Inzage testament en erfenis door Belastingdienst en anderen

Als u een testament wilt opstellen om uw erfenis te regelen, kunt u dat bij leven herzien zo vaak als u dat wilt. Niemand heeft zonder uw medeweten inzicht in uw testament en de notaris heeft een geheimhoudingsplicht. Na uw overlijden wordt dit anders, veel meer personen kunnen dan uw laatste testament inzien. Ook de Belastingdienst heeft volledige inzage in het testament dat als laatste wil door de notaris werd geregistreerd.

Wie heeft wanneer inzage in uw testament?

• Uw erfenis regelen zonder testament
• Uw erfenis regelen met testament
• Wie mag uw testament inzien zolang u leeft?
• Inzage in testament als u bent overleden
• De Belastingdienst en uw testament

Uw erfenis regelen zonder testament

Als u geen testament laat opstellen bij de notaris, geldt na uw overlijden de wettelijke verdeling. De wet wijst dan aan wie uw erfgenamen zijn. Is er een langstlevende partner, dan heeft die het beheer en de beschikkingbevoegdheid over de totale erfenis terwijl de kinderen een geldvordering op de langstlevende partner houden. Deze vordering is in de regel niet opeisbaar zolang de partner zelf nog in leven is. Uitzondering hierop is een faillissement van de langstlevende of als deze in de schuldsanering belandt. Na uw overlijden weet iedereen en ook de Belastingdienst waaraan hij toe is: er is geen testament, dus geldt de wettelijke verdeling met bijbehorende belastingheffing.

Uw erfenis regelen met testament

U kunt ook kiezen voor een testament. Een testament is cruciaal als u zelf wilt bepalen hoe uw nalatenschap wordt verdeeld. Misschien wilt u een goede vriend of vriendin een legaat nalaten en dus iets extra's geven of juist iemand onterven of veel minder nalaten dan wettelijk zonder testament het geval zou zijn geweest. U kunt uw partner in belangrijke mate onterven of uw kinderen. U kunt ze ook meer toebedelen. Wellicht zijn er dierbare goederen waarvan u zeker wilt regelen dat die bij een bepaalde persoon terechtkomen. Uw testament wordt door de notaris geregistreerd in het Centraal testamentenregister CTR.

Wie mag uw testament inzien zolang u leeft?

Zolang u, de erflater, nog leeft, heeft niemand automatisch inzicht in uw testament. Ook de Belastingdienst niet. U en de notaris kennen uw testament, maar de notaris heeft geheimhoudingsplicht. Uw testament is dus uw geheim, u hoeft niemand hiervan op de hoogte te stellen. Sommigen laten hun kinderen weten dat er een testament is, maar zijn daartoe niet verplicht. Anderen hebben er ook geen probleem mee om de kinderen en andere erfgenamen te laten weten wat de inhoud van het testament is. Lastiger wordt het wanneer u zegt dat er een testament is, niet de inhoud daarvan laat weten, maar wel gevraagd wordt wat er in uw testament staat. Wat doet u dan? In sommige gevallen is niets zeggen een goede optie ("dat zul je later wel zien"), in andere gevallen blijft dit knagen of wordt toch vrijwillig inzage verleend.

Inzage in testament als u bent overleden

Als u bent overleden, is de inzage in een testament anders geregeld. Iedere notaris en kandidaat-notaris kan namens de erfgenamen het Centraal testamentenregister CTR raadplegen. Ook kunnen erfgenamen zelf bij het Centraal testamentenregister CTR kosteloos opvragen of er een testament is opgesteld, maar daarmee kennen ze de inhoud nog niet. De notaris stuurt in de regel de erfgenamen die in het testament worden genoemd een kopie van het testament. Wie een legaat krijgt, krijgt inzicht in de passage waarin het legaat genoemd wordt en niet in de rest van de tekst. Wie is onterfd, krijgt inzicht in de passage waarin staat dat hij of zij is onterfd en niet in de rest van de tekst. Wie nergens recht op heeft, krijgt uw testament niet te zien. Hierop is echter één grote uitzondering: de Belastingdienst. Na uw overlijden krijgt de Belastingdienst een exemplaar van uw testament en kan dus alles zien.

De Belastingdienst en uw testament

Op zich is het niet onlogisch dat de fiscus na uw overlijden inzage heeft in het testament. Er moet immers erfbelasting worden betaald en dan is het voor de Belastingdienst wel handig om te weten wie wat van u erft. Maar toch kan dit voor u een punt van aandacht zijn. Wellicht kiest u met deze wetenschap voor iets andere formuleringen in uw testament. U hoeft immers niet alle erfgoederen precies en in detail te specificeren of exacte bedragen te noemen. Overleg hierover met uw notaris. De eventuele boedelbeschrijving voor de belastingaangifte erfbelasting komt daarna wel en is de verantwoordelijkheid van de erfgenamen, niet de erflater.

Lees verder

• Boedel erfenis verdelen - ruzie