Kapitaalverzekering – kiezen voor box 1 of box 3?

Tot 2013 was het mogelijk om een hypotheek af te sluiten waarin de aflossing werd doorgeschoven naar de einddatum van de hypotheek. Vanaf 1 januari 2013 moet de nieuw afgesloten hypotheek voldoen aan nieuwe hypotheekregels. De hypotheekregels zijn gewijzigd om de dure regeling met betrekking tot de hypotheekrenteaftrek te beperken. De lopende hypotheken werden gerespecteerd en zijn geen veranderingen in doorgevoerd. Toch heeft de aanpassing in de hypotheekregels ook effect op de bestaande hypotheken. Op het moment dat er een andere woning wordt gekocht, mag de oude hypotheek worden meegenomen. Het meerdere dat gefinancierd moet worden, moet voldoen aan de nieuwe hypotheekregels. Ook huiseigenaren die vóór 2013 een hypotheek hebben afgesloten met een vermogensopbouw in een kapitaalverzekering kunnen de nadelen ondervinden van de nieuwe hypotheekregels.

Vermogen opbouwen in box 1 of in box 3?

Hypotheekadviseurs hebben in het verleden vaak het advies verstrekt om de verpande kapitaalverzekering in box 3 te zetten van ons belastingstelsel. Bij het afsluiten van de hypotheek kon er voor gekozen worden om er een Kapitaalverzekering Eigen Woning (=KEW-polis) van te maken of de waarde in de polis viel in box 3 (belastingbox waar ook het spaargeld in zit). Het nadeel van de KEW-polis was dat het geld vast zat. Het opgebouwde vermogen kon alleen gebruikt worden voor de aflossing van de hypotheek. Indien de polis in box 3 werd gezet kon het kapitaal ook voor andere doeleinden worden gebruikt. Achteraf gezien was het in de meeste gevallen verstandiger geweest om er een KEW-polis van te maken.

Kapitaalverzekering aan te passen tot 1 april 2013

In 2012 is aangekondigd dat hypotheken vanaf 2013 moesten voldoen aan de nieuwe vereisten. Een bijkomend effect was dat kapitaalverzekeringen niet meer aan te passen waren na 1 januari 2013. Om consumenten de mogelijkheid te bieden om hun hypotheek aan te passen, is gesteld dat tot 1 april 2013 nog wijzigingen doorgevoerd konden worden onder de hypotheekregels die vóór 2013 golden. Huiseigenaren met een kapitaalverzekering in box 3 moesten in actie komen om de polis om te zetten naar een KEW-polis.

Waarom is omzetten noodzakelijk?

De noodzaak om de verzekering aan te passen geldt voornamelijk voor kapitaalverzekeringen die zijn afgesloten na 14 september 1999. Polissen die vóór die datum zijn afgesloten geldt een verhoogde vrijstelling voor van €123.428 per persoon. Het kapitaal in polissen die na die datum zijn afgesloten tellen mee als vermogen in box 3. Iedere belastingplichtige heeft een vrijstelling van €21.139. Over het meerdere moet 1,2% belasting worden voldaan. Jaarlijks wordt getoetst of uw vermogen boven deze vrijstelling komt en ook jaarlijks moet u er belasting over gaan betalen.

Voorbeeldberekening

In 2014 heeft u een vermogen in de polis van €15.000. Daarnaast hebt u een spaarvermogen van €5.000. Het totaalbedrag blijft nog onder de vrijstelling, dus hoeft u nog geen belasting te betalen. In 2030 blijkt er in de polis een bedrag opgebouwd te zijn van €85.000. U spaarvermogen bedraagt inmiddels €20.000. Er vanuit gaande dat in de toekomst dezelfde vrijstellingen en heffingsbedragen gelden, moet u aan belasting gaan betalen:
€85.000 + €20.000 = €105.000 - €21.139 = €83.861 x 1,2% = €1.006,33 aan belastingheffing. Het opvolgende jaar wordt weer de hoogte van het vermogen vastgesteld en belastingheffing over in rekening gebracht. Tot het geld gebruikt gaat worden voor de aflossing of voor een andere doeleinde blijft de Belastingdienst hier belasting over in rekening brengen.