Wat is een levensverzekering?

Heeft u ooit een hypotheek afgesloten, of heeft u wel eens van een levensverzekering gehoord waarvan u niet wist wat dit precies inhield? Dat geeft niet, want veel mensen weten niet hoe een levensverzekering in elkaar zit. Dat komt omdat een levensverzekering een complex financieel product is waarbij het van belang is goed geadviseerd te worden voordat deze wordt afgesloten.

Levensverzekeringen

In de Wet op het financieel toezicht (Wft) luidt de definitie van een levensverzekering als volgt:
'Een overeenkomst van verzekering tot het doen van geldelijke uitkeringen in verband met het leven of dood van de mens, met dien verstande dat overeenkomsten van ongevallenverzekering niet als overeenkomsten van levensverzekering worden beschouwd.'

Dit is dus een verzekering die verband houdt met het leven of de dood van de mens, of met de verzorging van de uitvaart van de mens.

Indeling levensverzekeringen

Er zijn verschillende indelingen die kunnen worden gemaakt met betrekking tot levensverzekeringen. Zo zijn er twee verschillende soorten indelingen:

• de wijze van uitkeren;
• het moment van uitkeren.

Indeling bij de wijze van uitkeren:

• Kapitaalverzekeringen: dit zijn verzekeringen die een bedrag ineens uitkeren;
• Renteverzekeringen: dit zijn verzekeringen die periodiek een bedrag uitkeren.

Indeling bij het moment van uitkeren:

• Risicoverzekeringen: dit zijn verzekeringen die een uitkering geven na overlijden van de verzekerde persoon;
• Spaarverzekeringen: dit zijn verzekeringen die een uitkering geven bij het bereiken van een bepaalde leeftijd van de verzekerde;
• Mengverzekeringen: dit zijn verzekeringen die zowel bij overlijden als bij het in leven zijn op een bepaalde datum een uitkering geven.

Waarom een levensverzekering afsluiten?

Het doel van een levensverzekering is om dekking te bieden tegen bepaalde risico's. De twee belangrijkste risico's die hiermee kunnen worden gedekt zijn het risico van lang leven en het risico van kort leven (overlijden). Het langlevenrisico wil zeggen dat een persoon langer leeft dan verwacht. Een persoon kan hierdoor in de problemen raken wanneer er niet meer gewerkt wordt en er ook geen spaargeld meer is. Het kortlevenrisico wil zeggen dat iemand korter leeft dan verwacht. Hierdoor kunnen er financiële problemen ontstaan voor de nabestaanden.

Er zijn in hoofdzaak vier redenen om een levensverzekering af te sluiten:

• Een inkomen voor de oude dag: kan bijvoorbeeld een aanvullend pensioen zijn;
• De verzorging van de nabestaande;
• Sparen voor toekomstige lasten: voor bijvoorbeeld de toekomstige studiekosten;
• Schuldaflossing: voor bijvoorbeeld de hypotheek.

Wat zijn de rechten van de verzekeringsnemer?

Degene die de verzekering afsluit bij een verzekeraar (de verzekeringsnemer) heeft belangrijke polisrechten. De belangrijkste rechten die de verzekeringsnemer heeft zijn:

Aanwijzing of wijziging van de begunstigde:

De verzekeringsnemer kan zelf kiezen wie de begunstigde (degene die de uitkering ontvangt) van uitkering zal zijn. Ook kan de verzekeringsnemer de begunstiging wijzigen wanneer hij/zij bijvoorbeeld een echtscheiding meemaakt.

Afkoop:

Bij afkoop laat je de verzekering beëindigen en ontvang je een uitkering die gelijk is aan de actuele waarde van de levensverzekering, de zogenoemde afkoopwaarde.

Premievrij maken:

Bij het premievrij maken van de levensverzekering stopt de premiebetaling van de verzekeringsnemer. De verzekering loopt door met een lagere waarde welke 'de premievrije waarde' wordt genoemd. Deze premievrije waarde is hoger dan de afkoopwaarde, want bij een premievrije verzekering kan de verzekeraar nog rendement behalen over de jaren heen, terwijl de verzekering bij de afkoopwaarde direct wordt beëindigd en uit word gekeerd.

Belening:

Belening houdt in dat de verzekeringsnemer bij de verzekeraar geld kan lenen waarbij de huidige levensverzekering als extra zekerheid dient voor de verzekeraar. Bij de uitkering van de verzekering brengt de verzekeraar het geleende bedrag in mindering op de uitkering. Belening is alleen mogelijk als de verzekering een afkoopwaarde heeft.

Conversie:

Bij conversie heeft de verzekeringsnemer een indirect recht om zijn levensverzekering te converteren Het is een indirect recht omdat de verzekeraar hiermee moet instemmen, het is dus geen wettelijk recht. Converteren betekend ''omzetten'' . Met dit indirecte recht kan een levensverzekering dus worden omgezet naar een andere verzekering.

Uitsluitingsclausules

Bij het afsluiten van een levensverzekering is het verstandig om op de hoogte te zijn van de risico's die niet gedekt zijn onder de polisvoorwaarden. Zo zijn er de volgende uitsluitingsclausules:

• Overlijden ten gevolge van zelfdoding;
• Atoomreacties en/of radioactiviteit;
• Overlijden ten gevolge van een misdrijf;
• Oorlogsdekking voor militairen.

Aanvullende dekkingen

Met een levensverzekering kan je naast het dekken van het langlevenrisico en het kortlevenrisico ook andere risico's afdekken. Zo zijn er de volgende mogelijkheden voor aanvullende dekkingen bij een levensverzekering:

• Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid;
• Arbeidsongeschiktheidsrente;
• Ongevallenverzekering.

Overige clausules

Naast de uitsluitingsclausules kan een polis van een levensverzekering ook nog andere clausules bevatten voor specifiekere bepalingen naar wens van de verzekeringsnemer. Zo kunnen de volgende clausules worden onderscheiden:

Verpandingsclausule:

Hierin staat dat de uit de polis voortvloeiende rechten worden overgedragen aan een geldverstrekker voor bijvoorbeeld het aangaan van een hypotheek.

Lijfrenteclausule:

Hierin staat dat het eindkapitaal op de einddatum van de verzekering alleen kan worden gebruikt voor de aankoop van een lijfrenteuitkering.

Pensioenclausule:

Hierin wordt bepaald dat de polis van de levensverzekering een pensioenpolis inhoudt.

Optieclausule:

Hierin staat dat de verzekeringsnemer het recht heeft om het kapitaal op de polis periodiek te verhogen met een bepaald percentage zonder dat er aanvullende medische waarborgen worden gevraagd.

Indexclausule:

Dit is een clausule die een jaarlijkse verhoging van het verzekerd kapitaal mogelijk maakt. De hoogte kan gekoppeld worden aan bijvoorbeeld de inflatie.

Kapitaalverzekering Eigen Woning (KEW):

Deze clausule wordt alleen in de polis opgenomen als de kapitaalverzekering een Kapitaalverzekering Eigen Woning is.

Discontoclausule:

Door middel van deze clausule wordt het recht verkregen om een periodieke uitkering ineens te krijgen tegen de contante waarde.

Verbindingsclausule:

Deze clausule zorgt ervoor dat twee polissen verbonden zijn met elkaar. Dit kan geld besparen op kosten voor polisopmaak, administratiekosten etc.

Verzorgersclausule:

Deze clausule houdt in dat de uitkering van de verzekering is bestemd voor een persoon die door de verzekeringsnemer wordt verzorgd, zoals bijvoorbeeld een kind. De verzekeraar neemt bij overlijden van de verzekeringsnemer de premiebetaling over.

'En bloc'-clausule:

Door deze clausule kan de verzekeraar de voorwaarden van de polis van een levensverzekering eenzijdig wijzigen.