Loon en salaris uitgelegd

Loon is, evenals salaris, de beloning voor arbeid die men niet in zelfstandige dienst verricht. Loon is dus de vergoeding die een werkgever voor je werk betaalt. Hoewel beide begrippen dus een beloning zijn voor geleverde arbeid, hanteert men de term loon in de regel voor arbeiders en salaris meer voor kantoorpersoneel.

Loon en salaris, het onderscheid

Voorheen werden de begippen loon en salaris heel nadrukkelijk gerelateerd aan de wijze van aanstelling:

• werknemers in de particuliere sector ontvingen loon;
• ambtenaren in de publieke sector ontvingen salaris.

Nog steeds wordt in de volksmond een onderscheid gemaakt tussen loon voor arbeiders en salaris voor beambten en kantoorpersoneel. Maar eigenlijk heeft het onderscheid tegenwoordig dus meer van doen met de aard en omvang van de arbeidsprestatie.

Overigens wordt deze vorm van onderscheid in cao’s en wetgeving tegenwoordig nauwelijks nog gebruikt.

Maandloon of maandsalaris

In het algemeen wordt loon in de vorm van maandloon betaald. Het maandsalaris is het salaris dat je aan het einde van de maand verdiend hebt. De hoogte van het maandsalaris wordt in de arbeidsovereenkomst geregeld. Is de werkgever aan een collectieve arbeidsovereenkomst gebonden, dan wordt er collectief onderhandeld over de salarissen. Tegenwoordig is maandsalaris de meest voorkomende vorm van beloning. Daarbij kan men bruto en netto maandsalaris onderscheiden.

Uurloon en stukloon

Maandloon kent een constante hoogte, ongeacht het aantal dagen in de maand en ongeacht de arbeidsprestatie in die maand. De beloning kan echter ook afhankelijk zijn van de hoeveelheid verrichte werkzaamheden. In dat geval spreken we bijvoorbeeld van uurloon of stukloon. Hierbij kan het loonbedrag maandelijks variëren. De hoogte van loon en salaris is in principe vrij onderhandelbaar en wordt meestal in de arbeidsovereenkomst vastgelegd.

Bijzondere vormen van beloning

Naast een vast basisbedrag kunnen extra loonbetalingen in een (collectieve) arbeidsovereenkomst worden overeengekomen, bijvoorbeeld in de vorm van:

• een kerstgratificatie;
• een dertiende maand;
• vakantiegeld.

Maar ook niet in geld uitgedrukte voordelen kunnen tot het loon behoren zoals:

• een auto van de zaak;
• opleiding en training;
• personeelskorting;
• of tankbonnen.

Maar zowel werknemer als werkgever moeten zich realiseren dat deze vormen van beloning aanzienlijke fiscale konsekwenties kunnen hebben.

Bruto- en nettosalaris

Als we het over loon hebben bedoelen we meestal een brutobedrag. Het bruto maandsalaris is het salaris vóór aftrek van belastingen en sociale premies.

Tot de sociale premies behoren ondermeer inhoudingen in het kader van:

• werkloosheid;
• pensioenregelingen;
• ziektekostenverzekeringen.

Bovendien wordt, afhankelijk van de belastingschijf, op het loon en salaris loonbelasting als voorheffing op de inkomstenbelasting in mindering gebracht.

Wat men dan uiteindelijk krijgt uitbetaald, wordt het netto maandsalaris genoemd. Dat kan voor werknemers met eenzelfde bruto-maandsalaris onder verschillende persoonlijke omstandigheden (bijvoorbeeld gehuwd of ongehuwd) resulteren in verschillende nettobedragen.

Loondoorbetaling bij ziekte

Een werknemer die ziek wordt, krijgt van zijn werkgever ten hoogste twee jaar zijn loon of salaris doorbetaald. Gedurende die periode ontvangt men in ieder geval 70% van het normale salaris, met de aantekening dat er wel een maximum dagloon geldt.
Overigens komt het voor dat werkgevers in positieve zin van deze minimale voorschriften afwijken door bijvoorbeeld 100 % in het eerste ziektejaar en 70 % in het tweede ziektejaar uit te betalen.