Omgekeerde rentecurve voorspelt recessie in 2020 of 2021

De yieldcurve geeft het verschil aan tussen de lange en korte rente en is normaliter positief. Deze yieldcurve dreigt in 2019 een omgekeerde rentecurve te worden, met alle gevolgen van dien voor 2020 en 2021. Historisch gezien is dat slecht nieuws voor wie wil beleggen. Voor banken is dit ook slecht nieuws. Een omgekeerde rentecurve is maar al te vaak een goede voorspeller gebleken van een aankomende recessie. Slecht nieuws voor beleggers in aandelen in de tweede helft van 2010 dus, effectenbeurzen lopen immers op de economische realiteit vooruit. Ook benieuwd wanneer die recessie dan komt?

Omgekeerde rentecurve

• Korte en lange rente
• Omgekeerde rentecurve en yieldcurve
• De rentecurve in de Verenigde Staten
• De korte rente dan maar niet verhogen in de VS in 2019?
• Banken verdienen geld met een positieve rentecurve
• Wanneer komt de recessie dan, wie kan die voorspellen?
• Wanneer zien we het effect op de aandelenbeurzen?

Korte en lange rente

Op de financiële markten bestaan vele soorten rentes. U betaalt normaliter meer rente voor een lening met een lange looptijd, omdat daarbij het risico groter is door een mogelijk oplopende inflatie. De inflatie wordt dan ingeprijsd. Belangrijk voor beleggers zijn de korte rente voor leningen tot ongeveer twee jaar en de lange rente op leningen (5, 10 of 30 jaar) en hoe deze rentes zich tot elkaar verhouden. Het verschil tussen deze twee rentes is de yield die kan worden weergegeven met yieldcurve. Een positieve yieldcurve wijst ook op vertrouwen in de toekomst.

Omgekeerde rentecurve en yieldcurve

Een omgekeerde rentecurve is een dalende rentecurve, ook wel een inverse rentecurve genoemd. Een omgekeerde rentecurve is in de historie een slecht teken gebleken voor beleggers. De laatste zeven recessies in de VS werden tot op heden (januari 2019) door een omgekeerde rentecurve vooraf gegaan. Het is niet zo dat de recessie direct intreedt, maar een signaal dat er een recessie zit aan te komen. Het is een teken dat onderliggend de economie aan het verzwakken is. Ook voor de kredietcrisis in 2008 waren deze signalen er al. Wie goed had opgelet, kon de rampspoed zien aankomen. Obligatiebeleggers (zij houden de rente voortdurend goed in de gaten) reageren vaak als eerste. Terwijl op de aandelenmarkt de koersen nog stijgen, kan ook op de obligatiemarkt al een ommekeer gaande zijn.

De rentecurve in de Verenigde Staten

Doordat de FED de korte rente in 2017 en 2018 heeft verhoogd en dat ook in 2019 zal doen, loopt de korte rente op. In 2018 waren er twee rentestijgingen, in september 2018 en in december 2018. Tegelijkertijd laat de lange rente de Verenigde Staten een vlak tot dalend verloop zien. Dat betekent dat de korte rente en de lange rente steeds meer naar elkaar toe kruipen. Het verschil tussen deze rentes wordt steeds kleiner, wat leidt tot een afvlakkende rentecurve. Maar in januari 2019 is het al bijna zover dat de korte rente hoger wordt dan de lange rente en er dus een omgekeerde en negatieve rentecurve ontstaat. Iedereen kan het zien aankomen en het is niet voor niets dat president Trump in augustus en december 2018 al aangaf niets in een verdere verhoging van de korte rente te zien. Toch worden er in 2019 meer renteverhogingen verwacht.

De korte rente dan maar niet verhogen in de VS in 2019?

De redenering dat de korte rente dan maar niet moet worden verhoogd, is een opmerkelijke. Immers op korte termijn gaat het prima met de Amerikaanse economie en de inflatie trekt aan. Niet de korte rente verhogen kan tot een oververhitting van de economie leiden en een verdere inflatie. De inflatie beteugelen is ook een taak van de FED, dus de FED moet de korte rente eigenlijk wel verhogen. De lange rente, daar heeft de FED veel minder invloed op. De lange rente geeft een verwachting voor de ontwikkeling van de economie op iets langere termijn.

Banken verdienen geld met een positieve rentecurve

Banken verdienen vanouds geld met een positieve rentecurve. Banken halen spaargeld op bij de consumenten en betalen daar een rente voor. Dit geld wordt vervolgens tegen een hogere rente aan anderen uitgeleend. Het verschil in rente minus de gemaakte kosten draagt direct bij aan de winst van een bank. Inverteert de rentecurve, dan gaat dit verdienmodel niet langer op.

Wanneer komt de recessie dan, wie kan die voorspellen?

In het verleden trad na het ontstaan van een omgekeerde rentecurve de recessie na zes tot 24 maanden in. Dat zou 2019 of 2020, uiterlijk 2021, zijn. Goed nieuws is dat er soms een hele korte recessie intrad, slecht nieuws dat meestal recessies optraden met vele dieptepunten. Het knappen van de internetzeepbel in 2001 is daar ook een goed voorbeeld van.

Wanneer zien we het effect op de aandelenbeurzen?

De Amerikaanse aandelenhausse was in augustus 2018 de langste ooit gemeten, de koersen stonden hoog. The wall of fear werd beklommen om nog meer rendement te maken totdat de maand oktober kwam. Op korte termijn gaat het in 2018 uitstekend met de economie, maar onderhuids kondigen zich de problemen wel al aan. Zodra iedereen dit onderkent, kan het heel snel gaan op de effectenbeurzen, want dan wil iedereen door dezelfde deur naar buiten. Dat gebeurde in december 2018 en kan in 2019 weer gebeuren. Beleggen is in belangrijke mate een zaak van algoritmen, reken maar dat die een omgekeerde yieldcurve direct zullen herkennen. Zeker iets dus om als belegger goed in het achterhoofd te houden, want de beurzen lopen meestal op de economie vooruit en zullen niet wachten totdat de recessie er ook echt is.

Lees verder

• Beurscrash wederom in (oktober) 2021/'22?
• Geld verdienen met dalende beurskoersen: turbo short