Kapitaalverzekering: box 1 of box 3

Aan veel hypotheekvormen is een kapitaalverzekering verbonden. Een kapitaalverzekering is een vorm van een levensverzekering waarbij het verzekerde bedrag uitkeert wanneer de verzekerde in leven is. Als de kapitaalverzekering voldoet aan de voorwaarden voor een Kapitaalverzekering Eigen Woning (KEW), valt deze in box 1. Is uw kapitaalverzekering geen KEW, dan valt de verzekering in box 3.

Wat is een kapitaalverzekering?

Met een kapitaalverzekering kunt u belastingvrij vermogen opbouwen. Een kapitaalverzekering is een levensverzekering die u afsluit bij een bank of verzekeraar. Als u een spaarhypotheek afsluit, is daar altijd een kapitaalverzekering aan gekoppeld. Met deze verzekering spaart u voor de aflossing van uw hypotheek.

Soorten kapitaalverzekeringen

Enkele soorten kapitaalverzekeringen zijn een beleggingsverzekering, een spaarplan, studieverzekering of kapitaalverzekering die gekoppeld is aan een spaarhypotheek of beleggingshypotheek.

Kapitaalverzekering box 1 of box 3

Uw kapitaalverzekering kan in box 1 of box 3 vallen. De kapitaalverzekering valt in box 1 als deze voldoet aan de voorwaarden voor een Kapitaalverzekering Eigen Woning (KEW) en als u een eigen woning bezit. De overige kapitaalverzekeringen vallen in box 3: inkomsten uit sparen en beleggen.

Kapitaalverzekering eigen woning: KEW in box 1

Als u zich houdt aan bepaalde fiscale voorwaarden, kunt u de uitkering uit de KEW belastingvrij ontvangen. Het gaat om de volgende voorwaarden:

• De uitkering mag niet hoger zijn dan de vrijstelling die voor de kapitaalverzekering geldt
• De hoogste jaarpremie mag hoogstens tienmaal de laagste jaarpremie bedragen
• U moet minimaal vijftien jaar achtereenvolgens premie betalen
• De verzekering moet recht geven op een eenmalige uitkering bij in leven zijn of bij overleden van u, uw echtgenoot of degene met wie u duurzaam een gezamenlijke huishouding voert
• De kapitaalverzekering moet zijn afgesloten bij een professionele verzekeraar
• De looptijd van de KEW is maximaal dertig jaar

Fictieve uitkering KEW

Als u niet aan de voorwaarden voldoet, is er sprake van een “fictieve uitkering”: de polis wordt geacht tot uitkering te zijn gekomen, ook al is dat niet het geval. Dat is bijvoorbeeld wanneer u de polis tussentijds doorverkoopt, uw eigenwoningschuld niet aflost met de uitkering, uw polis langer laat doorlopen dan de toegestane periode. De fiscale gevolgen zijn dat het rentebestanddeel wordt belast tegen het schijventarief dat in box 1 geldt. Dat kan oplopen tot een belastingheffing van 52% in de hoogste belastingschijf.

Hypotheekschuld aflossen met KEW

Als u de uitkering uit de KEW voor andere doeleinden gebruikt dan voor het aflossen van de eigenwoningschuld, heeft dat fiscale consequenies in de vorm van belastingheffing. Ook gedurende de looptijd "mag" u geen geld opnemen uit de KEW.

Kapitaalverzekering box 3

De kapitaalverzekeringen die niet aan de bovenstaande voorwaarden voldoen, vallen in box 3. U kunt de uitkering dan vrij besteden: u hoeft er niet uw eigenwoningschuld mee af te lossen van de fiscus. U kunt zelfs een vermogen opbouwen dat uw eigenwoningschuld overstijgt. De uitkering uit een box 3-polis kan vrijgesteld zijn van belasting, maar dat is niet altijd het geval. Sinds 1 januari 1992 , maar voor 1 januari 2001 geldt een beperkte vrijstelling. Voor en na deze periode is de uitkeringsvrijstelling onbeperkt. Meer informatie kunt u lezen op de website van de Belastingdienst.

Belasting in box 3: vermogensrendementsheffing

In box 3 betaalt u vermogensrendementsheffing van 1,2% per jaar, voor het vermogen dat boven de vrijstelling uitkomt.