Alternatieve pensioenvoorzieningen: bouw aan je pensioen

Pensioenen zijn voor de generaties geboren na 1950 onzekerder geworden dan vroeger. Voorheen werkten de meeste mensen langdurig in vaste dienst, bouwden trouw elk jaar pensioen op en konden meestal al voor hun 65e jaar van hun oudedagsvoorziening gaan genieten: AOW, aangevuld met pensioen. Door de tekorten bij pensioenfondsen, de toename van flexwerk en de door vergrijzing onzekerder geworden AOW, is het raadzaam om aan risicospreiding te doen wat je pensioenvoorziening betreft: bouw dus niet alleen pensioen op, maar zorg dat je alternatieve pensioenvoorzieningen hebt. En begin hier zo vroeg mogelijk mee!

• Onwetendheid over pensioen is groot
• Pensioenleeftijd stijgt en hoogte pensioen is onzekerder geworden
• Risicospreiding: bouwen aan alternatieve pensioenvoorzieningen
• Stel het treffen van alternatieve pensioenvoorzieningen niet uit

Onwetendheid over pensioen is groot

Pensioen is voor veel mensen een ver-van-hun-bed-show. Bijna driekwart van alle Nederlanders weet simpelweg niet hoe het met hun pensioenopbouw staat. Veelal gaan mensen zich er vanaf hun 55e eens in verdiepen en dat is over het algemeen veel te laat. Slechts 18% van de Nederlanders denkt bij geldzaken verder dan 10 jaar vooruit. Terwijl dat enorm kan lonen. Hoe jonger je begint met het aanleggen van reserves voor later, hoe minder inspanning het je kost om je te verzekeren van een prettige oude dag later.

Pensioenleeftijd stijgt en hoogte pensioen is onzekerder geworden

Er was een tijd dat bijna iedereen voor zijn 65e met pensioen ging. De pensioenleeftijd loopt sinds het begin van de 21e eeuw echter hard op. Tussen 2006 en 2015 steeg de gemiddelde leeftijd waarop mensen met pensioen gaan van 61 jaar naar 64 jaar en 5 maanden. De AOW-leeftijd is in 2018 al 66 jaar en stijgt naar 67 jaar in 2021. Vanaf 2022 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting, waarmee deze verder zal stijgen. De pensioenleeftijd stijgt mee. Iemand die anno 2017 ongeveer 40 jaar is, moet er rekening mee houden dat hij of zij tot een leeftijd van ongeveer 70 jaar moet doorwerken.

Pensioenuitkering onzeker

Voor de generaties geboren na 1950 is hun pensioenuitkering veel onzekerder geworden dan voor oudere generaties. In juli 2016 meldde De Nederlandse Bank dat 6,5 miljoen pensioenen 'onder water' staan. Dat betekent dat pensioenfondsen over onvoldoende vermogen beschikken om pensioenen nu en in de toekomst uit te keren. Dat is niet zo gek als je bedenkt dat de verhouding tussen het aantal werkenden en het aantal gepensioneerden sterk verslechterd is. Toen het AOW-stelsel na de Tweede Oorlog werd ingevoerd, waren er ongeveer zeven werkenden per gepensioneerde. Anno 2017 is die verhouding nog maar drie werkenden per gepensioneerde. Naar verwachting zijn er in 2050 nog maar twee werkenden per gepensioneerde. Iedereen kan dus bedenken dat het pensioenstelsel uiteindelijk onbetaalbaar wordt als er geen drastische maatregelen worden genomen.

Is er voor jongeren straks nog AOW en pensioen?

De maatregelen die pensioenverzekeraars tot nu toe genomen hebben wat betreft het versoberen van de huidige pensioenen, zijn veel te beperkt om dit pensioenprobleem op te lossen. Dat betekent dat het voor jongere Nederlanders helemaal niet zeker is dat ze later daadwerkelijk uitgekeerd krijgen wat er nu op Mijn Pensioenoverzicht vermeld wordt. Sterker nog: dat is zeer onwaarschijnlijk. Hoe dit zit, zie je bijvoorbeeld in deze animatie.

Risicospreiding: bouwen aan alternatieve pensioenvoorzieningen

Het is voor mensen die de pensioengerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt, essentieel om meerdere ijzers in het vuur te hebben. Door op meerdere manieren te bouwen aan vermogen voor later, verklein je het risico dat je later zonder geld zit omdat de pensioenpot leeg is. Een andere reden is dat je misschien wel helemaal niet wilt doorwerken tot je 70e of nog langer. De beste manieren om je pensioenrisico te verkleinen, zijn aflossen op je hypotheek en beleggen.

Aflossen op je hypotheek

Door je hypotheek (versneld) af te lossen, bespaar je meteen op je maandelijkse lasten. Je zorgt er ook voor dat je woonlasten nihil zijn tegen de tijd dat je niet meer kunt werken. Dat maakt je minder afhankelijk van de hoogte van je AOW en je pensioen om prettig te kunnen leven. Je kunt er ook voor kiezen om je huis aan het eind van je werkzame leven te verkopen, ergens te gaan huren en van de opbrengst te gaan leven. Bovendien bieden sommige banken de 'opeethypotheek' aan. Die maakt het mogelijk om een deel van het vermogen dat in je huis zit te gelde te maken, terwijl je toch in je eigen huis kunt blijven wonen.

Beleggen

Veel mensen vinden beleggen risicovol of denken dat je daarvoor veel kennis nodig hebt. Dat is niet zo. Juist voor je pensioen is beleggen een relatief veilige optie, omdat je beleggingshorizon lang is: je wilt het geld pas gaan opnemen over 20 of 30 jaar. Een vorm waarbij je het risico spreidt en je weinig kennis van beleggen nodig hebt, is beleggen in zogenaamde etf's of trackers. Hiermee volg je een bepaalde index, in plaats van dat een beleggingsfonds probeert om de beurs te verslaan. Bij beleggen blijkt het enorme voordeel als je je al op jonge leeftijd met je pensioen gaat bezighouden. Een rekenvoorbeeld: als je 30 jaar lang 100 euro per maand apart zou zetten voor je pensioen, heb je bij een gemiddeld rendement van 5% (dat is erg conservatief voor beleggen) na 30 jaar een vermogen van € 83.713 euro opgebouwd. Stel dat je hiermee op je 35e begint, dan zou je jezelf vanaf je 65e ongeveer 1.400 euro per maand kunnen uitkeren tot je met je 70e met pensioen gaat.

Andere alternatieve pensioenvoorzieningen

Naast aflossen op je hypotheek en beleggen zijn er nog andere manieren om pensioen op te bouwen.

• Sparen: anno 2017 staat de spaarrente erg laag, maar die kan natuurlijk weer gaan stijgen. Soms kun je door je geld voor langere tijd vast te zetten toch nog enig rendement halen.
• Lijfrente of banksparen: hiermee kun je belastingvrij sparen voor je pensioen. Dit kan alleen als je je jaarruimte (het bedrag dat je per jaar maximaal aan pensioen mag opbouwen) nog niet bereikt hebt.
• Andere inkomstenbronnen. Misschien heb je een hobby waar je geld mee kunt verdienen, kun je een webwinkel beginnen, geld bijverdienen met je website of zelfgemaakte spullen verkopen op de markt.
• Langer doorwerken. Het is voor de meeste mensen een noodoplossing, maar het is mogelijk om na je pensioengerechtigde leeftijd door te blijven werken, bijvoorbeeld parttime.

Stel het treffen van alternatieve pensioenvoorzieningen niet uit

Wat je ook verzint om jezelf te verzekeren van een goed pensioen, stel het bouwen aan je pensioen in ieder geval niet uit. Verdiep je in je eigen pensioenfonds en in het pensioenprobleem, dat onvermijdelijk grote gevolgen gaat hebben voor jongere generaties. Reken niet op verworven rechten. Zeker als je jong begint met bijvoorbeeld (extra) aflossen op je hypotheek of beleggen, dan is het de relatief kleine inspanning later zeer waard.