Waterschapslasten

Waterschapslasten vormen een steeds hogere aanslag op ons budget. Op de aanslag waterschapslasten prijkt voor dit jaar een bedrag dat aanzienlijk hoger uitvalt dan in voorgaande jaren.

Waterschapslasten fors hoger voor huishoudens

Volgens Vereniging Eigen Huis gaat een meerpersoonshuishouden in 2009 gemiddeld vijf procent meer aan waterschapsbelasting betalen, een eenpersoonshuishouden zelfs 17 procent meer. Extra schrijnend is dat die tarieven vaak zijn vastgesteld op een moment dat de kredietcrisis al in volle gang was. Om juist in zo’n situatie tientallen euro’s extra uit de beurs van de burger te kloppen, is uitermate wrang.

Noodzaak van goed waterbeheer

Oké, zonder water geen leven. Mensen drinken het en bereiden er hun voedsel mee. We wassen ons ermee en gebruiken het in de industrie. In ons land is er water in overvloed, maar vaak is het vervuild of niet goed verdeeld. Om die reden is adequaat waterbeheer noodzakelijk. Waterschappen zijn overheidsorganen die in een bepaald stroom- of afwateringsgebied tot taak hebben de waterhuishouding te regelen. Hun werkterrein wordt dus niet bepaald door gemeentelijke of provinciale grenzen.

Hoe zijn waterschappen georganiseerd

Waterschappen horen tot de oudste overheidsinstituten in ons staatsbestel. Met betrekking tot de organisatie van een waterschap zijn verschillende modellen denkbaar, maar een waterschap kent in ieder geval een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een dijkgraaf. De dijkgraaf is voorzitter van het waterschap en zijn functie is min of meer vergelijkbaar met die van een burgemeester in een gemeente.

Het algemeen bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van diverse belangengroeperingen zoals grondeigenaren, pachters, eigenaren van gebouwen en bedrijven en sinds 1992 ook ingezeten zoals u en ik. De vertegenwoordigers in het algemeen bestuur worden verkozen tijdens waterschapsverkiezingen. Opmerkelijk: kiezers hoeven voor die verkiezingen niet naar een stembureau. Er kan per post worden gestemd.

Welke taken heeft een waterschap

Grofweg houden waterschappen zich bezig met:

• Kwantiteitsbeheer: het voorkomen van overlast door teveel of te weinig water. Waar teveel is, voert men het af. Waar tekort is, voert men het aan.
• Kwaliteitsbeheer: de zorg voor schoon water. Men zuivert het rioolwater en reguleert de lozing van vervuild water met vergunningen.
• Waterkering: bescherming tegen overstroming door onderhoud van waterkeringen en dijken.

Hoe komt een waterschap aan financiële middelen

Voor de uitvoering van haar taken moet het waterschap uiteraard over de nodige financiële middelen beschikken. Ze kunnen daarvoor fiscale heffingen opleggen en betalen de kosten van hun activiteiten uit de opbrengst van die heffingen. Voor het kwaliteitsbeheer bestaat er een verontreinigingsheffing, voor kwantiteitsbeheer en waterkering zijn er zogenaamde omslagheffingen:

• Verontreinigingsheffing oppervlaktewater: iedereen die riool- of afvalwater loost op het oppervlaktewater, moet bijdragen in de kosten van zuivering;
• Omslagheffing ingezetenen: wie ingeschreven staat bij een gemeente die valt onder het aandachtsgebied van een waterschap en profiteert van de activiteiten van dat waterschap, betaalt een "omslagheffing ingezetenen". De heffing wordt opgelegd aan eigenaren van gebouwde respectievelijk ongebouwde onroerende zaken. De heffing is gerelateerd aan de WOZ-waarde van het onroerend goed.

Als de WOZ-waarde op het aanslagbiljet niet klopt

De WOZ-waarde wordt jaarlijks vastgesteld door de gemeente en dient niet alleen voor de gemeentelijke Onroerend Zaak Belasting, maar vormt ook de basis voor het eigenwoningforfait voor de Inkomstenbelasting en de omslagheffing gebouwd van het waterschap. Indien u het niet eens bent met de WOZ-waarde zoals vermeld op het aanslagbiljet van de waterschapsbelasting, is uitsluitend bij uw gemeente bezwaar mogelijk tegen die vastgestelde WOZ-waarde.

Functioneren waterschappen onderwerp van discussie

Omdat de kosten voor de consument weinig inzichtelijk zijn, er grote verschillen in prijsstijging bestaan tussen de verschillende waterschappen onderling, én een deugdelijke verantwoording over het gevoerde beleid vaak ontbreekt, is er veel kritiek op het functioneren van de waterschappen. Er gaan zelfs stemmen op om de waterschappen als extra bestuurslaag met gering democratisch gehalte helemáál af te schaffen.

Weliswaar is er een algemeen bestuur met gekozen leden, maar ongetwijfeld kan men zich die verkiezingen met hun belachelijk lage opkomstpercentage nog herinneren. Nauwelijks iemand die nú nog weet wie er gekozen zijn. En de indruk bestaat allerminst dat de verkozenen de burgers naar behoren vertegenwoordigen en de moed en deskundigheid bezitten om tegen de voorstellen van het Dagelijks Bestuur in te gaan.

Er gaan daarom zelfs stemmen op om de waterschappen op te heffen en hun taken over te hevelen naar meer democratische organen zoals provincie of gemeenten. Daar zitten immers volksvertegenwoordigers die wél verantwoording afleggen over hun gevoerde beleid.