Successie en Schenkingsrecht

Successie en Schenkingsrecht. In dit artikel worden zowel het successie- als het schenkingsrecht besproken. Qua omstandigheden en sfeer lopen deze begrippen erg uiteen. Schenkingsrecht betreft over het algemeen een prettige gebeurtenis. Als het successierecht in werking treedt, is er sprake van een overlijden, waarbij geld krijgen ook verdriet met zich mee brengt. Het wordt hier tegelijkertijd besproken, daar er op wettelijk vlak en qua belastingen (tariefgroepen) overeen-komsten zijn.

Successie en Schenkingsrecht Inhoud - Begrippen

Successie en Schenkingsrecht. Hieronder staat een overzicht van de inhoud. Als je de link (onderstreept) aanklikt, kom je direct bij het betreffende gedeelte in het artikel. Achter de links zijn telkens de begrippen gegeven, welke op die plaats in de tekst naar voren komen. Dit is voor de overzichtelijkheid en kan gehanteerd worden als een soort begrippenlijst als je snel een bepaald begrip op wilt zoeken.

• Successierecht en Schenkingsrecht (erflater - erfgenaam)
  
• Successierecht (successierecht - plichten - inkomstenbelasting - F biljet)
  
• Schenkingsrecht (schenking - begiftigde - recht tot overgang)
  
• Successierecht en waardebepaling (economisch verkeer - koerswaarde - voorbeeld waarde)
  
• Schenkingsrecht en waardebepaling (schenking - rechtsgeldig - notariële akte)
  
• Successie en Schenking Tariefgroepen (tariefgroepen percentage - goede doelen - vrijstellingen)
  
• Vrijstelling Schenkingsrecht (vrijstellingsbedragen - overschrijden vrijstelling)
  
• Vrijstelling Successierecht (erfenis - vrijgesteld bedrag belasting - vrij van recht)
  
• Successie en verklaring erfrecht (verklaring erfrecht)
  

Even voor de duidelijkheid twee begrippen vooraf toegelicht:

• erflater is degene die overleden is en iets nalaat
• erfgenaam is degene die iets erft, de nalatenschap krijgt

Successierecht en Schenkingsrecht

In dit artikel worden zowel successierecht als schenkingsrecht besproken. Qua sfeer en omstandigheden lopen deze begrippen sterk uiteen. Schenkingsrecht is immers een leuk gebeuren en bij successierecht is er altijd sprake van een overlijden, waarbij geld krijgen ook verdriet met zich mee brengt. De reden dat ze hier toch samen worden besproken is, dat er juridisch c.q. wettelijk gezien overeenkomsten zijn, zowel in de zin van vrijstellingen, maar met name zijn de tariefgroepen die gehanteerd worden voor de hoogte van de geldbedragen hetzelfde. Nadere informatie is ook te vinden in Erfenis en Erfrecht en Testament en Codicil.

Successierecht

Successierecht is de belasting die je verschuldigd bent over hetgeen je verkregen hebt door het erven (erving) bij het overlijden van iemand. Over een erfenis moet je namelijk belasting betalen. Ongeveer vier maanden nadat iemand overleden is, stuurt de Belastingdienst hiervoor een aangifteformulier naar de erfgenamen. Je bent successierecht verschuldigd, indien de erflater ten tijde van diens overlijden woonachtig was in Nederland. Eigenlijk is de term successierechten verwarrend, daar het hier niet om rechten gaat, maar om plichten. Degene die erft, moet betalen. Het basisprincipe van successie recht is: hoe hoger de erfenis en hoe geringer de bloedverwantschap, hoe hoger de successie- rechten zijn.

Inkomstenbelasting en F biljet

Als een familielid is overleden, krijg je te maken met twee soorten belasting, het bovengenoemde recht van successie en ook inkomstenbelasting. Degene die overleden is, hoeft (natuurlijk) vanaf dat moment geen inkomstenbelasting meer te betalen. De nabestaanden moeten echter nog wel betalen over het inkomen tot de overlijdensdatum/dag van de erflater. De betaalde inkomstenbelasting mag afgetrokken worden bij de aangifte voor belasting betreffende het successierecht.
F biljet. Door de belastingdienst wordt kort na het overlijden een aangifteformulier voor de inkomstenbelasting -het F biljet- aan de erfgenamen gestuurd.

Schenkingsrecht

Schenkingsrecht is de belasting die je verschuldigd bent, indien je van iemand (die woonachtig is in Nederland) een schenking ontvangt. Indien de erflater of degene die de schenking doet niet in Nederland woont, ben je als erfgenaam of schenkingsontvanger (ook wel begiftigde genoemd) het recht tot overgang verschuldigd, als de betreffende vermogens-bestanddelen in Nederland gelegen zijn.

Successierecht - Waarde Economisch Verkeer

Successierecht wordt geheven over de waarde van hetgeen wordt geërfd, dus over het saldo van alle bezittingen en schulden. Zowel de bezittingen als de schulden worden naar de waarde ervan in het economisch verkeer gewaardeerd. Op het saldo van de nalatenschap -waarbij de erfgenamen ieder een deel hebben- kunnen de kosten van de begrafenis of crematie in mindering worden gebracht, voordat het successierecht berekend wordt. De waarde van de bezittingen en schulden wordt bepaald naar de situatie op de dag van overlijden. Dus niet de aanschafwaarde van roerende goederen zoals tv. of auto. Of in het geval van b.v. aandelen, geldt de koerswaarde van overlijdensdatum van de erflater. Dit principe wordt voor de duidelijkheid geïllustreerd met een voorbeeld.

Voorbeeld Waardering Successierecht

Bijvoorbeeld: in de nalatenschap bevindt zich een pakket TNT aandelen met een koerswaarde van €.200,- ten tijde van de overlijdensdatum. Een week na het overlijden stijgt deze koers tot €.250,-. Op het moment van indiening van het aangiftebiljet is de koers verder gestegen tot €.300,- en ten tijde van de oplegging van de aanslag is de koers TNT aandelen zelfs €.400,-.

De waarde op de overlijdensdag (€.200,-) is dan bepalend, ongeacht hoeveel meerwaarde de bezittingen sinds die dag ook hebben gekregen of hoeveel rijker de erfgenamen inmiddels zijn geworden door speculatie met de verkregen aandelen.

Schenkingsrecht en Waardebepaling

Schenkingsrecht wordt geheven over de waarde van het geschonken goed of geldbedrag. De waardepaling geschiedt op dezelfde manier als bij de heffing van het successierecht, m.a.w. naar de waarde in het economisch verkeer.
Notariële akte. Schenkingen zijn rechtsgeldig, indien er een notariële akte van gemaakt wordt. De schenkingen van hand tot hand vormen hier een uitzondering op. Dit zijn schenkingen die gedaan kunnen worden door het goed aan de begunstigde (begiftigde) te overhandigen, zoals roerende goederen (b.v. meubels, tv ), contanten, effecten aan toonder en dergelijke.

Successie en Schenking Tariefgroepen

Successierecht en schenkingsrecht worden beide geheven volgens dezelfde tarieftabellen en tariefgroepindeling. Het percentage dat je af moet dragen, is afhankelijk van de relatie (bloedverwantschap) die je met de betreffende persoon hebt. Er zijn in principe drie verschillende tariefgroepen.

Vrijstellingen Schenkingsrecht en Successierecht

De tarieven en tariefgroepen zijn bij successie en schenking hetzelfde. Bij de vrijstelling is er echter een verschil. De vrijgestelde bedragen (belasting) voor de heffing van het successierecht zijn anders dan de vrijstellingen van het schenkingssrecht.

Vrijstelling Schenkingsrecht

Vrijstellingen. Voor het schenkingsrecht gelden de volgende vrijstellingen.

• De schenkingen door ouders aan hun kinderen zijn vrijgesteld tot € 4.412,- per kalenderjaar
• Voor schenking aan kinderen tussen 18 en 35 jaar bestaat een eenmalige vrijstelling van € 22.048,-
• Indien het een verhoogde vrijstelling betreft, dient hierop een beroep te worden gedaan in de aangifte. Wanneer in bovenstaande gevallen de schenking de vrijstelling overschrijdt, wordt alleen het meerdere (hetgeen boven dit bedrag komt) belast.
• Voor derden, waaronder ook de echtgenoot, bedraagt de vrijstelling € 2.648,- per 12 maanden. Wanneer de vrijstelling wordt overschreden, wordt de gehele schenking (hele bedrag) belast.
• In overige gevallen kan per jaar (voor 2006 was dit een periode van 2 jaar) volledig vrij geschonken worden.

Vrijstelling Successierecht

Vrijgesteld bedrag. Over een erfenis moet weliswaar belasting betaald worden, maar dit hoef je niet over het hele bedrag te betalen. De Belastingdienst hanteert namelijk een vrijgesteld bedrag, dat je af mag trekken van de erfenis die je krijgt. Belasting betaal je dus alleen over het gedeelte dat overblijft. De vrijstellingen, oftewel hoe hoog de vrijgestelde bedragen zijn, staan hieronder aangegeven.

• De vrijstelling van successierecht voor de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner is het hoogst, namelijk tot € 515.928,-
• Ongehuwd samenwonend (tweerelatie): hetzelfde als bovenstaand bedrag van € 515.928.-. Alleen zijn hier de volgende voorwaarden aan verbonden en geldt dit alleen indien je:
• langer dan 6 maanden met de overledene samengewoond hebt
• bij de gemeentelijke administratie op hetzelfde adres als de overledene ingeschreven stond
• in een notarieel samenlevingscontract een zorgverplichting vastgelegd hebt
• geen bloedverwant in de rechte lijn bent (grootouders, ouders, kinderen, kleinkinderen) van de overledene
• voor de inkomstenbelasting een fiscaal partner van de overledene was
• niet aan de bovengenoemde voorwaarden voldoet, maar wel tot aan het overlijden vijf jaar met de overledene hebt samengewoond (dit geldt vanaf personen van 22 jaar).
• Indien de samenwoning 4, 3 of 2 jaar heeft geduurd, dan daalt de vrijstelling verder tot respectievelijk € 206.369.-, € 154.776.- en € 103.181-.

---

• Voor kinderen tot 23 jaar is het € 4.412,- voor elk jaar dat ze jonger zijn dan 23, waarbij een maximum geldt van € 10.000,-
• Voor kinderen vanaf 23 jaar is de vrijstelling €.10.000.- , maar dit is alléén van toepassing als het geërfde bedrag maximaal € 26.455,- is. Als het geërfde bedrag meer is dan dit, is de vrijstelling niet van toepassing en moet er over het gehele bedrag belasting betaald worden
• Invalide kinderen: bij een kind dat invalide is, geldt een vrijstelling van €13.230,-
• Ouders hebben recht op een vrijstelling van € 44.090,-
• Andere bloedverwanten in de rechte lijn (grootouders, kleinkinderen) hebben recht op een drempelbedrag van € 10.000,-. Dus wanneer het bedrag lager is dan dit, hoef je geen successierecht te betalen. Als het bedrag hoger is, wordt alles belast en moet er over het gehele bedrag belasting betaald worden.
• In alle overige gevallen (w.o. hierboven niet genoemde personen) geldt een vrijstelling van € 1.913,-. Ook hier geldt dat het gehele bedrag wordt belast als de vrijstelling wordt overschreden.

De waarde van pensioenen, lijfrenten en periodieke uitkeringen bij overlijden wordt in mindering gebracht bij de vrijstelling. Voor de echtgenoot, geregistreerd partner en samenwonenden is dit de helft. De vrijstelling kan echter nooit lager worden dan de bovengenoemde bedragen.

Vrij van recht

De erflater heeft ook de mogelijkheid om de erfgenamen vrij van recht c.q. netto te laten erven. Dit moet echter nadrukkelijk in het testament geregeld zijn. In dit geval komt het successierecht (normaal gesproken betaald door degene die erft) voor rekening van de nalatenschap. Degene die erft krijgt dan ook de waarde van het successierecht dat verschuldigd is.

Successie en Verklaring Erfrecht

Nog even kort samengevat. Als je het vrijgestelde bedrag aftrekt van het totale bedrag dat je erft, weet je over welk bedrag je belasting moet betalen. Hoeveel belasting je vervolgens moet betalen, hangt af van de tariefgroep waar je onder valt.

Verklaring van erfrecht. De verklaring van erfrecht wordt afgegeven door de notaris. Door middel van deze verklaring kunnen erfgenamen beschikken over het saldo op bank- en/of girorekening van de overledene.

Nadere informatie Testament en Erfrecht

• Testament en Codicil
• Erfenis en Erfrecht

Nadere en specifieke informatie is ook te vinden op onderstaande websites

• www.belastingblad.nl met meer specifieke belastinggegevens over successierechten
• www.notarisinfo.nl, met diverse informatie w.o. algemene informatie over de notaris, notaris en tarieven, notaris vergelijken, zoeken van een notaris in je buurt en ook de mogelijkheid tot gratis vragen stellen via email.