Alan Greenspan het orakel

Alan Greenspan was vele jaren een van de machtigste mannen in de wereld. Dit voorjaar, 6 maart 2021, wordt hij 95 jaar oud en nog steeds kunnen zijn woorden zwaar wegen. Greenspan heeft vaak gelijk gekregen, anderzijds wordt hij door velen gezien als de man die vele luchtbellen op de beurs mogelijk maakte en later de kredietcrisis zelf heeft veroorzaakt door de rente steeds laag te houden. Hetzelfde geldt voor zijn opvolgers Ben Bernanke en Janet Yellen, in mindere mate voor Jerome Powell.

Alan Greenspan ontdekt Amerika

Alan Greenspan werd geboren op 26 maart 1926, als zoon van Joodse ouders in New York Stad. De oorspronkelijke spelling van zijn familienaam was Grynszpan. Hij bleek al vroeg veel talent te hebben voor getallen en muziek. In de depressiejaren zocht Alan Greenspan naar muntjes op het strand en deze bijna eeuwigdurende zoektocht naar geld bleef. Hij koos voor de getallen.

Alan Greenspan is zeer begenadigd

Zijn carrière is veelzeggend. Door geldzorgen moest hij zijn universitaire studie begin jaren 50 van de vorige eeuw afbreken. Omdat hij duidelijk getalenteerd was, kreeg in 1977 van de universiteit van New York toch zijn doctorsgraad. Daarvoor heeft hij niet eens zijn proefschrift hoeven schrijven. Ook daarna kreeg hij meerdere eredoctoraten. Tot 1987 vervulde hij vele financieel economische adviesfuncties. In de verschillende verkiezingscampagnes diende hij Nixon, Ford en Reagan. In augustus 1987 werd hij door President Reagan benoemd tot voorzitter van de Federal Reserve System, de FED. Hij was van 1987 tot 2006 verantwoordelijk voor het beleid van de Federal Reserve, ofwel de Amerikaanse centrale bank. Nu is de bejaarde bankier met pensioen.

Het orakel Greenspan

Sinds zijn aantreden in 1987 is Greenspan de verpersoonlijking geweest van de booming economy. Hij werd geroemd voor vele jaren van economische groei. Het uitleggen van het orakel Greenspan werd een hele exegese. Spaarzaam waren zijn woorden en ze werden tot op de komma geanalyseerd en geïnterpreteerd. Als een modern orakel kreeg alles wat Greenspan deed of niet deed, zei of niet zei, een diepere betekenis. Het ging zo ver dat één zucht, verkeerde glimlach of anders te interpreteren woord er toe kon leiden dat op de beurs honderden miljoenen werden verdiend of verloren. Het kreeg bijna mythische proporties. De macht van deze grote kleine man was enorm. Greenspan leidde de Fed van 1987 tot 2006.

Kritiek op Greenspan

Toen de gevolgen van de hypotheekcrisis 2008 duidelijker zichtbaar werden, rees ook de kritiek op Greenspan. Hij wordt genoemd als een van de schuldigen aan de kredietcrisis. Hij zou de rente in de VS te lang laag hebben gehouden. Daarmee werden beleggers ertoe verleid om goedkoop geld te lenen. Daarbij werden onverantwoord riskante financiële risico’s genomen. Kritiek die ook al klonk bij zijn aftreden in januari 2006. Zo konden meerdere bubbels ontstaan die met de kredietcrisis leegliepen en in ons gezicht uiteenspatten. Overigens heeft Greenspan altijd enige medeplichtigheid aan de luchtbellen ontkend. Het zou zijn ontstaan door mondiale gebeurtenissen en niet door zijn rentebeleid. Ook zou hij wel degelijk op de mogelijke problemen hebben gewezen, maar kon hij daar niet veel aan doen. Daar kunnen grote vraagtekens bij worden gezet, immers zou de machtigste financiële bankier in die jaren echt tandeloos zijn geweest. Genoeg mensen wagen dit te betwijfelen.

The age of turbulence

De gepensioneerde Alan Greenspan verdient veel beter met zijn toespraken, 200.000 dollar per toespraak, dan toen hij nog voorzitter van de FED was. Ook zijn adviesfunctie bij de Deutsche Bank zal hem geen windeieren hebben gelegd. Overigens is ook die bank anno 2020 in grote problemen. Beroemd is zijn biografie The Age of Turbulence. Greenspan heeft naar verluidt een voorschot ontvangen van 7 miljoen dollar voor het boek van 640 pagina’s en daarna veel geld verdient met de verkoop ervan. Niet slecht.

Vraagtekens, natuurlijk

Overigens wordt bij het waarheidsgehalte van Greenspans The Age of Turbulance grote vraagtekens gezet. De NRC van 21 september 2007 meldde destijds onder andere:

“Greenspans verantwoordelijkheid voor de puinhoop op de financiële markten reikt verder dan de rol die hij speelde bij de belastingverlagingen van president Bush (Greenspan maakte bijvoorbeeld in 2003 geen bezwaar tegen de nieuwe ronde belastingverlagingen van Bush). Onder Greenspans leiding verlaagde de FED langdurig de renten nadat de internetbubbel in maart 2000 was gebarsten. Door zijn expansieve monetaire beleid werd de toch al niet geringe Amerikaanse bestedingsdrift verder aangewakkerd”.

En:
“Alan Greenspan huilt krokodillentranen. Hij heeft bovendien geen schone handen als het gaat om de oorlog in Irak. Voorafgaand aan de invasie van Irak in 2004 heeft Greenspan tegen president Bush en vicepresident Cheney gezegd dat de invasie van Irak essentieel was om de wereldwijde olie voorraden veilig te stellen”.

Het orakel Greenspan lijkt dus niet zo’n goed geheugen te hebben.

Slot

Op 23 oktober 2008 gaf Greenspan in een toespraak voor de commissie voor overheidstoezicht van het Huis van Afgevaardigden eindelijk toe, dat het toezicht en opereren van de FED heeft gefaald. Toen de kredietcrisis voor iedereen duidelijk werd. Volgens hem is meer regelgeving in de huidige situatie de enige uitweg. Beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen. Anno 2015 krabbelde de economie wereldwijd weer wat op, ook zijn opvolgers Ben Bernanke, Janet Yellen en Jerome Powell hielden de rente laag. Met de lage rente in 2020 worden er wederom bellen geblazen, alsof niets van de hypotheekcrisis 2008 is geleerd.