Wat is anticyclisch beleggen?

Cyclische aandelen bewegen zich altijd parallel aan de economische golfbeweging. Wanneer beleggers daarentegen op de beurs bewust "tegen de stroom in zwemmen" (lees: handelen) spreekt men van anticyclisch beleggen. In tegenstelling tot cyclische aandelen, presteren anticyclische aandelen in economisch moeilijke tijden (recessie, economische crisis, etc.) meestal beter dan aandelen die zich op het handelen van de massa richten.

Anticyclische sectoren

Vroeger werden veelal sectoren als nuts- en postbedrijven als "anticyclisch" aangemerkt. Farmaceutische bedrijven, maar bijvoorbeeld ook banken (hoewel die in de financiële crisis van 2008/2009 het hardst geraakt werden), werden anticyclische beleggingen genoemd. Langzame en gestage groei zonder al te grote schommelingen waren het kenmerk. Daarentegen waren bijvoorbeeld aandelen in consumptiegoederen, bouwmaterialen, olievoorraden en in de auto-industrie, aan zeer sterke schommelingen onderhevig. Met economische "rugwind" ging het aan de beurzen steil omhoog, bij economische tegenwind weer steil naar beneden. Dat alles volgens de klassieke "conjunctuurcyclus" dus.

Tegen de markt in handelen

Tegenwoordig wordt de term "anticyclisch" vaak gebruikt als het erom gaat om simpelweg tegen de markt in te handelen. Daarbij worden aandelen geselecteerd die zich ondanks een solide basis, tegen de markt in ontwikkelen. Bij zwakte van deze aandelen wordt tegen de trend van de markt in, snel aangekocht. Paniek op de beurzen wordt daarom voor anti-cyclische beleggers vaak begroet met (meer of minder) grote vreugde.

Contrair of tegendraads handelen

Bij contrair of tegendraads handelen, zetten beleggers zich bewust tegen de stroom van de massa af. Want dat de massa zich gedraagt als een kudde schapen, daarop kan men zich volgens de grote Amerikaanse econoom William Seidman ten alle tijde verlaten: "Je weet nooit wàt de massa zal doen, maar we weten wel dat ze het allemaal tegelijk doen." Het streven is daarom om anticyclisch te beleggen en trends te herkennen voordat de massa ze als zodanig waarneemt. Een anticyclische belegger koopt dus als iedereen verkoopt en verkoopt wanneer iedereen koopt. "Laag inkopen, hoog verkopen" is het motto.

Emotie domineert de beurs

Uitgangspunt van een anticyclische beleggingsstrategie is, dat het merendeel van alle beursactiviteit niet gebaseerd is op verstand, eerlijkheid en calculatie, maar op irrationele emoties, angst en hebzucht van de marktdeelnemers. Bij anticyclisch beleggen is het zaak om het hoofd koel te houden terwijl de andere spelers op de markt door hun gevoelens in massahysterie worden gedreven.

Kenmerken anticyclisch beleggen

Veel beurspartijen gaan er ten onrechte van uit dat ze zelf min of meer anticyclisch zijn ingesteld. Maar het overgrote deel van hen beschikt niet over de juiste instrumenten om tegen de massa in te gaan. Onderstaand een overzicht van de belangrijkste kenmerken van anticyclisch beleggen:

• Know-how: zonder gedegen kennis van het economisch gebeuren en de markt, laten zich geen winstgevende beleggingen herkennen. Men moet daarom altijd optimaal geïnformeerd zijn over en voorbereid op de verschillende soorten beleggingen;
• Moed: angst is de ultieme tegenstander van de aandeelhouder. Het is natuurlijk leuk om met de stroom mee te drijven, maar tegen de stroom in zwemmen, kan eng zijn. Er is dus veel moed en innerlijke kracht voor nodig om te doen wat niemand anders doet. Wie anticyclisch belegt moet leren om de bevestiging in zichzelf te zoeken en niet bij anderen;
• Onderbuikgevoel: een gezonde portie menselijke intuïtie is samen met de gedegen kennis van de markt het fundament van de tegendraadse beleggingsstrategie;
• Psychologie: de anticyclische belegger is in staat de gedachten en gevoelens van de massa te identificeren en afstand daarvan te nemen;
• Poker Face: heeft hij eenmaal een countertrend of sluimerende trend ontdekt, dan moet de anticyclische belegger dat voor zich houden en rustig en vol vertrouwen beleggen;
• Geduld: de massa vergist zich misschien, maar niet zo vaak als je zelf zou willen als je tegendraads wil handelen. Het kan even duren voordat de markt kantelt. Succesvolle anticyclische beleggers hebben de mogelijkheid om het gedurende langere tijd met "niks doende" aandelen uit te houden.