Minder erfbelasting langstlevende: opvullegaat, afvullegaat

Met een opvullegaat of afvullegaat, kunt u ervoor zorgen dat er minder erfbelasting moet worden betaald. U combineert de clausule in uw testament met een schenkingsplan en maakt zo optimaal gebruik van de verschillende vrijstellingen bij zowel de erfbelasting als de schenkbelasting. Een notaris kan voor u nagaan hoe groot het legaat moet zijn om dit belastingvoordeel te behalen. Hoe werkt een opvullegaat of afvullegaat?

Opvullegaat en afvullegaat

• Een legaat in uw testament opnemen
• Vrijstellingen erfbelasting kinderen en langstlevende partner
• Opvullegaat en afvullegaat bieden een oplossing
• Erfenis langstlevende wordt groter, maak dus een schenkingsplan
• Notaris en testament in 2022

Een legaat in uw testament opnemen

In een testament kunt u allerlei clausules opnemen die zorgen voor een andere verdeling van de erfenis en nalatenschap dan de wettelijke verdeling. Met een legaat bijvoorbeeld kunt u iemand iets extra's nalaten, een mooi schilderij, geld, onroerend goed. Met een legaat kunt u ervoor zorgen dat vooral anderen zullen erven dan uw wettelijke erfgenamen. Een legaat moet worden uitgevoerd zolang een erfenis groot genoeg is om daaraan gevolg te geven. Een erfgenaam kan dus niet zomaar zeggen, leuk dat legaat voor oom Piet, maar dat doe ik niet. De erflater bepaalt via zijn testament met inachtneming van de wettelijke regels.

Vrijstellingen erfbelasting kinderen en langstlevende partner

In ons erfstelsel moet een erfgenaam over een erfenis erfbelasting betalen zodra de erfenis groter is dan de vrijstelling die van toepassing is. Als er kinderen zijn en een langstlevende partner, beheert de partner in de regel alles en krijgen de kinderen een niet direct opeisbare vordering op de langstlevende ouder ter grootte van hun kindsdeel. De langstlevende ouder betaalt ook nog eens de erfbelasting die de kinderen zouden moeten betalen en brengt dit in mindering op de vordering van de kinderen. Als de kinderen een groot erfdeel hebben, groter dan de vrijstelling, kan de rekening van de erfbelasting fors oplopen. Als de langstlevende partner dat geld niet heeft, kan deze in de problemen komen en gedwongen worden om een eigen woning te verkopen om zo geld vrij te maken.

Opvullegaat en afvullegaat bieden een oplossing

Een langstlevende partner heeft een grote vrijstelling voor de erfbelasting, dat ligt in 2022 in de orde van grootte van 680.000 euro. Een kind heeft een veel lagere vrijstelling in de orde van grootte van ruim 22.500 euro (een gehandicapt kind heeft wel een hogere vrijstelling). Dat betekent dat berekend kan worden welke verdeling tussen langstlevende ouder en kind fiscaal het meest gunstige is. Als een kind zonder extra clausule in het testament meer erf dan de vrijstelling, terwijl de langstlevende nog ruimte heeft tot aan zijn of haar vrijstelling, is een verschuiving in de erfenis van kind naar ouder fiscaal slim en betaalt u minder erfbelasting. Er zijn twee mogelijkheden om dit met een legaat te regelen:

• Met een opvullegaat kapt u de erfenis van de kinderen af bij de vrijstelling en gaat de rest naar de langstlevende partner.
• Bij een afvullegaat kan de langstlevende partner zijn of haar erfdeel aanvullen totdat alle erfgenamen tegen hetzelfde marginale tarief worden belast. Dit zal vooral bij grote erfenissen, de erfenis van een woning, een slimme keuze zijn.

Erfenis langstlevende wordt groter, maak dus een schenkingsplan

Een afvullegaat of opvullegaat betekent dat er meer vermogen naar de langstlevende gaat (afgezien van de rente die straks moet worden uitbetaald). Zonder extra maatregelen kan dat betekenen dat in eerste instantie minder erfbelasting moet worden afgedragen aan de Belastingdienst, maar dat de Belastingdienst bij het overlijden van de langstlevende terug komt met een hoge rekening. Dit probleem kunt u ondervangen door een schenkingsplan op te stellen waarin u jaarlijks gebruik maakt van de schenkingsvrijstellingen. Door zo jaarlijks slim te schenken zal het belastingvoordeel dat behaald wordt alleen maar verder kunnen oplopen.

Notaris en testament in 2022

Voor het testament en de extra clausules gaat u langs de notaris. Daar kan ook al een eerste berekening worden gemaakt om te bepalen welke verdeling fiscaal gezien de beste is. De erflater kan in een testament ook opnemen dat de langstlevende kan kiezen voor een afvullegaat en zelf kan bepalen voor welke verdeling binnen het legaat zal worden gekozen. Een testament wordt immers dikwijls vele jaren van te voren gemaakt, terwijl pas na het overlijden duidelijk zal zijn wat fiscaal gezien de beste aanpak is. Niet een testament laten opstellen is vaak onverstandig.

Lees verder

• Tweetrapsmaking en tweetrapstestament voordeliger