Daytrading: maken van een trading plan

Hoe begint men met het maken van een winstgevend trading plan? Wat zijn de elementen die nodig zijn een succesvolle daytrader te worden en wat voor stop management gebruikt men in zijn trading plan?

Valstrik bij het vinden van een strategie

In de wetenschap is het algemeen bekend: de valstrik van inverse oorzaak en gevolg. Een voorbeeld is dat drinken van alcohol leidt tot een lager inkomen van mensen. Maar kan het niet zijn dat mensen met een lager inkomen vaker drinken?

In trading komt men hetzelfde probleem tegen. Men probeert geld te verdienen door het identificeren van een oorzaak. Dit kan bijvoorbeeld zijn, het vormen van een top of bodem. Daarna probeert men een oorzaak te vinden, zodat men deze top en bodemvorming later kan herkennen en hiervan kan profiteren. Veelgebruikte indicators hiervoor zijn de oscillators. Dit zijn indicators die divergentie (kunnen) aangeven. Voorbeelden zijn MACD, RSI, stochastics, CCI, en nog veel véél meer. Een negatieve divergentie wordt gekenmerkt door een hogere top in prijs en een lagere top in de oscillator, bijvoorbeeld de MACD. Een negatieve divergentie geeft aan dat de markt mogelijk een top aan het vormen is. Een positieve divergentie is het tegenovergestelde en vindt plaats bij lagere dalen.

Nu men dit weet, kan men een oorzaak en gevolg aanduiden: negatieve/positieve divergentie leidt tot top- en bodemvorming. Kan dit effect echter statistisch worden beargumenteerd? Een snelle blik op grafieken geeft aan dat dit het geval lijkt te zijn. U bent enthousiast en opgewonden, kan dit dé winstgevende strategie zijn? Of bent u in de valstrik gelopen? Wat als top- en bodemvorming leiden tot divergenties, en niet andersom! Dan voorspelt een divergentie niet een top en bodem. Hoogstens geeft het dan een statistisch hogere kans op een top of bodem, maar is dit winstgevend te traden? Dit is de potentiële valstrik waarin veel beginnende traders kunnen lopen. Men verspilt teveel tijd aan strategieën die geen winstgevende edge geven.

Andere problemen

Een andere valstrik is dat alles koek en ei is in demo/simulator trading, maar live trading verliesgevend is. Dit komt omdat men bijvoorbeeld geen rekening houdt met commissies en kosten van het traden, of men houdt zich niet aan het trading plan. Wanneer het laatste aan de hand is heeft men waarschijnlijk te weinig tijd besteed aan simulator trading of forward testing met weinig geld om vertrouwen in het trading plan te genereren. Een ander probleem is dat simulators niet geheel realistisch zijn, omdat het emotionele aspect haast geheel afwezig is. Uitgevoerde trades in simulator hebben i.i.g. een andere uitwerking dan uitgevoerde trades in realiteit. Voor elke koper moet er een verkoper zijn. Als die er niet zijn dan wordt de trade niet uitgevoerd. In sommige simulator worden sim-trades uitgevoerd, zonder dat wordt gecheckt of er een koper of verkoper is. Bied- en laatkoersen spelen een grote rol in de realiteit van daytrading, maar in sim-trading speelt juist de gemiddelde prijs een grote rol. Als men zich niet realiseert dat simulator een geweldige oefening is, maar absoluut niet hetzelfde is als live trading, kan men aardig in de val lopen.

Curve fitting

Wanneer men meerdere strategieën heeft geformuleerd voor zijn trading plan en heeft gebacktest, kiest men er een aantal veelbelovende strategieën uit om live te testen. Het kan echter zijn dat men in de val loopt van curve fitting. Dit is het kiezen van een strategie die alleen winstgevend is in een bepaalde backtest periode. Soms bestaat het probleem dat er niet genoeg backtest data is van verschillende typen markten, maar bijvoorbeeld alleen van bullmarkten. Een strategie moet robuust zijn, het moet allereerst logisch zijn, en daarna moet men variabelen van de strategie kunnen veranderen zonder dat de resultaten teveel afwijken van de oorspronkelijke strategie. Een manier om de robuustheid van de strategie te verhogen is geen continu backtest periode te gebruiken, maar een backtest die bijvoorbeeld voor swing trading gerandomiseerd jaar 1982, jaar 1990 en jaar 2003 bevat, in willekeurige volgorde. Dit kan bij daytrading, waarbij er meer trades zijn, bijvoorbeeld een januari 1980 zijn, maart 1990, december 2002, enzovoort. Uiteraard is 3 maanden of 3 jaren backtesting meestal te weinig voor een optimale strategie, maar wel zo handig om alvast een collectie van veelbelovende strategieën te creëren, zodat men niet teveel tijd besteedt aan backtesting op niet winstgevende strategieën.

Layout van een trading plan

Een trading plan kan erg simpel zijn or erg ingewikkeld. Dit maakt niet uit voor een willekeurige daytrader. De factoren die belangrijk zijn om uberhaupt een goed trading plan te kunnen creëren is ten eerste een flinke portie geluk en hard werken, om een winstgevende edge te vinden, ten tweede een zekere mate van intelligentie en creativiteit. Een trading plan kan een opsomming zijn:


Een trading plan kan ook gebruik maken van een mooie lay-out die overal op internet te vinden zijn. Het belangrijkste is dat men dit trading plan minutieus uitvoert en er niet tegeningaat. Dat kan leiden tot verspilde tijd en verlies van geld. In het trading plan is immers een winstgevende strategie beschreven, waarom zou men dan tegen het trading plan ingaan? Door het trading plan uit te printen, staat het zwart op wit. Eventueel kan het trading plan worden uitgebreid met elementen van een business plan, zoals budgettering en vaste tijden selecteren waarop men moet opstaan en gaan werken, zodat er regelmaat is.

Typen stops

Fixed stop

De meest simpele vorm van een stop-loss of stop is een fixed stop. Deze stop is fixed op een bepaalde waarde, zoals €100 of 8 ticks of 10 pips. Een vorm van een fixed stop is de procentuele stop. Dit is eigenlijk niet precies een fixed stop, omdat de stop varieert in grootte. Men kan gebruik maken van een procentuele stop wanneer de grootte van een trading positie die men gebruikt constant varieert.

Volatiliteit stop

Een andere vorm van stops zijn stops gebaseerd op de volatiliteit van de markt, dan kan er gebruik worden gemaakt van volume, ATR, of Bollinger bands of andere bands om volatiliteit te bepalen.

Trailing stop

Een trailing stop wordt vaak gebruikt om tijd te besparen, wanneer men verwacht dat een trend zich voortzet en men niet fysiek aanwezig is bij een trade, maar men wel verwacht dat een trend zich voortzet. Bij een long trade bijvoorbeeld, beweegt de stop omhoog als de markt omhoog gaat, en gaat niet meer omlaag als de markt omlaag gaat.

Geen stop, of gebaseerd op tape reading

Er zijn bepaalde mensen die de tape uitzonderlijk kunnen lezen, of de kopers, of de verkopers het overwicht hebben op dat moment. Deze mensen traden soms zonder fysieke stop en beslissen hun trades te sluiten wanneer de tape aangeeft dat dat het beste is. Zulke traders zijn over het algemeen scalpers. Natuurlijk gebruiken ze wel een mentale stop, want er is geen trader die geen punt heeft in zijn trade, waarop de trade compleet mislukt is en moet worden gesloten. Soms beschikken deze traders wel over een fysieke emergency stop. Dit is niks anders dan een hulpmiddel voor onvoorziene zaken als internet die off-line gaat, of als er een black swan gebeurt. Op die momenten reageert de markt soms sneller dan het menselijk reactievermogen.

Stops gebaseerd op steunen en weerstanden

Een stop onder een steun bij een long of boven een weerstand bij een short kan de kansen vergroten dat een trade niet uitgestopt wordt.

Stops gebaseerd op tijd

Men kan besluiten een trade te sluiten wanneer er belangrijk nieuws op komst is, of als de markt sluit om 4 uur.

Hoe weet men welke type stop het beste is? Dat weet men pas als deze wordt getest met een bepaalde strategie. Iedere strategie kan een andere stop-loss hebben waarbij er optimale winsten worden behaald. Men begint bijvoorbeeld eerst met het testen van een fixed stop. Daarna rangschikt men hun trades, bijvoorbeeld in Excel, samen met de winsten of verliezen, en kijkt wlke fixed stop optimaal is voor de meeste winsten. De meeste traders houden hiervoor een trading journal (logboek) bij om hun trades te kunnen optimaliseren. Zorg er daarom voor dat men naast een trading plan altijd een trading logboek bij houdt. Het kan essentieel zijn voor het overleven van uzelf als een daytrader!