Je inkomen weer aanvullen nadat je partner is overleden

Je bent getrouwd of woont samen, hebt eventueel kinderen en woont in een koophuis. Je financiële huishouden is dan gebaseerd op het inkomen van jullie beiden of van degene die kostwinnaar is. Maar wat betekent dat voor het gezin als een van de twee zou komen te overlijden? Naast het regelen van de uitvaart zal ook uitgezocht moeten worden hoe het financiële gat moet worden opgevuld. Naast het verdriet wil je je niet ook nog eens zorgen moeten maken over hoe je alles in je eentje moet gaan betalen. Gelukkig zijn er meerdere bronnen waar je het weggevallen deel in maandelijks inkomen mee kunt vervangen. Regel eerst de uitvaart, zorg daarna dat je inkomen weer wordt aangevuld, vaste lasten worden verlaagd en handel als laatst eventuele overige zaken af. Op het moment dat je echtgenoot of partner overlijdt dan staat de wereld even stil. Op zo'n moment kan het moeilijk zijn om uit te zoeken wat je allemaal moet regelen voor de uitvaart en financiën daarna. Wees goed voorbereid met een stappenplan en informatie voor jezelf en je partner.

Wat gebeurt er als je partner overlijdt

Het overlijden laten vaststellen en de uitvaart regelen

• Een (huis)arts stelt thuis of in het ziekenhuis officieel het overlijden van je partner vast.
• Hierna moet je een uitvaartondernemer regelen voor de begrafenis of crematie. Deze zal je verder helpen met het regelen hiervan. De uitvaart dient tussen de 36 uur en zes werkdagen na overlijden te worden gehouden.
• De uitvaartondernemer zal het overlijden van je partner aangeven bij de gemeente. Vraag dit voor de zekerheid na en doe het anders zelf. De uitvaartondernemer ontvangt dan van de Burgerlijke Stand een Akte van Overlijden en daarmee verlof om de uitvaart door te laten gaan. Hierna wordt deze akte aan jou gegeven. Hiermee kun je later abonnementen of lidmaatschappen van de overledene opzeggen.
• De gemeente geeft het overlijden ook automatisch door aan overheidsinstanties zoals de Belastingdienst, het UWV en de Sociale Verzekeringsbank.
• Informeer je partners werkgever van het overlijden. Ben je zelf in loondienst geef dit dan ook door aan je eigen werkgever om buitengewoon verlof te regelen.

Je financiële situatie op orde krijgen

• Laat een eventuele uitvaartverzekering uitkeren om de kosten voor de begrafenis of crematie te bekostigen. Als hier geen verzekering voor afgesloten is zul je het geld hiervoor zelf moeten regelen vanuit een erfenis, lening of eigen spaargeld.
• Als je een kind onder de 18 jaar hebt of voor minimaal 45% bent afgekeurd voor werk kom je in aanmerking voor een uitkering. Je krijgt binnen twee weken automatisch een formulier thuisgestuurd van de Sociale Verzekeringsbank om een uitkering Algemene nabestaandenwet aan te vragen.
• Heb je een koopwoning bel dan je hypotheekverstrekker. De overlijdensrisicoverzekering inbegrepen in de hypotheek wordt uitgekeerd aan de hypotheekverstrekker zodat daarmee een deel van de hypotheek kan worden afgelost. Hierdoor worden de woonlasten veel lager en maakt dat het mogelijk om in je huis te blijven wonen.
• Meld het overlijden bij het pensioenfonds of de pensioenverzekeraar van je partner. Het opgebouwde ouderdomspensioen bij de werkgever van je partner wordt bij overlijden als een partnerpensioen uitgekeerd aan de nabestaande. Maak ook aanspraak op een eventueel aanvullend pensioen als deze aanwezig is.
• Meld het overlijden van je partner aan verzekeringsmaatschappijen zoals de ziektekostenverzekering en zeg eventuele abonnementen op. Hiermee zullen tevens de maandelijkse vaste lasten dalen.
• Kijk of je recht hebt op toeslagen van de Belastingdienst nu de hoogte van je inkomen gewijzigd is. Denk hierbij aan een kindgebonden budget, hogere kinderopvangtoeslag, huurtoeslag en zorgtoeslag.
• Bel de bank om het overlijden door te geven en de tenaamstelling van een eventuele gezamenlijke rekening aan te passen.

Overige zaken afhandelen

• Laat binnen vijf weken de auto en bijbehorende verzekering van de overleden partner op naam van een nieuwe eigenaar schrijven.
• Een aantal maanden na het overlijden krijg je van de Belastingdienst een aangifte inkomstenbelasting toegestuurd om in te vullen.

Het weggevallen inkomen weer aanvullen

Met het wegvallen van een partner valt ook diegene zijn financiële bijdrage aan het gezamenlijk huishouden weg. Hoe moet je nu nog alle vaste lasten betalen?

Het verlies in inkomen kun je weer aanvullen door middel van

• Een uitkering Algemene Nabestaandenwet van de overheid.
• Het opgebouwde pensioen via je partners werkgever.
• Een eventueel aanvullend pensioen of levensverzekering van je partner.
• Toeslagen aanvragen bij de Belastingdienst.

De vaste lasten kun je tevens verlagen door middel van

• Het laten uitkeren van de overlijdensrisicoverzekering inbegrepen in de hypotheek.
• Verzekeringen en abonnementen van je partner op te zeggen.

Een uitkering via de Algemene Nabestaandenwet als basisinkomen

Als je in Nederland woont of werkt ben je automatisch verzekerd voor de Anw en krijg je als achtergebleven nabestaande een uitkering via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) als je partner komt te overlijden mits je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Als je getrouwd was of geregistreerd partnerschap had dan regelt de gemeente het en krijg je binnen twee weken een formulier thuisgestuurd om de uitkering aan te vragen. Ook een nabestaande die niet met de overleden persoon getrouwd was of een samenlevingscontract had maar wel een gezamenlijk huishouden voerde kan in aanmerking komen voor deze uitkering maar moet dit dan wel zelf aanvragen via de Sociale Verzekeringsbank (SVB), gemeente of via de uitvaartondernemer.

Je krijgt een Anw-uitkering als

• Je een inwonend kind onder de 18 jaar verzorgt.
• Je voor meer dan 45% arbeidsongeschikt bent.
• Je een ex-partner bent die alimentatie ontving.

De uitkering stopt als

• De nabestaande de AOW-leeftijd bereikt heeft. Dan vervalt de Anw-uitkering en wordt vervangen door een AOW-uitkering.
• Als het kind 18 jaar is geworden zal de uitkering ook stoppen en zal de partner die onder de 65 jaar oud is en kan werken voor eigen inkomen moeten zorgen.
• De nabestaande hertrouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of langer dan zes maanden gaat samenwonen.
• Als de nabestaande langer dan een maand in de gevangenis verblijft.

De hoogte van de Anw-uitkering

De hoogte van de maandelijkse uitkering is afhankelijk van eventuele andere inkomsten en bedraagt maximaal 70% van het nettominimumloon. Per maand wordt ook vakantietoeslag opgebouwd die wordt uitgekeerd in de maand mei.

Als je zelf salaris ontvangt

Als je als nabestaande zelf werkt en salaris ontvangt of winst maakt met een eigen bedrijf dan wordt dit inkomen gedeeltelijk van de Anw-uitkering afgetrokken. Verdien je meer dan € 768,60 bruto per maand (in 2016) dan wordt twee derde van alles daarboven van je uitkering afgetrokken. Bij meer dan € 2503,08 euro inkomen per maand vervalt je recht op een Anw-uitkering.

Als je al een andere uitkering ontvangt

Overlijdt je partner en ontvang je een werkeloosheids-, arbeidsongeschiktheid- of ziektewetuitkering dan worden deze inkomsten geheel van de Anw afgetrokken. Bij een uitkering hoger dan € 1156,32 vervalt het recht op een Anw uitkering.

Extra inkomen door het opgebouwde pensioen bij je partners werkgever

Als je in loondienst werkt bouw je pensioen op voor als je de AOW-leeftijd bereikt. Komt je partner hiervoor echter te overlijden dan wordt dit opgebouwde pensioen als een partnerpensioen uitgekeerd aan de nabestaande en komt als extra inkomen bovenop de Anw-uitkering. De hoogte van deze uitkering is afhankelijk van het verdiende salaris en aantal dienstjaren. Via de pensioenuitvoerder van je overleden partner kun je deze persoonlijke gegevens opvragen. Als je partner een zelfstandig ondernemer was dan is dit pensioen niet automatisch opgebouwd behalve als dit geregeld is binnen en beroepspensioenfonds.

Toeslagen ontvangen en vaste lasten verminderen

Nu het inkomen veranderd is kun je in aanmerking komen voor verschillende toeslagen via de Belastingdienst. Hoe lager je inkomen, hoe hoger de kinderopvangtoeslag wordt. Kijk of je eventueel recht hebt op een kindgebonden budget, huurtoeslag en zorgtoeslag om extra inkomen te genereren. Het inkomen van je partner is weggevallen maar ook de maandelijkse kosten van diegene zijn er niet meer. Door het opzeggen van de ziektekostenverzekering, telefoonabonnement en eventuele lidmaatschappen van je partner verlaag je de vaste lasten. Ook de kosten voor boodschappen, kleding, de kapper en belastingen zullen lager zijn. (De genoemde bedragen en regelingen gelden voor het jaar 2016)

Kindgebonden budget

Als je een kind onder de 18 jaar hebt en je totale inkomen per jaar € 19.758,00 of minder bedraagt dan heb je recht op een maximale toeslag kindgebonden budget. Verdien je meer dan dat dan krijg je een lagere toeslag of vervalt je recht hier op. De hoogte van deze toeslag is afhankelijk van het aantal kinderen dat je hebt. In 2016 is de maximale toeslag voor één kind vastgesteld op € 1.038,00 en voor twee kinderen € 1.866,00 per jaar. Als alleenstaande ouder kun je zelfs tot € 3.066,00 per jaar extra toeslag ontvangen. Als je kind de leeftijd van 12 en 16 jaar heeft bereikt wordt het kindgebonden budget nog eens extra verhoogd om een tegemoetkoming in de schoolkosten te bieden.

Kinderopvangtoeslag

Misschien ging je kind al naar de kinderopvang of is dit in je nieuwe situatie als alleenstaande ouder nu nodig om te kunnen werken. Waar voorheen de toeslag werd berekend over het gezamenlijk inkomen zal dat nu over jouw inkomen alleen worden gedaan. In veel gevallen zal je jaarinkomen dan lager zijn en krijg je daardoor meer toeslag.

De aantal uren die je werkt worden vermenigvuldigd met 140% zodat pauzes en reistijd erbij inbegrepen zijn. Je kunt dan voor maximaal die hoeveelheid uren kinderopvangtoeslag aanvragen. In 2016 heeft de rijksoverheid vastgesteld dat bij een inkomen lager dan € 21.806,00 per jaar je de maximale kinderopvangtoeslag van 93% ontvangt. De Belastingdienst houdt daarbij een maximum uurtarief van € 6,89 aan. Als je daarvan dus 93% terugkrijgt dan betaal je nog maar € 0,48 per uur aan kinderopvang. Als jouw kinderdagverblijf echter een uurbedrag rekent dat hoger is dan dat dan krijg je over het verschil dat boven de € 6,89 per uur valt geen vergoeding.

Zorgtoeslag

Zorgtoeslag kun je als volwassene boven de 18 jaar krijgen als tegemoetkoming in de kosten van je ziektekostenverzekering. Is je totale inkomen per jaar onder de € 27.012,00 (in 2016) dan heb je hier recht op. Bij een jaarinkomen tot of onder de € 19.758,00 geldt de maximale vergoeding van € 83,00 per maand. Kinderen onder de 18 jaar zijn gratis meeverzekerd op jouw polis en voor hun geldt geen eigen risico.

Huurtoeslag

Als je met je gezin of partner in een huurhuis woont en een van de twee komt te overlijden dan kan het zijn dat je de huur in je eentje niet meer kunt opbrengen. Bij een koophuis heb je een overlijdensrisicoverzekering waardoor de maandelijkse lasten na zo'n gebeurtenis dalen maar bij een huurhuis is dit niet het geval. Als alleenstaande ligt de maximale inkomensgrens die bepaalt of je recht op de toeslag hebt lager dan bij een samenwonen stel. Ben je 23 jaar of ouder, is je huur niet hoger dan € 710,68 en verdien je per jaar niet meer dan € 22.100,00 dan heb je recht op huurtoeslag. Hoeveel je krijgt wordt berekend aan de hand van de precieze huur en je inkomen. Bij een huurprijs van € 710,68 met een inkomen tot € 15.000,00 heb je recht op een vergoeding van € 342,00 per maand, met het maximale inkomen van € 22.100,00 ligt dat bedrag op € 153,00 (in 2016).

Toegang tot de bankrekening behouden

Een bankrekening, de bijbehorende bankpas en de internetbankierengegevens die enkel en alleen op naam van de overledene staan worden nadat de bank op de hoogte van het overlijden is gesteld geblokkeerd. Via een verklaring van erfrecht kan deze door nabestaande weer worden gedeblokkeerd.

Van een gezamenlijke en/of rekening die op twee namen staat worden alleen de persoonlijke bankpas en internetbankierengegevens van de overledene geblokkeerd. De partner kan verder gewoon nog gebruik maken van de rekening en eigen bankpas.