Goudprijs: actuele waarde en duiding

De goudprijs is een complex gegeven waarover vaak veel vragen zijn bij beleggers. Wat fundamenteel inzicht in het tot stand komen van de goudprijs is nodig om deze correct te kunnen interpreteren. Dit artikel geeft alle informatie die je nodig hebt om de waardevorming en de actuele waarde van de goudprijs te begrijpen.

De goudprijs: wat?

Goud wordt traditioneel gezien als een veilige belegging in economisch onzekere tijden. De realiteit wijkt echter af van dit idee. De prijs van goud schommelt vaak sterk bij crisissen, waardoor voorzichtigheid geboden is. Op lange termijn echter, is goud onderworpen aan een heel andere logica. Het edelmetaal wordt slechts in beperkte mate gebruikt in de industrie en is dus een grondstof met weinig 'nut' in de reële economie. De goudprijs is daarom conventie gebaseerd. Wanneer goud ooit uit de mode geraakt of als banken een ander materiaal als onderpand kiezen, stort de prijs in elkaar. Aangezien goud al eeuwenlang al betaalmiddel en sieraad meegaat is dat scenario echter weinig realistisch. De prijs van goud wordt internationaal meestal uitgedrukt in een prijs in dollar of euro per Troy ounce. Een Troy ounce (Troy Oz) is gelijk aan 31,1 gram. Bijzonder aan de prijsvorming, is dat anders dan bij andere grondstoffen, aandelen of munteenheden, geen fundamentele data ten grondslag liggen aan de prijs. Er zijn immers geen zaken zoals kwartaal- of begrotingscijfers waarop je als belegger kan voortgaan om al dan niet te investeren. Voor dat je goud gaat kopen is het dan ook belangrijk om je voldoende te informeren over de specifieke eigenschappen van goud als belegging. Cruciaal daarin is de manier waarop de goudprijs gevormd wordt. Dit artikel biedt inzicht in de eigenheid van de goudprijs, waar je die terugvindt en hoe je kan bepalen of het een goede moment is om goud te kopen. Ook worden enkele hardnekkige mythes over goud als belegging ontkracht.

Hoe wordt de goudprijs bepaald?

De goudprijs wordt bepaald door een erg complex geheel van factoren die elkaar onderling in verschillende richtingen beïnvloeden. Hoewel er geen 100% eensgezindheid is over welke componenten precies allemaal een rol spelen, wordt meestal aangenomen dat de volgende de belangrijkste zijn:

• De vraag naar en het aanbod aan fysiek goud
• Economische groei wereldwijd en de verhoudingen tussen de groei in verschillende werelddelen
• Prijzen van grondstoffen zoals ruwe olie
• Het inflatiepeil
• De wereldwijde geldvoorraad en monetaire ingrepen door centrale banken
• De stand van de rente op overheidspapier

Omdat deze mix van factoren vaak tot onvoorspelbare resultaten leidt, wordt soms argwanend gekeken naar de prijsvorming en zijn conspiracytheorieën en andere verdachtmakingen over koersmanipulatie vaak niet veraf. Het helpt ook niet dat de goudprijs lange tijd op een wel erg schimmige manier wereldkundig werd gemaakt. Sinds1919 legden vier Engelse grootbanken telefonisch onderling tweemaal per dag de prijs vast. De bekendmaking daarvan gold dan als de wereldwijde referentieprijs. Om de transparantie te verhogen werd in maart 2015 een nieuw systeem van elektronische fixing ingevoerd. Dit systeem zou meer transparantie moeten bieden.

Waar vind ik de actuele goudkoers terug?

De actuele goudprijs is terug te vinden op uiteenlopende websites. Veel van die websites zijn echter van bedenkelijke makelij en er schuilen vaak organisaties achter met een eigen agenda. Het zijn immers vaak verkopers van goud die de informatie aanbieden als 'service'. Hoewel ook de volgende twee websites in privéhanden zijn, zijn het de meest gebruikte en worden ze vaak als betrouwbaar gezien:

http://www.kitco.com/
http://www.goldprice.org/

Is de goudprijs momenteel hoog of laag?

Regelmatig zal je virtueel of in het echte leven mensen tegen het lijf lopen die je proberen op te spelden dat het nú het uitgelezen moment is om goud te kopen, dan wel te verkopen. Dergelijke adviezen zijn heel vaak gebaseerd op onvolledige gegevens. Er wordt dan bijvoorbeeld verwezen naar het huidige prijspeil en/of het prijspeil van het vorige jaar om zo de (ver)koopbeslissing te bepleiten. Als je wil starten met het verhandelen van goud, is het belangrijk dergelijke adviezen niet blindelings te volgen en je in ieder geval vooraf voldoende te informeren. Aangezien je de huidige waarde van goud correct wil kunnen beoordelen in functie van een eventuele aankoop, is het belangrijk om deze in historisch perspectief te beschouwen. De hoogste prijs werd bereikt toen de kaap van 1900 dollar per Troy ounce overschreden werd in 2011. Een vorige belangrijke piek was er in 1980 met 887 dollar per Troy ounce. Het is echter interessant om ook eens naar de voor inflatie gecorrigeerde prijs te kijken om het huidige prijspeil beter te kunnen waarderen. Dan blijkt dat de goudprijs bij de piek van 1980 op basis van het prijsniveau van 2014 in 1980 een recordhoogte van 2650 dollar heeft bereikt. Een recent dieptepunt was er in 2001 met 291 dollar. Nog een andere benadering is te kijken naar de mediaanprijs. Over de veertig jarige periode tussen 1974 en 2014 lag die op 706 dollar. Op de lange termijn bekeken, kan alles daarboven dus als een relatief hoge prijs en alles daaronder als een relatief lage prijs worden beschouwd.

Wanneer is het een goed moment om goud te kopen?

Als je op zoek bent naar een antwoord op de vraag naar het goede moment om te kopen, dan is het er belangrijk om het volgende in je achterhoofd te prenten: niemand kan je vertellen wanneer het precies een goede moment is om goud te kopen. Net als elke andere belegging is de koers immers erg onvoorspelbaar. Wel helpt het om lessen te trekken uit het verleden. Tussen 2001 en 2011 steeg de goudprijs quasi voortdurend. Deze jaren waren dus uitzonderlijk gunstig om goud aan te kopen. Daarna begon de prijs echter stelselmatig terug te vallen. Opvallend is ook dat erg ingrijpende gebeurtenissen zoals de economische crisis van 2008 weinig invloed lijken uit te oefenen op de lange termijn evolutie van de goudprijs. Hoewel de goudprijs toen aanvankelijk een flinke dreun kreeg, herstelde deze relatief snel, waardoor de impact van de crisis op een lange termijn grafiek nauwelijks opvalt. Hetzelfde kan trouwens gezegd van bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog. Het is dus uiterst belangrijk om te realiseren dat de goudprijs vaak erg wispelturig is en niet op een logische manier mee evolueert met globale economische evoluties. De enige wetmatigheid die min of meer altijd overeind blijft is dat in tijden van hoge inflatie goud het goed doet of minstens stabiel blijft.

Mythes over goud als belegging

Mythe 1: Goud is waardevast

Tussen 1934 en 1968 bleef de goudprijs nagenoeg stabiel. Waarschijnlijk is tijdens die bijna dertigjarige periode de mythe ontstaan dat de goudprijs waardevast is. In alle andere tijdsvlakken, toont goud zich juist als een bijzonder volatiele belegging. Eigenlijk is er zelfs nooit werkelijk sprake geweest van prijsstabiliteit, aangezien wanneer we naar de voor inflatie gecorrigeerde prijzen kijken, er zelfs in de periode na 1934 sprake was van een stelselmatige daling van de prijs. Een andere reden waarom goud vaak als waardevast wordt gezien, heeft te maken met de goede prestaties in periode van inflatie. De reactie van de goudprijs op inflatie kan echter niet gelijk worden gesteld aan waardevastheid.

Mythe2: Goud is een veilige belegging

De gedachte dat goud een veilige vorm van beleggen is, hangt samen met het idee van waardevastheid en is misschien wel de meest hardnekkige mythe die over het edelmetaal de ronde doet. Goud wordt daarom vaak gezien als een goede huisvader belegging en wordt dan gehanteerd om een portefeuille met overwegend risicovolle aandelen in balans te brengen. Wie naar de cijfers kijkt moet echter erkennen dat goud in het verleden vaak een bijzonder risicovolle belegging is gebleken. Zo daalde de prijs in 2013 met maar liefst 28%.

Mythe 3: Goud vermindert in waarde als het economisch goed gaat

Omdat goud gezien wordt als veilige haven voor periodes waarin de economie in zwaar vaarwater terecht komt, wordt tegelijk gedacht dat de waarde afkalft wanneer de economie onder stoom komt. Ook hier tonen de cijfers iets anders. In de periode tussen 1991 en 2007 groeide de economie op enkele uitzonderingen na quasi voortdurend. Toch daalde de goudprijs 9 jaar lang, om pas na het dieptepunt in 2001 terug te beginnen groeien aan het einde van dat jaar.