Ontwijken van belasting over vermogen (box 3)

Alhoewel misschien wel niet iedereen last heeft van de belasting die in box 3 wordt geheven over spaargeld, is het soms toch nog steeds een aardig vervelende heffing voor de ietwat meer vermogende onder ons. In 2017 veranderde de belastingheffing over spaargeld drastisch. Er zijn vele omslachtige manieren om de belasting over spaargeld te verlagen maar ook zeker genoeg praktische oplossingen. Nota Bene: belasting ontduiken is illegaal, hierbij liegt u tegen de Belastingdienst over uw inkomen en/of vermogen en dit valt onder (belasting)fraude. Belasting ontwijken daarentegen is compleet legaal, u maakt slim gebruik van de wet en de met opzet (maar soms ook per ongeluk) gecreëerde mogelijkheden van de wetgever om uw belastingdruk te verlagen.

Hoe werkt het boxensysteem?

De belastingdienst werkt bij het heffen van belastingen op natuurlijke personen (alle personen, eenmanszaken en vof’s) met een boxensysteem. Dat betekent dat het inkomen en vermogen wordt ingedeeld in drie verschillende groepen gebaseerd op de herkomst. De eerste box gaat over al het geld dat door middel van werk en woning u portemonnee binnen in gekomen. De tweede box belast het aanmerkelijk belang d.w.z. alle inkomsten die u vergaart uit een belang van meer dan 5% van een rechtspersoon (bijvoorbeeld BV’s en NV’s) En tot slot wordt in box 3 de belasting geheven over uw spaargeld.

Belastingheffing van box 3

In 2017 is het hele systeem achter de berekening van de verschuldigde belasting in box 3 op de schop gegaan. Vóór 2017 ging de Belastingdienst ervan uit dat uw vermogen per jaar 4% steeg, het maakte hierbij niet uit of dit het geval was of niet. Vervolgens betaalde u over het fictief rendement een belasting van 30%. Dit kwam dus in totaal uit op een percentage van 1,2% per jaar over uw gehele vermogen, met uitzondering van de belastingvrije voet met een toenmalige waarde van €25.000 (thans verhoogd naar €30.000). Vanaf 2017 heeft de Belastingdienst de berekening achter het fictief rendement aangepast. De actuele doch ingewikkelde berekening van de belasting in box 3 kunt u vinden op de site van de Belastingdienst. Al uw vermogen valt onder het belastbare bedrag in box 3, zoals de spaarrekening en aandelen. Echter heeft de wetgever ook enkele uitzonderingen in de wet opgenomen.

Eenvoudige manieren

Kunst

De meest simpele manieren om belasting te ontwijken zijn meestal de door de wetgever met opzet gecreëerde vrijstellingen. Voorwerpen van kunst en wetenschap zijn bijvoorbeeld vrijgesteld van belasting tenzij deze louter als belegging dient. Als u dus een schilderij koopt om hem thuis op te hangen betaalt u hier geen belasting over terwijl u dat wel doet over de geldsom die u heeft als u het schilderij niet gekocht had. Daarnaast fluctueert de waarde van een schilderij ook niet enorm dus is het vrij zeker dat uw vermogen grotendeels onveranderd blijft.

Groene beleggingen

Nog een vrijstelling zijn uw groene beleggingen, zij worden net als kunst niet meegerekend met de bezittingen. De belegging kan maar tot een bedrag van ongeveer €57.000 en kan alleen in fondsen die aangewezen zijn als groene belegging.

Persoonlijk gebruik

Bovendien vallen alle roerende zaken (dus geen huizen of vastgoed) die persoonlijk of in gezinsverband worden gebruikt of verbruikt ook niet onder bezittingen. Voorbeelden zijn uw auto of de uw meubels. De waarde van al uw huizen (behalve de eerste) vallen wel in de box 3 belasting en u betaalt hier dus belasting over.

Verplaatsen naar andere box

Een basisregel bij het boxensysteem van de Belastingdienst is dat zodra u de belasting al in een van uw boxen betaald heeft, u het niet nogmaals in een andere hoeft te betalen. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen uw vermogen vanuit box 3 naar box 1 (woning en werken) te brengen door uw eigenwoningschuld gedeeltelijk af te betalen. Ook kunt u ervoor kiezen om vermogen naar box 2 (aanmerkelijk belang) te verplaatsen, daarover meer hieronder.

Ingewikkelde weg

Zoals u hierboven al heeft gelezen, kunnen we ervoor kiezen vermogen te verplaatsen naar een andere box, zoals bijvoorbeeld box 2. Als u bijvoorbeeld meer dan 5% van de aandelen in een bedrijf heeft (een aanmerkelijk belang), dan betaalt u niet langer meer belasting over de waarde van de aandelen (namelijk in box 3), maar betaalt u belasting over de inkomsten uit dit aanmerkelijk belang (box 2). Als u zodanig veel geld heeft, kunt u dus een aanmerkelijk belang kopen in een beursvennootschap (zoals Aegon, SBM Offshore of natuurlijk de grotere als Shell of Unilever), hierdoor betaalt u geen belasting meer over de waarde van de aandelen maar alleen over de inkomsten uit de aandelen. De meeste bedrijven betalen dividend uit en hier betaalt u dan dus wel box 2-belasting over van 25%, maar niet meer over de waarde. Een klein nadeel echter is dat de waarde van aandelen meer schommelen dan die van een vaste geldsom dus uw kapitaal loopt meer gevaar dan als u het geld simpelweg op de spaarrekening laat staan.

Een mogelijkheid voor de niet zo vermogende onder ons is om zelf een bedrijf op te richten. Dit moet wel een rechtspersoon zijn (i.e. BV of NV) want de inkomsten uit een eenmanszaak worden gewoon samen in box 1 genomen. Een rechtspersoon wordt als aparte entiteit beschouwd en betaalt dus ook apart belasting. Stel, u heeft een bedrag van ongeveer €100.000 op uw spaarrekening staan, dan betaalt u meer dan €400 per jaar. U kunt ook zelf een BV oprichten met een waarde van €100.000 waarvan u alle aandelen in handen houdt, waardoor u dus een aanmerkelijk belang bezit. De €100.000 wordt dus niet langer in box 3 belast maar in box 2. Als u geen winst haalt met uw bedrijf (u behaalt dus geen rendement op uw spaargeld), betaalt u ook geen belasting. Zodra u wel rendement en dus winst behaalt, betaalt u eerst 20% (of 25%) vennootschapsbelasting en daarna nog eens 25% in box 2 aan aanmerkelijkbelangheffing. Op deze manier betaalt u dus ongeveer 40% over uw daadwerkelijke rendement en niet meer over een fictief (meestal te hoog ingeschat) rendement.

Omslachtige manier

Zoals hierboven is besproken kunt u een eigen bedrijf oprichten om de belastingheffing naar box 2 te verplaatsen, maar op deze manier betaalt u nog steeds aanmerkelijkbelangheffing van 25% bij een potentieel rendement. U betaalt dit omdat u een aandelenbelang van meer dan 5% (in dit geval 100%) heeft in het bedrijf, maar als u dit wegdoet valt het vermogen weer in box 3. Een oplossing is om een ander bedrijf op te richten in een land – onderdeel van de Europese Unie – waar geen dividendbelasting noch schenkbelasting bestaat. En dat bedrijf bezit dan 100% van de aandelen van uw Nederlandse BV. De Europese Unie heeft namelijk een zogenaamde moeder-dochterrichtlijn, wat inhoudt dat alle bedrijven – zonder dividendbelasting in te houden – hun winsten uit kunnen keren aan hun moedermaatschappij, mits laatstgenoemde minimaal 10% van de aandelen bezit van de dochtermaatschappij. Dit wordt ook wel de Europese deelnemingsvrijstelling genoemd.

We kiezen voor dit geval even Cyprus uit als land en richten hier een Limited (Cypriotische equivalent van de Nederlandse BV) op. Dus we hebben nu een Nederlandse BV waarvan alle aandelen in handen zijn van een Cypriotische Limited. Echter als u nu de aandelen van de Cypriotische Limited in handen heeft, hebben we weer exact hetzelfde probleem. U heeft dan namelijk nog steeds een aanmerkelijk belang in een bedrijf dat winst maakt (het rendement) en u zult nog steeds belasting in box 2 moeten betalen. Daarom richten we een Cypriotische stichting op die alle aandelen van de Cypriotische Limited in handen heeft. Een stichting is een natuurlijk persoon en kan dus niet in bezit zijn van een ander door middel van aandelen. U kiest vervolgens zelf een bestuur uit voor de stichting en u zet zichzelf aan het hoofd van de bestuur en kiest ervoor om het geld wat de stichting ontvangt vanuit de Cypriotische Limited te schenken aan een Nederlander, namelijk uzelf. U ontvangt thans een schenking en daar heeft de inkomstenbelasting niks mee te maken. En sinds u louter Nederlandse schenkbelasting betaalt over een schenking ontvangen van een andere Nederlander en Cyprus geen schenkbelasting kent, betaalt u geen belasting over uw rendement van uw vermogen.

Dit artikel is louter ter informatie, er kunnen geen rechten aan worden ontleend, onderzoek altijd zelf voordat u dergelijke constructies probeert.