van goederen de algemene regel was waarvan men kon afwijken, is vanaf 2018 de beperkte gemeenschap van goederen de standaard. Voor nieuwe gevallen weliswaar. Deze wetswijziging heeft grote gevolgen voor de verdeling bij een echtscheiding. Zo zijn giften en erfenissen niet langer automatisch voor de helft van u en voor de helft van uw partner. Een echtscheiding kan dan ook andere gevolgen bij een echtscheiding hebben voor de verdeling van de hypotheek, de overwaarde en de hypotheeklasten. Maar zoals gezegd, u mag het zelf nog steeds gezamenlijk anders regelen. Wel iets, om zeker bij stil te staan.