Renteopslag bij banken

De renteopslag bij banken staat algemeen bekend als een risicopremie, die komt bovenop de reguliere rente. Meestal komt het in het kader van vastgoedfinanciering bij hypothecaire leningen tot een renteopslag.

Renteopslag soms goedkoper voor kredietnemers

Voor de kredietnemer kan een renteopslag soms goedkoper en transparanter zijn bij het verkrijgen van de benodigde financiering dan over de gehele financieringsperiode een navenant hogere rente betalen, die vaak afhankelijk is van de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt.

Kredietwaardigheid en risico-opslag

De redenen dat een bank een renteopslag toepast, kunnen heel divers zijn. Banken maken het bedrag aan rente voor een lening onder meer afhankelijk van de kredietwaardigheid van de kredietnemer. Is de kredietverlening naar het oordeel van de bank verbonden met een verhoogd risico van wanbetaling, dan zullen zij bovenop de reguliere rente een renteopslag van enkele procentpunten in rekening brengen. In dat geval vertegenwoordigt de renteopslag een beloning voor de risicobereidheid van de bank.

Wanneer is sprake van verhoogd kredietrisico?

Een verhoogd kredietrisico lopen banken in ieder geval:

• als de aanvrager van een krediet bekend staat om zijn slechte betaalgedrag;
• zijn inkomen onzeker is;
• of zijn familiale toestand als kritisch wordt beschouwd (relatieproblemen en echtscheiding).

Veel van de informatie die nodig is om de kredietwaardigheid van een klant te beoordelen, ontvangt de bank van het Bureau Krediet Registratie, het BKR. Al enige jaren wordt er trouwens voor gepleit om consumenten online inzage in eigen BKR-gegevens te geven.

Waardedaling woningen reden voor renteopslag

Ook een hypothecair verbonden woning kan een reden voor de bank zijn om een renteopslag in rekening te brengen. De huizenprijzen dalen immers nog steeds, huizenbezitters nemen massaal verlies, maar de hypotheek blijft gelijk. Erg link voor de bank als het tot een (gedwongen) verkoop komt. In dat geval moet de bank rekenen met een verkoopprijs die lager is dan de resterende hypotheek. Banken houden het middel van de renteopslag achter de hand als extra vergoeding voor een mogelijk sterke waardevermindering van de gefinancierde woning. Maar in de praktijk maakt men er maar sporadisch gebruik van.

Renteopslag bij afloop rentevaste periode weinig toegepast

Als gevolge van de al jaren durende malaise op de Nederlandse huizenmarkt is de verhouding tussen hypotheek en waarde van de woning in veel gevallen volledig zoek. Kredietverstrekkers lopen daarom het risico dat de opbrengst bij verkoop onvoldoende is om de resterende hypotheekschuld te betalen. Om zich tegen dat risico te wapenen hebben de banken enkele jaren geleden voor nieuwe hypotheken een veiligheidsmechanisme ingebouwd in de vorm van een renteopslag.

Voor woningeigenaren wiens rentevaste periode binnenkort afloopt, zou dat vervelende gevolgen kunnen hebben. Doorgaans zijn banken vanaf dat moment contractueel bevoegd om de opslag in rekening te brengen. Maar banken gaan daar niet snel toe over vanwege de negatieve publiciteit die dit met zich mee zou brengen.

Renteopslag voor tophypotheken

Momenteel (2013) financieren banken vastgoed nog slechts voor maximaal 105% van de woningwaarde en vanaf 2018 ligt dat maximum zelfs op 100%. Het resterende deel moeten kopers of bouwers uit eigen middelen financieren. Tot voor kort was het niet ongebruikelijk dat de bank via een tophypotheek nagenoeg het volledige aankoopbedrag (inclusief bijkomende kosten) financierde. Ook die situatie betekende dat de bank een risico-opslag in rekening bracht. Maar zoals bekend, is inmiddels het fenomeen tophypotheek volledig achterhaald in ons land.