Belasting box 2, inkomsten uit aanmerkelijk belang

Alhoewel de Nederlandse Wet op de Inkomstenbelasting nooit spreekt over boxen, is deze benaming toch algemeen geaccepteerd. De belasting die een natuurlijk persoon betaalt over zijn inkomsten is ingedeeld in 3 boxen, te weten de inkomsten uit wonen en werken, inkomsten uit aanmerkelijk belang en tot slot inkomsten uit sparen en beleggen. Maar wat is een aanmerkelijk belang nou exact? En bestaat er ook een manier om de belasting die in box 2 betaald moet worden te ontlopen middels (al dan niet) agressieve constructies?

Aanmerkelijk belang

Zoals al is doorgenomen kent het Nederlandse belastingstelsel wat betreft de inkomstenbelasting 3 boxen, waarvan de tweede het inkomen uit aanmerkelijk belang belast. Maar wat betekent dat? Een aanmerkelijk belang is in beginsel een bezit van aandelen in een bedrijf met rechtspersoonlijkheid (BV of NV) van meer dan 5%. Dus wanneer u bijvoorbeeld 10% van de aandelen van Unilever in handen hebt, heeft u een aanmerkelijk belang in Unilever. Alle inkomsten die u hieruit ontvangt worden in box 2 belast met een percentage van 25%. De waarde van de aandelen worden dus niet belast, maar louter de inkomsten hieruit. Wanneer u bijvoorbeeld maar 4% van de aandelen van Unilever in handen had, heeft u geen aanmerkelijk belang en wordt het dus niet belast in box 2, maar in box 3. Dit betekent dat het wordt beschouwd als vermogen en dus de waarde ook wordt belast door middel van een belastingheffing over een fictief rendement (of dit nu werkelijk gehaald wordt of niet is niet van belang) Maar nu weer terug naar box 2. Want wat betekent een aanmerkelijk belang nu exact?

Exacte definitie

U heeft een aanmerkelijk belang wanneer u samen met uw eventuele partner direct én indirect een percentage van 5% of meer van de aandelen van een bedrijf bezit. Tevens heeft u ook een aanmerkelijk belang bij dezelfde voorwaarden maar wanneer er sprake is van 5% van de koopopties, winstbewijzen of stemrecht in een bedrijf. Het begrip partner wordt uitgewerkt in artikel 5a van de Algemene Wet Rijksbelastingen en artikel 1.2 van de Wet op de Inkomstenbelasting 2001. U kunt dus nog steeds een aanmerkelijk belang hebben terwijl u toch minder dan 5% van de aandelen van een bedrijf in handen heeft. Is het dus zo dat u 2% van de aandelen in een bedrijf bezit en uw partner 4% in hetzelfde bedrijf, heeft u dus beiden een aanmerkelijk belang.

Meesleepregeling

Vervolgens is er nog een vermoeilijkende factor gesteld in artikel 4.10 van de Wet IB genaamd de meesleepregeling. Stel u bezit aandelen in een bedrijf, maar dit is géén aanmerkelijk belang. Nu stelt de meesleepregeling dat wanneer een bloedverwant of een aanverwant in de rechte lijn (ouders, grootouders, kinderen etc.) van u of uw partner wél een aanmerkelijk belang heeft in hetzelfde bedrijf dat u mee wordt gesleept en dus ook een aanmerkelijk belang in het bedrijf heeft. Stel dus, u heeft 4% van de aandelen in een BV en uw vader heeft 10% van de aandelen. Uw vader heeft van zichzelf al een aanmerkelijk belang, immers hij bezit meer dan 5% van de aandelen van een BV. Alhoewel u maar 4% van de aandelen in handen hebt, wordt dit toch als aanmerkelijk belang beschouwd omdat uw vader wél een aanmerkelijk belang heeft. Heeft zowel u als uw vader 4% in hetzelfde bedrijf zult u elkaar niet 'meeslepen', simpelweg omdat u beide individueel geen aanmerkelijk belang heeft.

Inkomsten uit aanmerkelijk belang

Box 2 heft belasting over de inkomsten uit een aanmerkelijk belang, nu we verduidelijkt hebben wat een aanmerkelijk belang is, is het wellicht makkelijk het begrip inkomsten te definiëren. Inkomsten uit aanmerkelijk belang zijn onder te verdelen in twee categorieën, zijnde regulier voordeel (dividend) en vervreemdingsvoordeel (verkoopwinst)

Dividend

Dividend zijn winstuitkeringen die bedrijven doen zodat hun aandeelhouders ook meegenieten van de resultaten van het bedrijf. Deze dividenden worden wel al belast met een percentage van 15% die het bedrijf inhoudt alvorens het dividend wordt uitgekeerd aan zijn aandeelhouders. De aandeelhouder kan – wanneer het voor hem/haar – in box 2 valt, de reeds betaalde dividendbelasting terugvragen, aangezien er een aanmerkelijk belangheffing van 25% over de waarde van het dividend moet worden betaald. Als Unilever u bijvoorbeeld dividend uitkeert van €1 miljoen en we gaan ervan uit dat u een aanmerkelijk belang in het bedrijf heeft, betaalt u dus 25% over €1 miljoen (= €250.000) aan box 2 belasting.

Vervreemdingsvoordelen

Vervreemdingsvoordelen komen voor wanneer u aandelen van een bedrijf – waarin u een aanmerkelijk belang heeft – verkoopt. Wanneer u hier winst bij maakt, wordt de toegenomen waarde tevens belast met een percentage van 25%. Wanneer er sprake is van een verlies zal er geen belasting worden geheven. Stel, u heeft in het jaar 2000 aandelen van Unilever gekocht waardoor u een aanmerkelijk belang in Unilever verkreeg. U heeft deze aandelen destijds voor een bedrag van €10 miljoen aangekocht. Nu wilt u deze aandelen jaren later verkopen en u heeft er een flinke winst mee gemaakt, u verkoopt de aandelen namelijk voor €30 miljoen euro. Aangezien er sprake is geweest van een aanmerkelijk belang zal het vervreemdingsvoordeel – hier dus €20 miljoen – dus worden belast met 25% aanmerkelijk belangheffing.

Mogelijkheid tot ontlopen aanmerkelijk belang heffing

U merkt goed op dat u deze aanmerkelijk belang heffing alleen maar betaalt als u als persoon – zoals de naam al doet vermoeden - een aanmerkelijk belang bezit. Wanneer u nu bijvoorbeeld een eigen BV heeft waarvan u 100% van de aandelen in bezit heeft, betaalt u over de inkomsten (dividend en vervreemdingsvoordeel) uit deze BV dus 25% belasting in box 2. Maar als u de BV het geld nu laat schenken? Dat is het geen inkomsten meer uit aanmerkelijk belang, maar gewoon een schenking.

Het probleem dat zich nu voordoet is dat de Successiewet van 1956 even om het hoekje komt kijken. Aangezien hier sprake is van een schenking die gedaan is door een Nederlander, de BV is immers een Nederlands rechtspersoon, zal er schenkbelasting over moeten worden betaald. Ervan uitgaande dat u dit niet wilt zullen we het geld dus moeten laten schenken door een buitenlander of buitenlandse rechtspersoon. Een verweer die de belastinginspecteur zou kunnen opbrengen is dat een schenking ontvangen uit een BV kan worden gezien als loon c.q. inkomsten uit werk en dus moet worden belast in box 1. Een mogelijkheid om deze kans iets te verkleinen (maar zeker niet te laten verdwijnen) is de schenking door een stichting te laten doen.

Constructie

Dus een buitenlandse BV moet het geld uitkeren aan een stichting, waardoor we dus een land uit moeten kiezen die geen dividendbelasting kent. Cyrus is de ideale kandidaat. Cyprus kent geen dividendbelasting of schenkbelasting. Dus uw Nederlandse BV keert al het dividend uit aan de enige aandeelhouder een Limited (Cypriotische equivalent van BV) die het op zijn beurt weer uitkeert aan zíjn enige aandeelhouder; de Cypriotische stichting. Die tot slot het bedrag schenkt aan een Nederlander: U. Sinds Cyprus geen schenkbelasting kent, en de Nederlandse Belastingdienst alleen maar schenkingen gedaan door een Nederlander belast, is het geschonken bedrag onbelast gebleven. U heeft nu wel nog steeds het probleem met de enthousiaste belastinginspecteur die hoogstwaarschijnlijk de schenking nog steeds in box 1 probeert te krijgen, maar niks is voor niks.