Transactietax: belasting op financiële transacties

Transactietax, een concept dat in 2012 door de Europese commissie werd gepresenteerd. De voorgenomen transactietax, ook wel bankentax genoemd, zou de staat geld opleveren, banken zouden worden bestraft. Gerechtigheid voor de belastingbetaler dus. Belasting op financiële transacties kent zowel voor- en tegenstanders. Een aantal van hun argumenten getoetst.

Belasting op financiële transacties zal geld opleveren

De nieuwe Europese belasting op financiële transacties, ook wel bankentax genoemd, zou 57 miljard euro moeten opleveren. Dat hoopte althans de Europese Commissie in een concept dat in 2012 werd gepresenteerd. De beoogde nieuwe belasting kreeg veel steun van bondskanselier Angela Merkel en de toenmalige Franse president Nicolas Sarkozy. Bij elke aankoop van aandelen of obligaties zou 0,1% aan belasting verschuldigd zijn en bij elke aankoop van derivaten 0,01%. Liefst had de Europese Commissie het geld als fiscale opbrengst voor zichzelf willen behouden. Maar ook de ministers van Financiën van de afzonderlijke lidstaten verheugden zich uiteraard op het geld.

Niet iedereen ingenomen met de financiële transactietax (FTT)

Maar niet alle landen in de Europese Unie waren ingenomen met het voorstel. De Britse premier David Cameron bijvoorbeeld, weigerde om de Londense beurs met een dergelijke belasting op te zadelen. Weliswaar bestond er in Londen al een zogenaamd "zegelrecht" van 0,5%, maar dat was alleen van toepassing bij verhandeling van aandelen en niet bij veel vaker verhandelde financiële producten zoals obligaties of derivaten. Maar door niet deel te nemen, zou Cameron ook veel geld voor de Engelse schatkist mislopen.

Nederland evenmin gecharmeerd van Europese heffing

Minister De Jager, het Centraal Planbureau (CPB), de Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), geen van allen zagen ze iets in de nieuwe Europese belasting:

• ons land zou door zijn omvangrijke financiële sector onevenredig te lijden hebben van die belasting;
• bovendien bestond de vrees dat de sector de kosten ervan waarschijnlijk zou doorrekenen aan de klant;
• en 2/3 deel van de extra opbrengsten zou meteen wegvloeien naar de kas van de Europese Commissie.

Banken bestraffen door middel van financiële transactietax

Naar de mening van veel burgers is het niet meer dan redelijk dat banken gaan betalen. Die banken zijn immers de veroorzaker van de financiële crisis. Bovendien moeten vele banken nog tientallen miljarden aan “reddingsgeld” terugbetalen.

Wie betaalt de belasting op financiële transacties?

Uiteraard ligt het in de bedoeling om de banken daarvoor te belasten. Het voorstel van de Europese Commissie voorzag erin om particulieren volledig vrij te stellen van deze heffing. Gerechtigheid voor de burgers want op die manier worden alleen de banken voor de financiële crisis financieel ter verantwoording geroepen.

Maar burgers treden maar zelden rechtstreeks op de beurs op. Ze geven opdracht aan hun bank om aandelen of obligaties te kopen maar diezelfde bank zal de belasting uiteindelijk toch weer in de provisie doorrekenen. En dan treft de belasting toch weer de burgers.

Wat zouden u en ik van financiële transactietax merken?

Welk deel van de beurshandel voor rekening van particulieren gebeurt, weet niemand met zekerheid. Maar één ding is zeker: het is meer dan men op het eerste gezicht zou vermoeden. Per slot van rekening wordt niet alleen het geld van aandeelhouders op de beurs belegd. Ook fondsbeheerders schuiven gelden heen en weer dat eigenlijk aan spaarders toebehoort. En als daarbij belasting verschuldigd is, vermindert dat het rendement.

Nederland haakte af voor de voor de Europese transactietax

En laat nu niemand denken dat hij of zij te arm zou zijn om mee te betalen. Wie bezitter is van meer dan pakweg € 15.000,- behoort al tot het rijke deel van Nederland. En zelfs de armere helft zou indirect in de kosten delen. Wie recht op AOW heeft, een levensverzekeringspolis heeft lopen of zelfs recht op aanvullend pensioen via de werkgever, al die gelden en aanspraken worden immers op de beurs belegd, in aandelen, obligaties en derivaten. En daarmee zouden we met zijn allen de belasting gaan voelen. Maar wees gerust: Nederland heeft in juni 2012 afgehaakt voor de Europese bankenbelasting.