Erven en samenwonen in 2020 en 2021: gevolgen partner

Wie erft er van wie, als u gaat samenwonen? Wie in 2022 of 2023 gaat samenwonen, een LAT-relatie heeft of eerder ging samenwonen denkt vaak niet aan het erven van de partner. Maar er kan altijd wat gebeuren helaas en, anders dan bij gehuwden of zij die een geregistreerd partnerschap hebben, is er dan wettelijk niets geregeld voor u als partner. Het huis en de nalatenschap is voor de familie van uw partner. De snelste oplossing hiervoor is een testament laten opstellen. Neem dus zelf maatregelen als u samenwoont en wilt voorkomen dat anderen dan uw partner alles erven. Als u niets regelt is de kans op een belastingvrije erfenis vrijwel nihil. Wat kunt u dan regelen?

We gaan samenwonen

Wie met een partner op hetzelfde adres in de Basisadministratie Personen BRP is ingeschreven, woont samen. Dat samenwonen kan verder officieel worden gemaakt door:

• Een huwelijk;
• Een geregistreerd partnerschap;
• Een notarieel samenlevingscontract.

Het is uw keuze, maar wettelijk gezien en fiscaal bekeken maakt het nogal wat uit hoe u samenwoont. Een geregistreerd partnerschap geeft gelijke rechten als trouwen. Wie anders samenwoont, met of zonder samenlevingscontract, en zijn partner niet onverzorgd wil achterlaten, moet zijn nalatenschap met een testament regelen. Samenwonende partners erven namelijk niet automatisch van elkaar.

Samenwonen en erfenis

Wie samenwoont zonder samenlevingscontract krijgt van het Burgerlijk Wetboek nauwelijks rechten. U bent niet automatisch elkaars erfgenaam en krijgt geen automatisch recht op vruchtgebruik. Als er geen kinderen zijn, gaat de erfenis wettelijk gezien naar de ouders, broers en zussen van de overledene. Niet naar u. Met een samenlevingscontract kunt u al beter regelen wat van wie is, maar het beste regelt u dit met een testament.

Samenwonen, erfbelasting en Belastingdienst 2022 en 2023

De Belastingdienst geeft samenwonende partners wel extra rechten voor de erfbelasting als u en uw partner tenminste vijf jaren op hetzelfde adres in het BRP staan ingeschreven zonder samenlevingscontract en al na zes maanden als er een samenlevingscontract is. Ook een mantelzorger die op hetzelfde adres staat ingeschreven kan dan als partner worden gezien. De extra rechten bestaan eruit dat u een veel hogere vrijstelling krijgt voor de erfbelasting en in een lager belastingtarief terechtkomt:

Samenwonen en vrijstellingen erfbelasting 2023 en 2023:

Samenwonen en tarieven erfbelasting 2022:

Samenwonen en tarieven erfbelasting 2023:

Het maakt fiscaal gezien dus veel verschil. Partners blijven tot een bedrag van 680.000 tot 724.000 euro buiten schot, terwijl anderen al vanaf ruim 2.270 euro veel successierechten moeten betalen. Maar dan moet er wel wat te erven zijn. Zoals aangegeven is het testament bij een notaris de beste oplossing om de verdeling van de erfenis te regelen. En natuurlijk is een dag samenwonen geen reden om elkaar tot erfgenaam te benoemen met een testament, maar als het serieuzere vormen begint aan te nemen en als er kinderen zijn, kan het erg verstandig zijn om met een testament niet te lang te wachten. Een goede notaris helpt u op dit punt graag verder.

Mantelzorgers met notarieel samenlevingscontract

Een mantelzorger zonder notarieel samenlevingscontract wordt voor de successierechten na vijf jaar als partner gezien. Met een samenlevingscontract wordt het anders en worden ze als partner gezien als:

• In het samenlevingscontract een wederzijdse zorgverplichting staat;
• De mantelzorger een mantelzorgcompliment heeft gekregen in het kalenderjaar voordat de partner is overleden.
• De partners minimaal zes maanden op hetzelfde adres samenwonen.

LAT'er en erfenis

Hebt u een LAT-relatie, dan zijn jullie zonder testament geen erfgenamen van elkaar. Als iemand terminaal ziek is en wil dat zijn relatie toch zo veel mogelijk belastingvrij erft, dan is een huwelijk of een geregistreerd partnerschap daarvoor de snelste en goedkoopste oplossing. De partner heeft dan namelijk een vrijstelling van meer dan 680.000 euro en meer (2022 en 2023) en valt in een lager tarief voor de successierechten.

Conclusie erven en samenwonen in 2022 of 2023

Elkaar verzorgd achterlaten en zelf de erfenis regelen vereisen dat zij die met elkaar samenwonen een paar extra maatregelen nemen. Doen ze dat niet, dan gaat de erfenis naar de familie en als u toch wat erft betaalt u daarover onnodig veel belasting. Als uw samenwonende partner binnen zes maanden na het sluiten van een samenlevingscontract overlijdt, ziet de fiscus jullie niet als partners voor de erfbelasting. Laat het dus niet zo ver komen.