De politiek en afschaffing van hypotheekrenteaftrek

De meeste mensen die een woning kopen, sluiten een hypotheek af om deze deels of geheel te financieren. Hypotheken zijn er in vele soorten, maar er is altijd sprake van te betalen rente. Bij het bepalen van de hoogte van de rentelasten, spelen naast de hoogte van de hypotheek en soort hypotheek, ook de hoogte van de rente en de fiscale renteaftrek een belangrijke rol. Ook de geldverstrekkers besteden veel aandacht aan de nettolasten die maandelijks verschuldigd zijn.

Hypotheekrenteaftrek in Nederland op de helling

In Nederland is de kwestie van het afschaffen van de renteaftrek van hypotheken al herhaaldelijk aan de orde geweest, maar de politiek heeft zich tot nu toe beperkt tot het nemen van deelmaatregelen op dit gebied. Deze deelmaatregelen hadden betrekking op onder meer beperkingen ten aanzien van de periode waarover men hypotheekrente mag aftrekken, het doel waarvoor een hypotheek wordt afgesloten en de bijleenregeling. Nu we op het punt staan dat er zeer forse maatregelen moeten worden genomen om voldoende te bezuinigen, komt het onderwerp van de hypotheekaftrek in Den Haag weer volop in de aandacht te staan. De aftrekbaarheid van hypotheekrente in Nederland schijnt voor vele woningbezitters een verworven recht te zijn, waarvan velen liever geen afstand willen doen. Meer dan de helft van de Nederlanders heeft overigens een eigen woning, en het afschaffen van deze belastingfaciliteit zal hoe dan ook het besteedbaar inkomen aantasten. Met de tussentijdse verkiezingen medio 2010 gaat de hypotheekrenteaftrek echter een belangrijk item in de verkiezingsprogramma’s worden.

De invloed van de Europese Unie

Nederland is nog het enige land in de Europese Unie waar van een volledige hypotheekrenteaftrek, uiteraard conform de richtlijnen die hiervoor gelden, kan worden genoten. In alle andere EU-landen waar men ook een faciliteit betreffende fiscale aftrek van de hypotheekrente had, is deze in de laatste decennia afgeschaft. Sinds enkele jaren wordt er ook vanuit de Europese Unie advies aan Nederland gegeven, en wellicht zelfs enige druk uitgeoefend, om afscheid te nemen van het systeem van renteaftrek betreffende hypotheken. De EU kan dit echter niet afdwingen en Nederland kan over dit onderwerp dus zelfstandig beslissingen nemen.

Meningen van politieke partijen over de renteaftrek van hypotheken

Feitelijk geven vooral de linkse en progressieve partijen al enkele jaren aan dat de hypotheekrenteaftrek zoals we die nu kennen, wat hen betreft op de schop kan. CDA, VVD en PVV hebben altijd aangegeven dat in hun opinie deze faciliteit niet afgeschaft of ingeperkt moet worden. Overigens zegt het CDA sinds einde 2009 wel geregeld dat er in ieder geval over vermindering of afschaffing van de fiscale aftrek van rente te praten is; wat het CDA uiteindelijk zal gaan doen is dus nog maar de vraag. Voorjaar 2010 is de stand van zaken verder dat de SGP, de SP, Groen Links, PvdA en D66 in hun verkiezingsprogramma’s meer informatie zullen verstrekken over hun plannen betreffende de mate en fasering waarin de hypotheekrenteaftrek zal worden verminderd, evenals over aanverwante maatregelen om het eigen woningbezit toch toegankelijk te houden. De manieren waarop men de hypotheekrenteaftrek wil verminderen c.q. afschaffen verschillen per partij, want zo wil de ene partij een maximering van de aftrek, terwijl de andere partij weer voor een beperking of volledige afschaffing van de aftrekmogelijkheden kiest.

Politiek en de kiezer

Uiteraard is het niet de bedoeling van de politieke partijen die voor een gehele of gedeeltelijke afbouw van de renteaftrek zijn, dat mensen hierdoor in financiële problemen komen. Daartoe zal er bijvoorbeeld gefaseerd worden afgebouwd en zullen er overgangsmaatregelen worden ingevoerd. Overigens is het niet zo dat alle eigen woningbezitters per definitie tegen het afschaffen van de aftrekbaarheid van de hypotheekrente zijn, al treft hun dit wel persoonlijk in de beurs. Het feit dat er bezuinigd moet worden is intussen wel duidelijk en welke bezuinigingen er ook zullen volgen, deze zullen altijd een grote groep mensen treffen. Omdat zeker in een verkiezingsjaar de kiezer voor veel partijen heilig is, zullen de verschillende politieke partijen hier wel rekening mee houden bij het presenteren van hun verkiezingsprogramma, met daarin ook de plannen betreffende de renteaftrek van hypotheken.