Berekenen beleggingsfondsen te hoge kosten?

Beleggingsfondsen zijn een populaire en eenvoudige manier om te beleggen. Maar zijn het wel de juiste instrumenten voor een belegger? John Bogle denkt van niet. Beleggingsfondsen bereken te hogen kosten. Er blijft zo uiteindelijk weinig over voor de retail belegger. Indexfondsen zijn mogelijk een goedkoper en beter alternatief. De actief beheerde fondsen claimen gewoonlijk dat ze de index kunnen verslaan en dat ze daarom ook hogere kosten kunnen berekenen. Ze zijn het waard. Voorstanders van indexfondsen geloven daarentegen dat het niet mogelijk is om de index langdurig te verslaan. Kostenbeheersing zien zij als een voorwaarde het beste beleggingsresultaat. Vooral voor de lange termijn.
Actief beheerde beleggingsfondsen slurpen op de lange duur tot 80% van het behaalde rendement op. Het rendementsverlies wordt veroorzaakt de hoge kosten die dergelijke fondsen berekenen. Dat zegt bijvoorbeeld John Bogle, oprichter van de Vanguards Group, een beleggingsmaatschappij die passieve indexfondsen op de markt brengt. Hij onderbouwt zijn opzienbarende stelling met tal van cijfers en feiten.

Want het mag dan zo zijn dat als beurs indexen stijgen, dat wil nog niet zeggen dat beleggingsfondsen dat percentage ook daadwerkelijk halen. Verre van dat. In verleden bleven beleggingsfondsen vaak sterk achter bij hun corresponderende index.
Beleggingsfondsen deden het in de periode 1980-2005 gemiddeld 2,5% per jaar slechter dan de index. Ten opzichte van het Vanguard S&P 500 index fonds verdiende je met een beleggingsfonds gemiddeld 57% minder. Geen wonder dat het indexbeleggen bij pensioenfondsen populair is geworden.

Agressief

Maar het zijn niet alleen kosten van beleggingsfondsen die beleggers parten spelen. Er is ook nog zo iets als ‘timing’. Meestal kopen beleggers aandelenfondsen in tijden van groot optimisme. Dat blijken achteraf meestal niet de beste momenten te zijn om in aandelen te stappen. Aan de hand van de (geld) instroom in agressieve beleggingsfondsen berekent John Bogle dat beleggers als gevolg van verkeerde timing gemiddeld nog eens 2,7% per jaar aan rendement inleveren. Dat brengt het gemiddelde resultaat over de periode 1980-2005 voor de fondsbelegger verder omlaag naar 7,3% per jaar. In de onderstaande tabel wordt dat duidelijk gemaakt. Het onthutsende is dat fondsbeleggers maar 28% van de beleggingswinst werkelijk binnenhalen. Indexbeleggers zijn ruim 3,5x beter af op de lange termijn.

Als we rekening houden met de inflatie pakt het voor de gemiddelde fondsbelegger nog veel slechter uit. Dan blijft er maar 4% netto rendement per jaar over. Een belegging van $1000 in 1980 is dan in 2005 tot $1670 gestegen. Een indexbelegger had in diezelfde periode $7620 verdiend. Nu zullen beleggingsfondsen altijd schermen met hun beste fondsen die de index met gemak hebben verslagen. De realiteit is anders. De kans dat je een beleggingsfonds selecteert dat over een periode van 25 jaar de index verslaat, is bijzonder klein.

Dramatisch

Bogle komt met dramatische feiten. Maar drie fondsen (uit een veld van 355 fondsen) hebben in de periode 1980-2005 met regelmaat beter hebben gescoord dan de index. Die fondsen zijn: Davis New York venture; Fidelity Contrafund en Franklin Mutual Shares. De vraag is natuurlijk of deze fondsen ook in de komende 25 jaar in staat zijn om beter te presteren dan index. De kans daartoe is klein. Op de lange duur levert een belegger 80% van zijn rendement in bij de beleggingsmaatschappij. Een overdreven conclusie? Bogle meent van niet.

‘Laten we eenvoudig lange termijn voorbeeld nemen’, zegt John Bogle. ‘Een individu van twintig jaar oud zet $1000 opzij voor zijn pensioen. Deze persoon heeft nog ongeveer 45 jaar te gaan voordat hij van zijn oude dag kan genieten. Vervolgens, als we de tabellen van de levensverzekeringen mogen geloven, zal hij nog gemiddeld 20 jaar leven voordat de dood hem van de levenden scheidt.’ We hebben dus in totaal 65 jaar waarin kan worden belegd. Als je in die jaren gemiddeld een jaarlijks rendement van 8% maakt dan is de oorspronkelijke $1000 gegroeid tot $140.000. Nu gaan we kijken wat voor invloed beleggingsfondsen hebben op het rendement. Die pakken jaarlijks gemiddeld 2,5 procentpunt van het rendement af. Dat betekent dat je nog een rendement van 5,5% op jaarbasis overhoudt. De oorspronkelijke $1000 zal dan groeien tot $30.000. Dat betekent dat beleggingsfondsen, die zelf nul dollar aan kapitaal investeren en nul dollar aan risico lopen, op de lange termijn ongeveer 80% van het rendement opsouperen. Dat terwijl jij als belegger al het risico mag lopen en slechts iets meer dan 20% van het rendement mag houden.

Hoe langer je belegt in een beleggingsfonds, hoe meer de laatste aan je verdient. Dat is de reden waarom financiële instellingen gewoonlijk adviseren om te beleggen voor de lange termijn. In dat licht is het schrijnend dat vlak na de beurscrash van begin jaren 2000, fondsgigant Robeco zijn jaarlijkse beheertarieven verhoogde. Dit verklaart waarom mensen uit de Quote 500 instinctief weinig van beleggingsfondsen moeten hebben.