Polis verpanden of toch een weduweclausule

De hoogte van de successiebelasting kan beïnvloed worden door een verpanding of door een weduweverklaring. Op korte termijn is de weduweverklaring het voordeligst, op lange termijn verpanding. Voor de fiscale afhandeling van een uitkering uit een levensverzekering in verband met overlijden, kan het een groot verschil maken of de uitkering rechtstreeks toekomt aan de begunstigde of dat de uitkering naar de verzekeraar of bankinstelling gaat. De verzekeraar of bank gaat de uitkering gebruiken om de hypotheek volledig of gedeeltelijk mee af te lossen. Indien de uitkering toekomt aan de begunstigde, wordt de uitkering vaak via een weduweclausule ook gebruikt voor de aflossing van de hypotheek. Wat betreft de hoogte van de successieheffing kan het verschil maken.

Is er erfbelasting verschuldigd over een uitkering uit een levensverzekering?

De begunstigde ontvangt de uitkering niet krachtens erfrecht, maar krachtens de verzekeringsovereenkomst. Toch is er over een uitkering erfbelasting verschuldigd. De uitkering komt ten goede aan de in de polis genoemde begunstigde. De keuze voor verpanding of weduweclausule kan effect hebben op de te betalen erfbelasting. De weduweclausule zal resulteren in een lagere heffing bij het overlijden van de eerste eigenaar van een huis.

Wat is een weduweclausule?

De weduweclausule staat ook bekend onder de benaming betalingsopdracht of partnerverklaring. Deze clausule wordt gebruikt om de uitkering die ten gunste van de begunstigde komt, toch ten goede te laten komen aan de bank of verzekeraar, om een hypotheek of lening geheel of gedeeltelijk mee af te kunnen lossen. De begunstigde is contractueel dan verplicht om de uitkering voor de aflossing te gebruiken. Het voordeel van deze clausule ten opzichte van de verpanding, is dat de schuld in de nalatenschap valt, waardoor het erfdeel van de overige begunstigden lager gaat worden.

Voordelen van de weduweclausule?

Oorspronkelijk was het voordeel dat het deel naar de kinderen ging zo laag mogelijk moest worden gehouden. Dit om te voorkomen dat de langstlevende partner aan de kinderen hun erfdeel moest uitbetalen. Door een wetswijziging is deze reden komen te vervallen. Het is nu wettelijk geregeld dat de langstlevende alle bezittingen krijgt, en de kinderen krijgen een vordering op de langstlevende. De langstlevende wordt nu dus beter beschermd in de wet.

Er blijft echter nog wel een voordeel over. Door de weduweclausule krijgen de kinderen een lager erfdeel, doordat de hypotheekschuld ook in de nalatenschap valt. De uitkering uit de levensverzekering komt ten goede aan de langstlevende partner. Bij de afrekening op basis van de successiewet, zal de heffing bij de eerst overledene partner lager uitvallen. Het nadeel is weer dat de kinderen een hogere belastingheffing zullen krijgen bij overlijden van de langstlevende ouder.

Wat is verpanding?

Bij een verpanding komt de uitkering rechtstreeks ten goede aan de instelling die de hypotheek heeft verstrekt. Indien de hypotheek door deze uitkering volledig wordt afbetaald, valt er een huis in de nalatenschap die vrij is van hypotheek. Over de volledige waarde van de huis moet er erfbelasting voldaan worden.

Voordeel van verpanding?

Indien twee ouders een huis bezitten met een hypotheek, is het voordeliger om een verpanding te realiseren. De weduweclausule heeft als voordeel dat bij de eerst overledene de heffing lager uitvalt, maar bij overlijden van de langstlevende zal er alsnog afrekent moeten worden. Door de progressieve opbouw van de belastingheffing is verpanding vaak goedkoper.