Nooit meer schulden

"Nooit meer schulden", het zou de titel kunnen zijn van een boek maar wie er wat tijd in wil steken, zal nooit meer schulden maken. Gegarandeerd! Als u schulden heeft die nu nog beheersbaar zijn, of überhaupt geen schulden wil maken, volg dan onderstaande aanwijzingen op.

Schulden: geld sneller uitgeven dan verdienen

Duizenden huishoudens hebben zware schulden en een aanzienlijk deel daarvan is insolvent. Dat wil zeggen dat hun schulden zó hoog zijn, dat ze die op eigen kracht niet meer kunnen terugbetalen. Dan is professionele hulp nodig. Ongeacht wie er als schuldbemiddelaar optreedt, bijna altijd leidt dat uiteindelijk tot een persoonlijk faillissement.

Wat misschien met een rekening-courantkredietkrediet van € 1.000, - is begonnen, kan snel een onoverkomelijke schuldenberg van € 100.000,- of meer worden als men eenmaal het overzicht over schulden en maandelijkse betalingsverplichtingen verloren heeft. Eigenlijk zou u het niet zo ver moeten laten komen. Tref tijdig maatregelen om financieel onafhankelijk te worden.

Schulden maken ziek

Het is bewezen dat schulden ziek maken. Mensen met veel schulden zijn vaak gestrest en hebben slapeloze nachten. Een hoge schuldenlast leidt tot sociale en psychische problemen wat zich onder meer uit in lusteloosheid en depressies. Maar bedenk dat het hebben van schulden niet iets is waarvoor men zich dient te schamen!

Geld, wat is dat eigenlijk?

Velen beschouwen geld als "de wortel van alle kwaad" en verlangen terug naar de eeuwen geleden gebruikelijke ruilhandel toen een berenvel nog werd ingeruild tegen een stenen bijl. Maar had de eigenaar van het berenvel al een stenen bijl, dan was er een probleem, want wat moest hij met twee bijlen? Dus werd vele jaren later een systeem van "tegoedbonnen" ingevoerd. In plaats van een stenen bijl kreeg de eigenaar van het berenvel een tegoedbon (bijv. in de vorm van een schelp), waarmee hij de stenen bijl kon kopen als zijn bestaande bijl het begaf.

Omdat in zijn dorp ook andere handelaren waren die zijn tegoedbon in de vorm van een schelp accepteerden, kon hij zijn optie op de stenen bijl bij een andere handelaar voor een nieuw paar schoenen inruilen. Het moderne berenvel heet tegenwoordig jack en de stenen bijl is kettingzaag geworden. En wat is er met de "tegoedbonschelp" gebeurd? Tja, die noemt men tegenwoordig gewoonweg "geld".

Uiteraard is dit maar een zeer gecomprimeerde samenvatting van de geschiedenis. Maar het illustreert treffend dat ons geld geen uitvinding van de duivel is, maar een zeer praktisch tegoedsysteem om de nog steeds bestaande ruilhandel in stand te houden. U ruilt uw arbeidskracht in voor een 100-eurobiljet, gaat naar de supermarkt en ruilt dat 100-eurobiljet in voor levensmiddelen. Dat is toch veel praktischer dan wanneer de baas je zou betalen met koperen buis en jij iemand moet vinden die enige levensmiddelen over heeft en toevallig ook nog een koperen buis kan gebruiken.

Hoe ontstaan schulden?

U raadt het waarschijnlijk al: schulden ontstaan als men vandaag iets koopt en dat pas morgen of pakweg over een jaar betalen kan. Nu wil de verkoper van het product natuurlijk niet een jaar op zijn geld wachten. Dus ga je naar iemand die meer geld heeft dan hijzelf nodig heeft, en leent daar iets. Maar helaas is de consumptiedrang van de mens zo groot dat men zelfs bereid is om de geldschieter meer geld terug te betalen dan men geleend heeft.

Lening bank

Om mensen met een geldtekort en een overschot aan geld met elkaar in contact te brengen, werd een bemiddelaar ingeschakeld: de eerste bank was geboren. Iemand die meer geld heeft dan hijzelf nodig heeft, leent het aan de bank en ontvangt na een jaar voor 100 geleende euro's van de bank 103 euro's terug. De bank leent de geleende € 100 weer uit aan iemand die te weinig geld heeft. Die betaalt de bank na een jaar € 112 terug. De winst voor de tussenpersoon, de bank dus, is in dit voorbeeld € 9. Dat noemt men rente.

Wie het geld na een jaar nog niet kan terugbetalen, bijvoorbeeld omdat hij werkeloos geworden is, moet die € 112 opnieuw bij de bank lenen en daarvoor een jaar later € 125,44 terugbetalen, en niet € 124,=. Dat noemt men samengestelde interest. Om vandaag iets ter waarde van € 100,- te kunnen kopen, moet je bij een rentestand van 12% (en dat is bij rood staan helemaal niet zo abnormaal) meer dan € 125, = betalen, als je het geld 2 jaar lang moet lenen.

Schulden maken is te gemakkelijk geworden

Het maken van schulden wordt tegenwoordig te gemakkelijk gemaakt. Daaraan zijn in de ogen van de schuldenaar echter altijd anderen schuld: de bank die hoge rentes rekent, de werkgever die mensen ontslaat, de supermarkt die de prijzen verhoogt. Maar als u schulden heeft, is daar maar één persoon schuld aan: uzelf.

Voor de goede orde, het gaat hier om bestedingsschulden. Dus de schulden die gemaakt werden om jezelf op iets leuks te trakteren: een kleine vakantie hier, een snelle auto daar of die nieuwe iPad voor de kinderen.

Soms echter komt men ook buiten eigen schuld in geldnood. Bijvoorbeeld wanneer de ouders in een verpleeghuis moeten, of als een ondernemer een keer een verkeerde beslissing genomen heeft. Dát is uiteraard een ander hoofdstuk. Wij hebben het hier alleen over schulden door overmatige consumptie.

Hoe kan je schulden vermijden?

Consumptieschulden laten zich heel gemakkelijk vermijden: koop alleen dán iets als je er het geld voor hebt. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Want onze maatschappij neigt tot overconsumptie. En dat heus niet alleen omdat fabrikanten miljarden euro's uitgeven om het verlangen naar hun producten te verhogen. Nee, u moet ook met lede ogen aanzien dat uw buurman een groter huis heeft dan uzelf, of dat hij in een snellere auto rijdt en daarmee naar verdere vakantiebestemmingen stuurt. Oké, dat weet u allemaal.

Maar één ding weet u niet: heeft hij het ook allemaal betaald? Of wordt hij 's nachts geplaagd door zorgen hoe de afgesloten leningen weer terug te betalen?

Als het spaargeld op is, wordt vaak op krediet gekocht

Misschien heeft hij werkelijk alles zelfs betaald. Dan zou u zich af moeten vragen: waar heeft hij het geld vandaan? Heeft hij een beter betaalde baan dan u? Heeft hij misschien iets geërfd? Of heeft hij voor andere zaken in het leven minder geld nodig dan uzelf? Dat laatste zou het geval kunnen zijn als hij vrijgezel is, terwijl u van uw inkomen een gezin van 4 personen moet onderhouden. Als een alleenstaande een vliegreis naar Amerika maakt, is dat een nog enigszins betaalbaar. Maar vliegt een gezin van 4 personen naar Amerika dan kan dat een dure aangelegenheid worden.

Feit is dat ieder mens anders verdient en ook andere kosten van levensonderhoud heeft. Feit is echter ook dat ieder mens hetzelfde wil bezitten als de buurman, zijn klasgenoten en de vrienden van de sportvereniging. En merk op dat hier het woord "en" gebruikt is. Niet het woord "of". Het kind van de buurman heeft een dure fiets, een klasgenootje een Playstation en een vriend van de sportclub de allernieuwste sportschoenen.

Om ervoor te zorgen dat uw kind niet wordt buitengesloten, koopt u hem een dure fiets, een Playstation én nieuwe luxe-sportschoenen. Alleen, hoe wilt u in godsnaam als enige kostwinner hetzelfde geldbedrag opbrengen wat de drie gezinnen in dit voorbeeld samen besteed hebben? Want dikwijls wordt over het hoofd gezien dat de buurjongen weliswaar een dure fiets, maar géén Playstation en géén luxe sportschoenen heeft. En zo ja, dan hebben de ouders een hoop geld ....... óf ze kopen op krediet, zoals bijna een op de twee Nederlanders doet om maar gelijke tred te kunnen houden met anderen.

Eerst sparen, dan consumeren

Om geen (nieuwe) schulden te maken, moet je consequent alleen dán iets kopen als je er het geld voor hebt. Dit is moeilijk en vaak betekent het dat je ergens vanaf moet zien. Maar die mooie vakantie is na twee weken al voorbij, terwijl de schulden blijven. Ze worden door het principe van samengestelde intrerest zelfs nog hoger. Was het niet verstandiger om nú elke maand € 150, - opzij te leggen om daarvan volgend jaar naar uw vakantiebestemming te vliegen?

Als uw antwoord is: "Ik kan me dat op dit moment niet veroorloven" dan is een logische volgende vraag: waarom denkt u dat u het zich volgend jaar wél kan veroorloven? Als u eerst op vakantie gaat en daarna elke maand € 150, - plus rente moet terugbetalen op de lening, moet u dat geld toch ook op een of andere manier bij elkaar sprokkelen. Dan kunt u ook "op voorhand sparen" en hoeft u slechts één enkel jaar (tijdens de eerste spaarfase) af te zien van uw vakantie. Dat zou toch iedereen moeten kunnen opbrengen om schuldenvrij door het leven te gaan.

Kinderen maken geen schulden, ze moeten sparen

Is het niet grappig dat je als kind geen schulden had? In ieder geval niet als je goede ouders had. Geen enkele bank gaf je zomaar een lening; Om je een fiets te kunnen veroorloven moest je eerst vele krantenwijken lopen of een andere manier aan geld zien te komen. Bij grootvader het hek verven, bij je oom het gras maaien of bij een buurman onkruid wieden. Dat zuurverdiende geld stopte je net zo lang in je spaarpot totdat je het geld voor de fiets bij elkaar had.

En als je geld uit de spaarpot nam om ijs of stripboeken te kopen, moest je afzien van de fiets, of langer ervoor sparen. En vandaag de dag? Men gaat naar de geldautomaat, spreekt zijn zijn kredietruimte aan en koopt de fiets. Waarom eigenlijk? Waarom niet opnieuw leren sparen voor dingen die we graag willen hebben.