Leenstelsel: profiteer van kwijtschelding door veel te lenen

Het leenstelsel is alleen ongunstig voor mensen die nu al studeren. Huidige studenten die werken naast hun studie gaan er op achteruit doordat zij hun studiekosten niet meer kunnen aftrekken bij hun belastingaangifte. Nieuwe studenten die onder het leenstelsel vallen kunnen hier juist dik van profiteren. Wanneer zij maximaal lenen is de kans namelijk groot dat een groot deel van hun schuld wordt kwijtgescholden. Hier draait de belastingbetaler voor op.

Het leenstelsel

De ratio achter het leenstelsel dat de prestatiebeurs moet vervangen is duidelijk. Studeren kost veel geld en mensen die een studie hebben afgerond verdienen later gemiddeld genomen een stuk meer dan hun ongeschoolde generatiegenoten. Van hen wordt daarom een bijdrage gevraagd. Niet 'de belastingbetaler' betaalt de studiekosten van de student, dit doet hij of zij zelf en pas vanaf het moment dat er genoeg salaris binnenkomt. Na de aanloopfase van twee jaar begin je namelijk pas met het aflossen van je studieschuld wanneer je een bepaald minimum inkomen hebt (dit ligt hoger dan het modaal inkomen) en je aflossing bedraagt nooit meer dan 4% van je inkomen.

Maximaal lenen en geen baan: geen probleem

Dat klinkt niet ongunstig, sterker nog: wie slim leent kan dik profiteren van de nieuwe regeling waardoor voor studenten eigenlijk gewoon gratis geld voor het oprapen ligt. Hoe zit dit in elkaar?

Wie vanaf september 2015 gaat studeren valt onder het nieuwe stelsel. De prestatiebeurs verdwijnt en wie een bijdrage aan zijn studiekosten nodig heeft zal dit bedrag moeten gaan lenen. De maximale lening zal volgens DUO dan zo'n € 980 euro per maand gaan bedragen. Volg je een bachelor en master en doe je hier in totaal zes jaar over, dan kun je dus zeventig maal dit bedrag op je rekening laten bijschrijven. Exclusief rente bedraagt je studieschuld aan het einde van die zes jaar dan circa € 70.000 euro. Dit lijkt bijna niet te overzien, maar het is minder dramatisch dan het klinkt. Je zult eerst meer dan een bepaald minimumsalaris moeten gaan verdienen om te moeten gaan aflossen. Wie binnen de 35 jaar die voor deze aflossing staat niet aan een (redelijke betaalde) baan komt, altijd parttime blijft werken, fulltime huisvrouw of huisman wordt of arbeidsongeschikt raakt hoeft dus nooit te beginnen met aflossen en kan dit geld dus zo in z'n zak steken.

Langzame student beter af dan snelle student

Als het kabinet snelle studenten wil belonen dan slaat het een rare weg in met het leenstelsel. Trage studenten profiteren hier namelijk veel meer van.

Studeer je binnen drie jaar af en leen je maximaal, dan heb je aan het einde van je studie een schuld van circa € 30.000 euro. Vind je een goede baan en ga je € 50.000 euro per jaar verdienen dan moet je naar schatting ongeveer € 103 euro per maand gaan betalen. Inclusief de rente betaal je je schuld dan in 35 jaar net aan af. Doe je echter zeven jaar over je studie en bouw je een schuld op van € 75.000 euro, dan hoef je niet meer te gaan aflossen dan iemand die keurig nominaal gestudeerd heeft. Dit heeft als gevolg dat zeker zo'n € 40.000 euro aan schuld kan worden kwijtgescholden, simpelweg omdat je binnen die 35 jaar niet aan de aflossing ervan toekomt. Langzaam studeren wordt dus beloond!

Opletten met vermogensrendementsheffing

Wil je een berekening maken van het meest gunstige leenbedrag in jouw situatie, let dan goed op de rol van de belasting over spaargeld. Als je geld dat je kunt lenen maar niet direct nodig hebt op een spaarrekening zet 'omdat het kan dan moet je hier vrij snel belasting over gaan betalen. Over elke euro die je boven het bedrag van € 21.139 euro op je rekening hebt staan betaal je namelijk belasting. Dit gaat om een percentage van 0,4%. Wie € 70.000 euro oppot moet hier dus jaarlijks circa € 200 euro belasting over betalen.

Fiscale aftrekbaarheid studiekosten verdwijnt

Voor studenten die hard werken naast hun studie bestond altijd een een voordeeltje: doordat studiekosten fiscaal aftrekbaar zijn krijg je meer geld terug van de belasting. Met de invoering van het leenstelsel of studievoorschot verdwijnt de fiscale aftrekbaarheid van studiekosten. Wie veel werkt en een hoog collegegeldtarief betaalt kan daarmee potentieel meer dan € 1000 euro 'terugverdienen'. In het tijdperk van het leenstelsel zal dit voordeel helaas verleden tijd zijn.

Lees verder

• Studiekosten aftrekken van de belasting en het leenstelsel
• Studieschuld aflossen: hoe ga je te werk?