Duurzaam beleggen: beleggen zonder schuldgevoel

Snel geld verdienen en grenzeloze hebzucht: de financiële crisis heeft de reputatie van banken geen goed gedaan. Steeds meer klanten willen hun geld ethisch verantwoord beleggen. Dat is de reden waarom kleine banken, gespecialiseerd in duurzaamheid, het momenteel zo goed doen.

Alternatieve banken hebben veel toeloop tijdens de financiële crisis

Veel mensen hebben hun bankrekening bij conventionele banken opgezegd en een nieuwe rekening geopend bij banken als de Triodosbank of de ASN-bank. De reden is simpel. Mensen willen niet:

• dat er met hun geld wordt gespeculeerd met voedsel;
• dat kinderarbeid wordt gefinancierd;
• of dat de wapenindustrie wordt ondersteund.

Wat gebeurt er met mijn geld?

Mensen besluiten meer en meer om te switchen naar speciale banken, banken die de nadruk leggen op duurzaamheid. Het publieke debat over geld en financiën, mismanagement bij banken, staatssteun, bonuscultuur, allemaal zaken die de impuls kunnen betekenen voor een overstap. “Wat gebeurt er eigenlijk met mijn geld bij de bank”, vragen we ons steeds meer af. Toch weten de meeste mensen niet dat hun geld wordt geïnvesteerd in dingen die ze niet zouden goedkeuren.

Hoe verdienen kredietinstellingen hun geld?

Sinds het begin van de financiële crisis in 2008 is het twijfelen over banken begonnen. Er werd over gediscussieerd hoe de kredietinstellingen hun geld verdienen en welke schadelijke neveneffecten ze op de koop toe nemen om hun eigen winsten te vergroten:

• het faillissement van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers;
• de daaropvolgende beurscrash;
• de redding van banken door de belastingbetaler;
• en niet in het minst het drama met de euro.

Dat alles heeft één ding overduidelijk aangetoond: met absolute winstmaximalisatie als enige doel was de banken geen transactie te gevaarlijk, geen speculatie te riskant.

Financiële crisis zette mensen aan het denken

Buitensporige hypotheken, zelfs voor meer dan de waarde van het onderpand, wereldwijd stijgende voedselprijzen, gewetenloos speculeren op het faillissement van hele staten. En voor dat alles waren er zelfs bonussen beschikbaar die in de miljoenen liepen.

En toen het uiteindelijk misliep, moest de belastingbetaler bijspringen. En precies dát heeft veel mensen aan het denken gezet. Inmiddels verwachten veel Nederlanders van hun bank dat die haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt:

• hetzij doordat die sociale of ecologische projecten ondersteunt;
• of in ieder geval door duurzame beleggingsproducten aan te bieden.

Voor veel klanten is ook van belang dat hun spaargeld door de bank wordt belegd in reële projecten en niet in allerlei exotische derivaten. In totaal zijn nu al vele miljarden in Nederland geïnvesteerd in duurzame beleggingen en dat segment groeit nog steeds. Toch is het marktaandeel van duurzame beleggingen verhoudingsgewijs nog gering. Maar dat kan veranderen, want de trend houdt aan.

Veranderd klantgedrag na het hoogtepunt van de crisis

Een aantal maanden nadat de financiële crisis zijn hoogtepunt bereikte, namen banken een duidelijk verandering in het gedrag van hun klanten waar. De belangstelling voor duurzaam beleggen is inmiddels zo groot dat ook conventionele banken er niet meer aan voorbij kunnen gaan. Bij sommige grootbanken overigens (SNS bank bijvoorbeeld), neemt een dochter (ASN bank) dat segment voor haar rekening.

Soms moeten klanten ook enig doorzettingsvermogen aan de dag leggen. Negen van de tien bankadviseurs hebben het onderwerp duurzaamheid nog niet standaard op hun beeldscherm staan, schatten insiders. Niet zelden hangt het van de volharding bij de klanten af of hen duurzame financiële producten worden aangeboden.

Rendement duurzaam beleggen

Helaas verhinderen soms praktische redenen dat klanten een op duurzaamheid gerichte bank kiezen, zoals het ontbreken van een lokaal filiaal. En ook het rendement speelt een rol, want dat valt vaak lager uit.

Maar voor overtuigde klanten is het rendement niet doorslaggevend. Ze zien het als hun bijdrage aan de samenleving om van een hogere rente af te zien: hoge rendementen zijn immers de angel in ons financiële systeem.