Wat is een codicil voor testament

Een codicil is niet alleen iets medisch, zoals een donorcodicil dat is. U kunt thuis ook een codicil maken voor een deel van uw nalatenschap in goederen en geld, zonder notaris. Een codicil is veel goedkoper dan een testament, want er zijn geen notariskosten. Een codicil moet wel aan specifieke voorwaarden voldoen. Een codicil is volledig rechtsgeldig volgens het wettelijk erfrecht en moet worden nageleefd. U kunt met een codicil minder over uw nalatenschap en erfenis regelen dan met een uitgebreid testament. Geldzaken en vermogen vallen er bijvoorbeeld buiten.

Codicil als testament

Met een testament kunt u bij erfenissen veel meer regelen dan met een codicil. Maar een codicil heeft het grote voordeel dat u er niet voor naar de notaris hoeft te gaan, maar het zelf thuis kunt opstellen. Een codicil moet wel aan een aantal eisen voldoen. Zo moet het handgeschreven zijn, voorzien zijn van een datum en ondertekend zijn met uw handtekening. Als het codicil uit meer bladzijden bestaat, kunt u het beste elke pagina afzonderlijk nog eens voorzien van paraaf of handtekening. Een gedrukt of getypt codicil is dus niet rechtsgeldig.

Toch een testament in plaats van codicil

Een testament moet per se langs de notaris en door de notaris in het register worden ingeschreven. Dat betekent ook dat een testament niet zo snel veranderd wordt: u moet naar een notaris toe en daar meestal een aardig bedrag voor een nieuw testament betalen. Een voordeel van deze procedure van inschrijving in het Centraal Testamenten Register, CTR, is dat een testament niet snel zoek zal raken, terwijl dat wel het lot kan zijn van een door u geschreven codicil.

Wat kunt u regelen met een codicil?

Zaken die u wel met een codicil rechtsgeldig kunt regelen zijn:

Uw wensen voor uw eigen uitvaart. Hoe moet uw begrafenis of crematie worden geregeld en welke rouwbrief, muziek wilt u en zo verder.
Wie uw financiële zaken moet gaan regelen. Overigens kan een executeur niet meer door middel van een codicil worden benoemd.
U kunt bepaalde goederen legateren, zoals boeken, documenten, meubelen en lijfsieraden. Geld, een auto, motor, waardevol antiek of duurdere schilderijen kunt u niet met een codicil legateren. Onroerende zaken kunnen ook niet via een codicil worden doorgegeven aan een ander.
Het auteursrecht van uw werken na uw dood.

Geldzaken kunt u dus niet met een codicil regelen, maar moeten met een testament.

Een codicil in 2024 herroepen

Een codicil kunt u herroepen door een nieuw opvolgend codicil te maken. U herroept en vernietigt daarmee een eerder codicil en de daarin opgenomen beschikkingen.

Voorbeeld van een codicil

Een handgeschreven codicil zou als voorbeeld er als volgt uit kunnen zien:

CODICIL

De ondergetekende (naam, voornamen, beroep, woonplaats, adres, geboorteplaats, geboortedatum) verklaart het volgende.
Ik legateer vrij van rechten en kosten:

aan (...) wonende te (...) mijn (...)
aan (...) wonende te (...) mijn (...)
aan (...) wonende te (...) mijn (...)

Aldus eigenhandig geschreven, gedagtekend en ondertekend.

Te ........ (plaats) ..... (dag) ....... 2024.. (jaar)

Dit doet u dan wel handgeschreven.

Nadelen van een codicil

Enkele nadelen van een codicil zijn:

Een codicil staat niet geregistreerd als u het niet apart laat registreren. Een kopie ervan kunt u wel bij een notaris in bewaring geven.
Een codicil kan gemakkelijk zoek raken.
Het kan eenvoudig worden weggemoffeld. Overigens is dit een ernstig misdrijf: wie dit doet en het is aantoonbaar, verliest zijn rechten als erfgenaam.
Het kan gebeuren dat erfgenamen niet op de hoogte zijn van een codicil.
Het kan zijn dat een begunstigde in een codicil niet op de hoogte is en niet op de hoogte wordt gebracht van het bestaan van het codicil.
U kunt niet zo veel regelen via een codicil als met een testament.

Legaat of codicil, het verschil

U kunt ook aan iemand iets nalaten via een legaat, maar als de legataris voortijdig komt te overlijden wordt een legaat waardeloos. Een legaat gaat per notaris. Een codicil is dan wel zo handig en veel goedkoper. Zorg ervoor dat u ook in een codicil hetgeen u wilt nalaten aan iemand goed beschrijft, zodat niet onduidelijk blijft welke ring of armband u bedoelde.

Donorcodicil

Een bijzondere vorm van codicil is een donorcodicil, waarmee u toestemming geeft om na uw overlijden uw organen of weefsels te mogen transplanteren. Een donorcodicil wordt in ons land centraal geregistreerd in het Donorregister. Er is sinds 1 januari 2020 een actieve donorregistratie (wie niet neen zegt, zegt ja). U kunt een neen of ja ook nog eens als laatste wil bij u dragen en vanaf de zomer van 2021 staat iedereen van 18 jaar en ouder in het Donorregister. Het is (voorlopig) wel zaak uw partner en familie hiervan op de hoogte te brengen. Het kan namelijk gebeuren dat uw handgeschreven donorcodicil op het moment dat het nodig is niet wordt gevonden.

Levenstestament

Een levenstestament stelt u op om allerlei zaken tijdens uw leven te regelen. U regelt zo wat er op uw oude dag zou moeten gebeuren en wie dat voor u zou mag doen. Zie voor meer informatie bijgevoegd artikel over het levenstestament.

Slot

Als u wilt dat uw codicil wordt uitgevoerd en dus niet in de vergetelheid raakt, moet u de begunstigden en de erfgenamen zeker vooraf op de hoogte stellen van uw wensen. Vergeet niet dat een codicil de rechtsgeldigheid heeft van een testament. Wilt u meer regelen voor uw erfenis en nalatenschap dan kunt u het beste bij een notaris een testament laten opstellen. Een codicil kan daarbij als bijlage worden toegevoegd. Doet u niets dan wordt de erfenis verdeeld volgens het wettelijk erfrecht. Zorg voor een goede afwikkeling van uw nalatenschap, zodat uw erfenis goed is geregeld.

Lees verder

© 2010 - 2024 Zeemeeuw, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.

Gerelateerde artikelen

Hoeveel erf ik van een oom, tante, suikeroom, broer of zus?Hoeveel geld erf ik in 2022 netto na belasting als bijvoorbeeld mijn oom, tante, een broer of zus komt te overlijden? Ho…

Van wie krijg ik een erfenis?Hebt u ook geld nodig, dan kan een erfenis helpen. Van wie kunt u erven, hoe is dat wettelijk geregeld, wat zijn uw rech…

Wat erf ik als kind volgens het erfrecht?Wat een kind erft van een ouder of ouders en hoe groot dit kindsdeel is, is vooral afhankelijk van de vraag of er een te…

Erfenis van een oom of tante wordt zwaar belastEen erfenis ontvangen van een oom of tante zal zwaar belast worden vanuit de successiewet. Daarnaast geldt er slechts ee…

Egyptische Pond: geld, informatie, koersAls je een bezoek brengt aan het historische Egypte, zul je de lokale valuta moeten hebben. Dit is de Egyptische Pond. I…

Echtscheiding online: digitale echtscheiding is goedkoperEen snelle echtscheiding is een echtscheiding online. Het bespaart kosten en tijd. Zo kunt u een echtscheiding eenvoudig…

Reacties

T. Geurts, 06-12-2020
Hallo
Kun je via een codicil, bij een bestaand testament, aangeven, wie van de erfgenamen de zaken moet gaan regelen, om de erfenis te verdelen?
Vr gr Tiemke Geurts Reactie infoteur, 09-12-2020
Hallo T. Geurts,
Wie de erfenis gaat regelen (de executeur testamentair) wordt aangegeven in een testament, niet in een codicil.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Jc Veerman, 08-07-2018
Ik wil mijn zoon onterven alleen zijn kindsdeel niet.Maar een goeie vriendin alles toe bedelen. Regelen van alles doet mijn vriendin.
Mijn vraag is moet ik daar een testament voor opstellen of is een brief voldoende. Heb een bestaand testament maar die mag vernietigd of verworpen worden.Wat is volgens U het beste wat ik kan doen.

Vr gr Joke Veerman Reactie infoteur, 18-01-2020
Beste Jc Veerman,
Als u uw zoon wilt onterven, is er een (aangepast) testament nodig. Het wettelijk erfdeel zonder onterving is juist het kindsdeel, als het minder moet zijn of als u een ander een legaat wilt geven, is daarvoor een testament en een gang naar de notaris noodzakelijk.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

J. M. Haensel, 02-08-2017
Kan ik het recht van gebruik en bewoning, dat nu eindigt na (2) volle jaren na de dag van mijn overlijden, veranderen in 10 jaar, in een codicil?

Met vriendelijke groeten,
G.H. Mulder Reactie infoteur, 07-07-2020
Beste J. M. Haensel,
Een testament gaat boven een codicil, in een testament kan wel voor een aantal zaken naar een codicil worden verwezen.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Ton Aarts, 02-12-2015
Kan je met een codicil ook bepaalde mensen uitsluiten? Reactie infoteur, 07-07-2020
Beste Ton Aarts,
Met een codicil kunt u niet iemand onterven, maar als u een bepaald goed via een codicil aan iemand toebedeelt, kunt u daarin wel opnemen dat het goed dus niet is bedoeld voor iemand anders (naam en toenaam).
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

J. Luken, 18-08-2012
Ik heb gelezen dat "schilderijen en kunstvoorwerpen" niet per codicil kunnen worden toegewezen. "Huisraad" kan dit wel. hoe omschrijft de wet "kunstvoorwerpen", of wat moet daaronder worden verstaan? Reactie infoteur, 07-07-2020
Beste J. Luken,
Goede vraag. Wat is kunst? Dat hangt vaak van het voorwerp af en dat zal als er bezwaar wordt gemaakt, van geval tot geval worden bekeken. Wel doet u er verstandig aan om in een codicil het woord kunst te vermijden. Bij vele voorwerpen is wel een andere omschrijving te bedenken.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

J. Scholte, 26-08-2011
Wij hebben een testament waarin mijn zusje als voogd wordt aangewezen indien ons iets zou overkomen. Nu, 19 jaar later, zie ik mijn dochter liever bij een andere zus. Kan ik dit in een codicil opnemen of moet dit testamentair worden vastgelegd? Reactie infoteur, 18-01-2020
Beste J. Scholte,
Een voogd aanwijzen verloopt via een testament of de kantonrechter. U moet dus uw testament wijzigen.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

S. Scheuermann, 07-04-2010
Nuttige informatie. Ik heb nog een toevoeging bij de paragraaf Donorcodicil. U schrijft namelijk:
"Een bijzondere vorm van codicil is een donorcodicil, waarmee u toestemming geeft om na uw overlijden uw organen of weefsels te mogen transplanteren. Een donorcodicil wordt in ons land veelal centraal geregistreerd, maar kunt u ook zonder registratie als laatste wil bij u dragen."

Het zou erg prettig zijn als u zou willen toevoegen: "Het is dan wel zaak uw partner en familie hiervan op de hoogte te brengen. Het kan namelijk gebeuren dat uw handgeschreven donorcodicil op het moment dat het nodig is niet wordt gevonden."

Voor uw informatie: het is maar de vraag of het handgeschreven codicil op het lichaam (of in huis) aangetroffen wordt, of het nog leesbaar is, etc. Als de familie er ook niet van op de hoogte is, kan die weigeren of gaat er kostbare tijd verloren en dan wordt de wil van de overledene niet uitgevoerd. Een (IC-)arts raadpleegt bij een potentiele donor het centrale donorregister, daarom is dat is de belangrijkste plek als het gaat om registratie van de wensen over donatie van organen of weefsels. Reactie infoteur, 07-07-2020
Beste S. Scheuermann,
Bedankt voor uw reactie. De door u gevraagde passage over het donorcodicil is toegevoegd.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw

Zeemeeuw (1.579 artikelen)
Laatste update: 29-12-2023
Rubriek: Financieel
Subrubriek: Geld

Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.