Is in goud beleggen slim? Argumenten voor en tegen

Is in goud beleggen slim? Deze "Gouden Gids" laat de belegger een objectieve afweging maken tussen argumenten vóór en tégen goud als belegging. Weliswaar wist de goudprijs eerder de grens van de 1900 euro te passeren maar dat was in dollars per ounce. De notering in euro's is anders. Ook kan men zich afvragen of het niet verstandiger is om te beleggen in aandelen van goudmijnen. Een belegging in goud immers, kent geen directe opbrengsten (denk aan rente of dividend). Men in volledig aangewezen op koerswinsten. Wie daarentegen belegt in goudmijnaandelen heeft tenminste uitzicht op mogelijke dividendbetalingen. Maar bedenk wel, de exploitatie van goudmijnen is alleen bij een hogere goudprijs de moeite waard. Anders laat men het goud gewoon in de grond zitten.

Is in goud beleggen wel slim beleggen?

In goud beleggen is puur uit een oogpunt van rendement bekeken allerminst een winstgevende belegging. Rekeninghoudend met inflatie had de goudprijs in het jaar 2008 ongeveer op $ 2500 moeten liggen!

Begin 1980 was de goudprijs tot $ 850 per ounce (31,10 gram) gestegen. Daarna viel de prijs sterk terug. Tot dat moment werd goud overal ter wereld als de meest crisis- en inflatiebestendige bescherming beschouwd. Als motivering gold onder meer: "Al duizenden jaren heeft het gele metaal mensen gefascineerd en dit zal ook in de toekomst niet anders zijn." Voor een rationeel handelende belegger geen steekhoudend argument.

Biedt goud bescherming tegen inflatie?

Een renteloze belegging in munten en goudstaven zou als vluchtvaluta een bescherming tegen crises moeten dienen. Uiteindelijk zal een dergelijke bescherming alleen maar zin hebben als we op een punt beland zijn dat naast arbeid en opgepot geld niets anders meer telt.

Nuchter bekeken is goud als bescherming tegen inflatie dus geen vaststaand gegeven. De uitgesproken financiële crisis van 2008 en 2009 heeft aangetoond dat een dergelijk onwaarschijnlijk scenario in alle media in ieder geval breed is uitgemeten. En edelmetaalhuizen hielden in oktober 2008 hun klanten in ieder geval aan het lijntje omdat de goudkoorts simpelweg te groot geworden was. Online-shops voor gouden munten en goudstaven werden tijdelijk gesloten omdat aan de vraag naar fysiek goud niet meer kon worden voldaan.

Bestond in oktober 2008 vooral de vrees dat misschien het gehele monetaire systeem zou instorten, later heerste meer de angst voor aantrekkende inflatie. Want hoe moesten de ter bestrijding van de financiële en economische crisis excessief gestegen overheidsschulden, worden terugbetaald anders dan door geldontwaarding?

Goud als oudedagsvoorziening

Wat beweegt de kopers van goud?

• is het de publieke opinie (de media berichten immers graag over goudkoorts);
• of is het omdat de collega, vriend of buurman het ook over goud kopen heeft?
• of is het een doordachte maatregel om zijn oudedagsvoorziening veilig te stellen? Maar waarom wordt dan niet in andere levensfasen een dergelijke voorzorgsmaatregel getroffen?
• of is het toch de kuddegeest die kopers van goud beweegt? De koper van goud bijvoorbeeld die geen deugdelijke schadeverzekering bezit (bijvoorbeeld een particuliere aansprakelijkheidsverzekering), voert niet bepaald een evenwichtige financiële huishouding.

In december 2004 werd in een krantenartikel over goud een 16-jarige top van $ 456 per ounce gekopt. Had men echter geen 16-jaarsperiode (1988-2004) maar een 24-jaarsperiode gekozen, dan zou het artikel er heel anders hebben uitgezien. Dan had men, evenals voorheen, (zelfs zonder inflatie) moeten spreken van lagere goudprijzen. Vanwege de grote vraag naar edelmetalen (vooral uit China) en de mondiale onroerendgoed- en financiële crisis, heeft zich de prijs van goud sindsdien aanzienlijk omhoog bewogen. Zie daarvoor actuele grafieken van de huidige goudprijs.

Valutarisico bij beleggen in goud

De Nederlandse belegger loopt met een "Dollar per ounce"-notering een aanzienlijk valutarisico. Begin 1985 bijvoorbeeld was de prijs vanwege de hoge dollarprijs voor Nederlandse kopers nog vrij hoog, terwijl daarentegen de prijs in dollars uitgedrukt het laagste niveau ooit bereikte.

Wie dus in de eerste helft van de jaren '80 goud had gekocht, had een paar jaar later de helft van zijn geïnvesteerde kapitaal verspeeld. En niet alleen was het kapitaal gehalveerd, enige rente-opbrengst had men evenmin gehad. En een voorspelling over hoe de Euro/Dollar-koers er over 5 jaar uit zal zien, is koffiedik kijken. Goud is net als alle andere grondstoffen onderhevig aan de wet van vraag en aanbod. Speculatieve verwachtingen hebben een enorme invloed op de vraag. Uiteraard heeft men als belegger wel voldoende instrumenten om valutarisico's af te dekken.

Speculatie in edelmetalen

De vier belangrijkste edelmetalen die op de internationale financiële markten worden verhandeld zijn:

• goud;
• zilver;
• platina;
• en palladium.

Ook speculatie in andere metalen dan goud is een zeer onzekere aangelegenheid. De basisregel dat inflatieverwachtingen een stijging van edelmetalen veroorzaakt, gaat niet (meer) op. Wie zijn geld op platina en zilver had gezet, zou bij een verkeerde timing nóg meer geld hebben verloren. Bovendien, als zilver "loopt", hoeft platina nog lang niet te lopen.

Waarvoor zijn edelmetalen nodig?

Andere onzekerheid met betrekking tot edelmetalen: waarvoor zijn edelmetalen in de toekomst nog nodig?

• hebben we nog behoefte aan platina voor katalysatoren?
• wordt goud in de toekomst naast het hoofdverbruik voor juwelen nog wel in de elektronica en tandheelkunde gebruikt?
• en zullen Chinese en Indiase verbruikers daadwerkelijk meerdere honderden tonnen goud per jaar extra kopen voor de verwerking tot sierraden?

Bij beleggen in goud aangewezen op koerswinst

Edelmetalen als goud leveren de belegger geen rente-inkomsten. Een belegger in goud is derhalve uitsluitend aangewezen op koerswinst, wat goud tot een zeer speculatieve investering maakt. Het in financiële vakbladen regelmatig verkondigde advies van conservatieve vermogensadviseurs om in beginsel ca. 10 procent van je vermogen in goud aan te houden, is dan ook discutabel.

Heel objectief bekeken gaat het om pure speculatie. Een investering voornamelijk in puur goud is daarom niet verstandig. Als speculatieve completering van je portefeuille kan het wel zinvol zijn om te beleggen in de vorm van waardepapieren en certificaten die zijn uitgedrukt in goud.

Waarom goudmijnaandelen meer potentieel hebben

Fysiek goud, dat nauwelijks nog te vermeerderen is, vindt in toenemende mate papiergeld tegenover zich. De Amerikaanse dollar speelt daarin een belangrijkste rol. Als de twijfels over de economische kracht van de Verenigde Staten toenemen en de Amerikaanse dollar het vertrouwen verliest, dan kan de goudprijs plotseling aanzienlijk stijgen.

Lagere kosten voor goudwinning
Goudmijnaandelen bevonden zich niet altijd in optimale omgeving. Na zware tijden van 2012 tot 2014, stabiliseerde de goudprijs zich in het bereik van 1.200 dollar. De kosten van de mijnbouwbedrijven waren echter aanzienlijk gedaald. Dat had mede te maken met de olieprijs. Vanaf medio 2014 bijvoorbeeld, waren die nagenoeg gehalveerd. Dat had de energiekosten (die erg belangrijk zijn voor goudwinning) enorm verlaagd. Als er relatieve rust heerst in de mijnbouwsector, dalen ook de overige kosten van de mijnbouwbedrijven fors, zoals die voor machines en lonen. Goudzoekers sluiten dan tal van onrendabele productielocaties. Nieuwe velden worden bij het een lage goudprijs nauwelijks aangeboord.

Als echter de risicoperceptie op de financiële markten toeneemt, ziet men aanzienlijk hogere goudprijzen. De prijzen van goudmijnaandelen zullen dan meer dan evenredig stijgen. Een hogere goudprijs werkt als een hefboom op de aandelenkoersen van de goudmijnbedrijven.