De digitalisering van het bankwezen

De mogelijkheid om op elk gewenst moment geld op te nemen of te betalen met een bankpas of creditcard, bestond in de jaren 70 van de vorige eeuw nog niet. Geld storten en opnemen moest tijdens reguliere openingstijden aan de balie gebeuren. Het is anno 2018 moeilijk voor te stellen, maar pas in de jaren 80 van de vorige eeuw ontstond er met de geldautomaat een kleine technische revolutie. In de daarop volgende jaren 90 deed zich een vernieuwing bij de banken voor, die de sector fundamenteel zou veranderen. Bankzaken konden ook via de computer worden geregeld. De digitalisering bij banken was een feit.

Inhoud

• De eerste geldautomaten
• Nieuwe taken in het bankwezen
• Vermogensvorming met complexe producten vroeg meer advies
• De digitalisering in de bankensector
• Online bankieren deed zijn intrede
• Slapeloze nachten dankzij de ‘New Economy’
• Digitalisering van bankzaken maakt advies niet overbodig

De eerste geldautomaten

De eerste geldautomaten werden eind jaren 70 geïntroduceerd en in de jaren daarop volgend in het hele land uitgerold. Zoals met vele technologische innovaties, waren de klanten in eerste instantie sceptisch. Ze begrepen niet hoe zo’n computer werkte en hoe een pinautomaat hun rekening kon beheren. Maar naarmate de tijd vorderde en men meer ervaring opdeed, steeg ook de acceptatie van geldautomaten en leerden de klanten de voordelen ervan te waarderen. Het bleek dat geldautomaten in die tijd in het weekend ook veel in het uitgaansleven werden bezocht.

Nieuwe taken in het bankwezen

Ook in de advisering van klanten gebeurde er het nodige. Van de complexe bankproducten zoals we die we anno 2018 kennen, was op dat moment nog geen sprake. De productkeuze was veel beperkter. Gewone spaarrekeningen waren nog populair, evenals zakgeldrekeningen voor kinderen met stickers bij elke storting. Of rentespaarbrieven met een ongekend hoge rente van 8 tot 10 procent. Klanten verlangden van hun bankadviseur in die tijd heel andere dingen. Staat anno 2018 advies in de focus van de klantrelatie, destijds lag het zwaartepunt op administratieve inspanningen. Elke overboeking en elke storting moest nog handmatig worden verwerkt. Pas als gevolg van de toenemende welvaart, klom de spaarquote.

Vermogensvorming met complexe producten vroeg meer advies

In die jaren trad een soort van verzadiging op in de primaire behoeften van de consument. Ze hadden meer geld en tegelijk deden ook vrouwen massaal hun intrede in het arbeidsproces. Mensen hadden een wasmachine, een huis en auto en zochten naar mogelijkheden om in de toekomst de studie van hun kinderen te betalen. Dus zochten ze met de bank naar manieren om hun geld te vermeerderen. De trend om tot meer vermogensvorming te komen, zette zich in de jaren 90 versterkt door.

De digitalisering in de bankensector

In de jaren 90 deed zich een vernieuwing bij de banken voor, die de sector fundamenteel zou veranderen. Bankzaken konden ook via de computer worden geregeld. Een leven zonder internet is anno 2018 voor velen maar moeilijk voor te stellen. Maar die opmars begon nog niet zo heel lang geleden. Pas in de jaren 90 van de vorige eeuw, kwam dit netwerk beschikbaar voor commerciële doeleinden, en werd het voor meer mensen toegankelijk. Met zorgvuldig testen van e-mailcommunicatie of een eerste eigen website, kwam er een sociale verandering tot stand. Digitalisering greep om zich heen op alle terreinen van het dagelijks leven en op alle sectoren van de economie. Ook het bankwezen ontwikkelde continu nieuwe toepassingen om haar diensten online toegankelijk te maken.

Online bankieren deed zijn intrede

De eerste versies van online bankieren konden alleen het rekeningsaldo tonen en overschrijvingen doen. De meerderheid van de bankklanten was in eerste instantie nog sceptisch. Velen van hen hadden nog geen internetverbinding en anderen kenden grote beveiligingsproblemen. Slechts een handvol klanten vertrouwde op het nieuwe online bankieren. Maar ze werden al snel enthousiast over hun nieuw verworven onafhankelijkheid. 'Early adopters' werden tot enthousiaste gebruikers. Een positieve ontwikkeling die door de banken volop werd aangemoedigd. Het doorontwikkelen van online bankieren stelde klanten in staat hun bankzaken individueel en ongecompliceerd uit te voeren. In de loop der jaren werd gezonde scepsis in populariteit omgezet. Vooral het toenemend gebruik van smartphones heeft aan die ontwikkeling een extra impuls gegeven.

Slapeloze nachten dankzij de ‘New Economy’

Met de verspreiding van internet bereikte ook de ‘New Economy’ zijn hoogtepunt. Op de beurzen zorgde de financiering van jonge technologiebedrijven voor sensatie. De aandelen daarvan kregen veel media-aandacht en waren erg populair in het kader van van ‘asset-building’. Beleggingsstrategieën waren destijds nog kort van karakter, waardoor klanten veel vragen hadden die snel moesten worden beantwoord. De ‘aandelenboom’ zorgde soms wel eens voor slapeloze nachten bij beursanalisten en bankadviseurs.

Digitalisering van bankzaken maakt advies niet overbodig

De financiële crisis in 2008 zette het vertrouwen van klanten in de banken enigszins onder druk. Maar bij de veelheid aan informatie die het Internet biedt, waarderen klanten het toch wanneer de bankadviseur individuele situaties en toekomstplannen met hen bespreekt. Zo persoonlijk de behoefte bij de klant is, zo divers is het product. Met de toename van individuele levensplannen en financiële doelen, is er ook een verandering in de producten waarneembaar. De spaarproducten ter illustratie. Nadat de rente zich in de jaren 80 rond de 8 à 10 procent bewoog, was er geen reden voor klanten om traditionele producten zoals spaarrekeningen en termijndeposito’s af te nemen. Anno 2018 kennen dergelijke producten immers veel lagere rentetarieven als gevolg van het rentebeleid van de ECB. Complexe spaarproducten, gekenmerkt door verzekerings-, beleggings en fiscale aspecten vragen ondersteuning van een financiële planner bij de bank. Belangrijk is het advies en uiteindelijk ook het product aansluiten op de wensen en behoeften van de klant.