Erfbelasting - schenken door leningen aan kinderen

Als instrument om vermogen over te hevelen naar de volgende generatie bestaan er een aantal mogelijkheden. De uitdaging daarbij is om vermogen zonder heffing van belasting over te dragen. Met de aanpassingen van de Successiewet in 2010 zijn een aantal van die constructies zinloos geworden. In dit artikel komen de (on)mogelijkheden aan bod om met leningen vermogen over te hevelen.

Erfbelasting – lening kinderen

Als instrument om vermogen over te hevelen naar de volgende generatie zijn er een aantal mogelijkheden bedacht. De uitdaging daarbij is om vermogen zonder heffing van belasting over te dragen. Met de aanpassingen van de Successiewet in 2010 zijn een aantal van die constructies zinloos geworden. In dit artikel komen de (on)mogelijkheden aan bod om met leningen vermogen over te hevelen.

Direct opeisbare renteloze of laagrentende lening

Tot en met 2009 kon je als ouder je kinderen bevoordelen door een direct opeisbare lening te geven zonder rente of met een zeer lage rente. Zolang je de lening goed vormgaf en de directe opeisbaarheid ook feitelijk mogelijk was, kon de Belastingdienst niets beginnen tegen deze opzetjes.

Met ingang van 2010 heeft de wetgever uitgemaakt dat als je een direct opeisbare lening verstrekt, je een belaste schenking doet als de rente beneden de 6% normrente uitkomt. Als je nu een direct opeisbare, laagrentende lening hebt met 2% rente dan is het verschil tussen 6% en 2% rente een belaste schenking.

Als je gedurende het jaar te maken hebt met deze vorm van lening, moet je binnen twee maanden na afloop van het kalenderjaar over de belaste schenking aangifte doen. Als je binnen de vrijstelling blijft, dan is er geen aangifte plicht (voor sommige vrijstelling geldt een aangifteplicht, raadpleeg daarvoor altijd een adviseur).

Voor leningen die al bestonden op 31 december 2009 en kwalificeren als direct opeisbaar met lage of geen renteclausule, geldt geen overgangsrecht. Deze leningen zijn meteen in 2010 belast voor het schenkingsrecht. Deze belastingheffing is te voorkomen geweest als je tijdig de renteclausule had aangepast en/of de directe opeisbaarheid had omgezet naar een langer lopende lening.

Langlopende lening, niet direct opeisbaar

Door een lening te verstrekken aan je kind die niet direct opeisbaar is, kun je een deel van de problematiek oplossen. Maar zie niet over het hoofd dat als er een onzakelijke rente is afgesproken, de Belastingdienst alsnog de 6% normrente als zakelijke rente in stelling zal brengen. Het verschil tussen 6% en de overeengekomen rente, contant gemaakt over de looptijd zal dan in één keer belast worden. Daarbij is het zeer de vraag of de 6% voor alle leningen als zakelijk moet worden gezien of geldt dat dit percentage ook lager kan zijn. De praktijk zal moeten uitwijzen hoe heet de soep gegeten zal worden.

Schenken door schuldig erkenning

Niet altijd is het geld beschikbaar om een lening te geven of een schenking te doen. In dat geval kan een schenking door schuldig erkenning uitkomst bieden. Als schenker schenk je een bedrag zonder dat het geld uit je vermogen verdwijnt. Je krijgt een schuld aan degene die je wilt bevoordelen. Op moment van overlijden is je vermogen minder door de schuld. Daardoor vermindert de schenking de hoogte van de nalatenschap. Althans, dit is de bedoeling van de opzet.

Om dit plan te laten slagen gelde strikte eisen waaraan je moet voldoen. Allereerst is vereist dat je deze schenking via de notaris regelt. Als de schenking niet via de notaris is geregeld, dan is het per definitie een schenking die nooit in mindering komt op de hoogte van je nalatenschap.

Daarnaast moet je als schenker jezelf verplichten om een zakelijke rente te betalen op het schuldig erkende bedrag. En aansluitend moet je de rente ook daadwerkelijk betalen.

Ook bij een schuldig erkenning dien je rekening te houden met de normrente van 6%.

Conclusie

De wijzigingen van 2010 hebben het niet gemakkelijker gemaakt om vermogen belastingvrij(er) over te hevelen. De mogelijkheden bestaan nog steeds, maar vergen duidelijk een goede planning. Raadpleeg daarom een ervaren specialist als je in praktijk gaat brengen.

Lees verder

• Levenstestament - wat regel je daarin
• Erfenis - testament en wilsrechten