Huishoudboekje: weet hoe je moet budgetteren!

Geen overzicht hebben over je inkomsten en uitgaven is misschien wel de belangrijkste oorzaak van geldtekort en/of schulden. Een huishoudboekje bijhouden kan zorgen voor inzicht in jouw financiële administratie. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan: hoe leer je budgetteren en hoe houd je een huishoudboekje bij?

Overzicht in je financiële administratie is de sleutel

Iemand die overzicht heeft over zijn geld, weet hoeveel wanneer binnenkomt, maar vooral ook hoeveel er per maand (of per week) uit gaat. Iemand die geen overzicht heeft op zijn financiële administratie kan daarentegen makkelijk meer geld uitgeven dan dat er binnenkomt. Hierdoor sta je makkelijk rood op de bank, want aan het eind van je loon heb je nog een stukje maand over. En rood staan kost veel geld (tussen de 8 en 15% van het bedrag dat je rood staat; zie Nibud - rood staan). Daarom is het handig om te leren budgetteren en je huishoudboekje bij te houden.

Wat is budgetteren?

Budgetteren is ‘een budget opmaken’. Wat is dan een budget? Een budget is een bedrag dat je reserveert voor bepaalde uitgaven. Zo kun je een budget opmaken voor je vakantie naar Spanje, maar dat kan net zo goed voor je maandelijkse inkomsten en uitgaven!

Welke budgetten heb je?

Het belangrijkste is dat je budgettering overzicht biedt. Begin daarom eerst met je inkomsten. Maak eerst eens een schatting van al het volgende:

• Je salaris / uitkering
• Toeslagen (zorgtoeslag, huurtoeslag, kindertoeslag en/of kindgebondenbudget)
• Andere eventuele inkomsten

Maak ook een schatting voor je uitgaven. Begin eerst met de vaste lasten per maand:

• Huur/hypotheek (rente + eventuele aflossing)
• Verzekeringen (zorgverzekering, inboedelverzekering, opstalverzekering, auto et cetera)
• Telefoon (vast), internet en televisie
• Mobiele telefonie
• Elektra en gas (voorschot per maand)
• Water (meestal per kwartaal, deel het door 3 en spaar het maandelijks)
• (Maandelijkse) Abonnementen

Maak dan een schatting van de vaste lasten per jaar:

• Afvalstoffenheffing
• Waterschapbelasting
• Rioolrecht
• (Jaarlijkse) Abonnementen
• Wegenbelasting

Maak nu een schatting van alle variabele kosten per maand:

• Boodschappen
• Persoonlijke verzorging
• Kleren
• Vervoer (benzine bijvoorbeeld)
• ‘Hebbedingetjes’
• Onderhoud aan je huis

Een overzicht van allerlei mogelijke uitgaven vind je bij inkomsten en uitgaven.

Als je een schatting hebt gemaakt van alles, pak je de afgelopen 2 of 3 maanden van je bankafschriften erbij. Het makkelijkste is om de datum te zetten op de eerste van de maand tot en met de laatste dag van de maand. Ga per dag door je afschriften heen en zet het bedrag bij de juiste categorie neer. Tel vervolgens per categorie op hoeveel je er aan uitgeeft.

Vergelijk dit eens met je schatting. Zat je er dichtbij of ver vanaf? Misschien is het even schrikken als jij denkt dat je €200 aan boodschappen uitgeeft, maar het blijkt €500 (of misschien nog meer) te zijn. Laat dit een “wake-up call” zijn, zodat je nu aan de slag kan met efficiënt budgetteren!

Hoe kun je je budget opstellen?

Nu dat je van de afgelopen paar maand een idee hebt wat jij uitgeeft aan de verschillende categorieën, weet je wat je per maand uitgeeft. Als je dit aftrekt van je maandelijkse inkomsten, dan weet je of je elke maand wat overhoudt of dat je elke maand tekort komt.

Een voorbeeld:
Een vrouw van 29 jaar is alleenstaand. Ze is uitkeringsgerechtigde en huurt een woning voor €590 kale huur met €20 servicekosten.

* Gebaseerd op de zorg- en huurtoeslag 2014, via Rekenhulp Belastingdienst.


In dit voorbeeld is dus €303 per maand over voor alle overige zaken. Echter hieronder vallen ook de jaarlijkse vaste lasten, zoals waterschapsbelasting. Hoe kun je hier rekening mee houden als je niet veel te besteden hebt?
Bereken je jaarlijkse vaste lasten per maand door het bedrag te delen door 12. Zet dit ook bij de vaste lasten per maand en zorg ervoor dat je dit bedrag per maand op een aparte spaarrekening plaatst.

1. Tip 1: Jaarlijks vaste lasten delen door 12 en per maand dit bedrag op een aparte spaarrekening zetten. Zo heb je voldoende om deze lasten op te vangen.
2. Tip 2: Ben je chronisch ziek en gebruik je elk jaar je eigen risico? Houd hier alvast rekening mee door elke maand 1/12 van je eigen risico opzij te zetten (2014: € 360/12= € 30)

Daarnaast is sparen nog niet in dit overzicht opgenomen. Denk bijvoorbeeld eens aan sparen voor een vakantie of voor onvoorziene zaken zoals een wasmachine/koelkast die het begeeft. Het opbouwen van een buffer is daarom handig – neem als doel €500 tot €1000 die je altijd achter de hand hebt voor onvoorziene zaken. Let wel, dit kun je natuurlijk in loop van tijd ook opbouwen. Bovendien, wil je €500 sparen voor onvoorziene zaken en je spaart elke maand €50, dan heb je dit in 10 maanden opgebouwd!!!


Het Nibud (gemiddelde uitgaven) heeft berekend dat er voor boodschappen voor een vrouw tussen 14-65 jaar €6,07 per dag nodig is voor eten. Per week is dit €42,49.


Voor eigen besteding is er per week dus €8,74 over (per maand ongeveer €38). Dit lijkt/is niet veel. Maar je hebt nu wel iets belangrijks geleerd, namelijk budgetteren! Je kunt je huishoudboekje maken. Dit geeft je zekerheid dat je deze maand genoeg geld hebt, dat je €50 (!) spaart voor onvoorziene zaken en/of grote uitgaven en je je uitgaven overzichtelijk hebt. En overzicht in je uitgaven (en inkomsten) zorgt voor inzicht en duidelijkheid.

Het hele overzicht

Hoe houdt je vervolgens je huishoudboekje bij?

Nadat je inzicht hebt in jouw budgettering, is het belangrijk dat je je huishoudboekje bij houdt. Dit kan je doen door alle bonnetjes te bewaren van je uitgaven en eens per week uit te rekenen wat je aan welke categorie hebt uitgegeven. Met name als je nog veel (of af en toe) dingen contact betaald is het bewaren van bonnetjes een goede optie. Als je eigenlijk altijd pint, kun je ook eens per week door je afschriften gaan.

Het belangrijkste is dat je consequent blijft en elke week of maand tijd neemt om je uitgaven te analyseren. Hierdoor krijg je meer inzicht in je uitgavenpatroon en zie je sneller waar je kunt besparen.

Ook zie je dat in dit voorbeeld, waar de inkomsten klein zijn, er nog steeds €50 per maand gespaard wordt en men per maand ook nog ongeveer €38 overhoudt om iets leuks te kopen/doen. Dus ook met een klein budget zijn de mogelijkheden maar net zoals je ze zelf ziet!

Lees verder

• Een kasboek maken, hoe doe je dat?
• Inkomsten en uitgaven: een overzicht