Verzekeringsproducten met effecten
Verzekeringen zijn te verdelen in sociale verzekeringen (verplicht gesteld voor totale bevolking of bepaalde groepen) en particuliere verzekeringen. In Nederland vallen deze laatste onder overheidstoezicht, die wordt uitgeoefend door WTV (Wet Toezicht Verzekeringsbedrijf). Ze zijn onder te verdelen in schade en leven. Voor beleggen in effecten of sparen o.b.v. beleggingen is alleen leven van belang: verzekeringen waarbij de uitkering afhangt van leven en/of dood van 1 of meer personen.
Leven kent 7 branches, maar los daarvan kent deze tak 2 hoofdindelingen:
- Kapitaalverzekering: keren ineens uit bij overlijden of leven. Gemengde verzekering is daarbij een populaire combinatie (uitkering bij leven op bepaalde datum of overlijden voor die datum). Daarnaast kennen we bijv. ook de overlijdensrisicoverzekering (tijdelijk of levenslang) of verzekering met uitkering ineens bij leven.
- Renteverzekering: verzekeringen die uitkeren in termijnen (tijdelijk of levenslang), zoals de lijfrente- of pensioenverzekering en de erfrenteverzekering (aan begunstigde). Er zijn twee vormen van premiebetaling: 1-malige premiestorting (koopsompolis) of periodieke betaling (premiepolis).
Levensverzekeraars
Levensverzekeraars (vallen met vermogen van ruim EUR 200 miljard onder institutionele beleggers) beleggen vooral in aandelen, vastgoed en obligaties. Daarnaast concurreren zij met banken door met de premiegelden hypotheken en langlopende leningen te verstrekken. Voor hen is het wel zaak afstemming te regelen tussen de beleggingen en de verplichtingen: matching naar kwaliteit, looptijd en valuta.
Als het herbeleggingsrisico te groot wordt, omdat de rente laag blijft, kan de PVK (Pensioen- en VerzekeringsKamer) eisen dat verzekeraars (en ook de pensioenfondsen) hun rekenrente verlagen. Jarenlang was dit 4%, maar per 1 augustus 1999 is dit verlaagd naar 3%.
Volledige matching is niet mogelijk en noodzakelijk, en om betere combinaties risico’s/rendementen na te streven wordt bewust mismatching van kwaliteit, looptijd en valuta’s bewerkstelligd.
Speciale producten:
- verzekerd sparen: kapitaalverzekering bij leven wordt vaak aangeboden als spaarplan, spaarverzekering of verzekerd sparen, minimaal 15 jaar periodiek, hoogste spaarpremie mag niet meer bedragen dan 10 keer de laagste. Meestal is een tijdelijke kapitaalverzekering bij overlijden meegesloten (met uitkering voor nabestaanden): in dat geval is het dus een gemengde verzkering.
- hoog-laag-constructie (waardoor per saldo minder hoeft te worden gestort om op een even hoge uitkering te komen. Ook hier geldt om de uitkering onbelast te laten moet de laagste premies minimaal 10% van de hoogste zijn) en het premiedepot (hieruit worden premies betaald, er wordt rente vergoed en men kan het beleggen, ook te combineren met de hoog-laag-constructie).
Unit linked verzekering
Unit linked verzekering (ook wel beleggingsverzekering): hoogte van de uitkering is afh. van waardeonwikkeling van beleggingsfonds waarin de premies voor risico van verzekeringsnemer zijn belegd. Zelfde winstmogelijkheden als bij collectief beleggen.
Universal life
Universal life (-verzekeringssysteem): diverse levensverzekeringen worden gecombineerd. Zowel kapitaalverzekeringen bij leven, AOV’s, risicoverzekeringen als lijfrente kunnen worden ondergebracht. Er wordt niet gesproken over premie, maar inleg (spaarpot). Voordelen: flexibel (wel beperkt door fiscale regels om onbelaste uitkering te krijgen bij kapitaalverzekering bij leven), geen einddatum, geen periodieke inleg, doorzichtigheid van de waarde.
Bij een combinatie (
UL/UL-verzekering) heeft de verzekeringnemer het recht zelf te bepalen:
- hoeveel premie hij betaalt
- wanneer hij de premie betaalt (periodes overslaan mag)
- hoe de premie wordt belegd (met veranderingsrecht)
- wanneer hij een uitkering wenst (evt. gedeeltelijk)
- welke vorm die uitkering moet hebben (kapitaal en/of rente)
- wie de uitkering(en) moet(en) ontvangen
Ontstaat er een nieuw risico of een nieuwe spaarwens, dan past de verzekeringnemer eenvoudig de bestaande verzekering aan door hogere premie of langere duur.