Box-hoppen met spaargeld

Wie met behoorlijk wat spaargeld bij de bank zorgeloos meende te rentenieren, werd anno 2017 door de fiscus weer snel tot de orde geroepen. Ondanks historisch lage spaarrentes werd de spaartax voor belastingplichtigen met meer dan € 100.000 op hun spaarrekening, toch weer verhoogd. En waar een lage inflatie in 2016 de pijn van een lage rente-opbrengst nog enigszins kon verzachten, was de verwachting dat die inflatie in 2017 weer zou oplopen. Kortom, de spaarder die hiertegen niets ondernam, moest lijdzaam toezien dat hij inteerde op zijn vermogen. Wie dat doemscenario wilde omzeilen, kon overwegen om zijn spaargeld over te hevelen vanuit box 3 naar box 2, een fenomeen dat ook wel bekend staat als box-hoppen.

inhoud

• Het principe van het boxenstelsel
• Inkomen uit sparen en beleggen belast in box 3
• Box-hoppen: inkomsten uit vermogen overhevelen naar box 2
• Wat levert box-hoppen op?

Het principe van het boxenstelsel

Bij de laatste grote belastingherziening in 2001 werden twee grote wijzigingen in de inkomstenbelasting doorgevoerd:

• invoering van een zogenaamd boxenstelsel;
• introductie van de vermogensrendementsheffing.

Invoering boxenstelsel

De meest in het oog springende wijziging was de introductie van drie belastingboxen. Die boxen maakten het mogelijk om de inkomsten van een belastingplichtige op te splitsen naar soort. Tot dan toe werd het gehele belastbare inkomen afgerekend tegen één progressief belastingtarief. Dat tarief steeg namelijk naarmate het belastbare inkomen toenam. Simpel voorgesteld zag een belastingaangifte er destijds als volgt uit:

• men nam zijn salarisinkomsten;
• telde daar zijn spaarrente bij op (voor zover hoger dan de vrijstelling);
• en trok daar de hypotheekrente voor de eigen woning vanaf.

Het gehele fiscale inkomen bevond zich als het ware in één en hetzelfde mandje.

Boxenstelsel splitst fiscale inkomsten uit naar soort

Vanaf 2001 daarentegen werd het inkomen van belastingplichtigen opgedeeld in drie categorieën, elk met een eigen fiscale box:

• Box 1: inkomsten uit werk en woning (progressief tarief oplopend tot 52%);
• Box 2: inkomsten uit aanmerkelijk belang (fix tarief van 30%);
• Box 3: inkomsten uit sparen en beleggen (fix tarief van 30%).

Box 1 geldt voor het gros van de belastingplichtigen als de voornaamste belastingbox. Daarin worden de salarisinkomsten maar ook de inkomsten en uitgaven van de eigen woning afgerekend. En dat alles tegen een oplopend (progressief) tarief. Opbrengsten uit sparen en beleggen (spaarrente, dividend etc.) vallen vanaf 2001 in box 3. Box 2 is in beginsel bedoeld voor mensen die een aanmerkelijk belang van 5% of meer bezitten in een onderneming.

Inkomen uit sparen en beleggen belast in box 3

Inkomen uit sparen en beleggen wordt vanaf 2001 belast in box 3. Uitgangspunt daarbij is dat men jaarlijks 4% rendement kan maken op zijn vermogen (bezittingen minus schulden). Alleen voor de eigen woning werd een uitzondering gemaakt.

Vermogensrendementsheffing

Ongeacht of je als spaarder of belegger meer of minder rendement weet te behalen, over een fictieve opbrengst van 4% ben je 30% belasting verschuldigd. Belastingheffing in box 3 is dus gebaseerd op een verondersteld rendement van 4% en een heffing van 30%. Een heffing die bekend staat onder de naam ‘Vermogensrendementsheffing’ en die in de plaats kwam van de vroegere ‘Vermogensbelasting’.

Vermogensrendementsheffing liet spaarders jarenlang interen op vermogen

De renteontwikkeling die volgde op de introductie van de vermogensrendementsheffing evenwel, heeft met name spaarders veel geld gekost. Als we bijvoorbeeld bedenken dat de rente op spaarrekeningen in 2016 nauwelijks nog 1% bedroeg, dan is duidelijk dat een fiscaal rendement van 4% utopie is. De wijze waarop spaargeld in box 3 wordt belast, is veel belastingbetalers dan ook al jaren een doorn in het oog.

Box-hoppen: inkomsten uit vermogen overhevelen naar box 2

Maar belastingplichtigen zijn zoals bekend zeer inventief en voortdurend op zoek naar mogelijkheden om minder belasting te betalen. Een van die mogelijkheden is om vermogen vanuit box 3 over te hevelen naar box 2, een verschijnsel dat bekend staat onder de naam box-hoppen. Daarvoor moeten de spaargelden dan wel worden ondergebracht in een zogenaamde spaar-bv. En dat gaat gepaard met bijkomende kosten:

• notariskosten;
• inschrijving Kamer van Koophandel;
• de kosten voor het verzorgen van een zakelijke aangifte en het opstellen van de jaarrekening.

"Spaar-bv pas lonend vanaf twee ton spaargeld"

De spaar-bv is door die bijkomende kosten volgens sommige fiscalisten doorgaans pas aantrekkelijk vanaf 200.000 euro aan spaargeld. Volgens hen is box-hoppen daarom vooral de moeite waard voor degenen die toch al een BV hebben. Zij betwijfelen of dat ook opgaat voor de categorie spaarders die met zuinigheid enkele tonnen bij elkaar wisten te schrapen. Voor hen zal het alleen lonen als ze de kosten weten te beperken. Het is in ieder geval aan te bevelen om een goedkope notaris in de arm te nemen. De tarieven in die branche kunnen erg verschillen. Ook op de boekhoudkosten valt te besparen door een slimme keuze van het boekjaar.

Wat levert box-hoppen op?

Dat kan het best worden geïllustreerd aan de hand van een rekenvoorbeeld. Laten we aannemen dat je boven de vrijstelling nog 3 ton aan spaargeld bezit. Dat spaargeld staat uit tegen een rente van 0,75%. Je rente-opbrengst bij de bank bedraagt dan € 2.250,-. De belastingdienst gaat er echter vanuit dat je rendement € 12.504,- had kunnen zijn. Over die fictieve opbrengst betaal je uiteindelijk 30% belasting, zijnde € 3751,-. Per saldo ga je er dus € 1500,- op achteruit. In de spaar-BV daarentegen, was je pakweg 40% over het daadwerkelijke rendement verschuldigd, en was je er € 1350,- op vooruit gegaan. Voor een goed begrip: de vennootschapsbelasting bedraagt 20% voor winsten tot € 200.000. Maar als je ervoor kiest om de rentebaten uit te keren naar privé, kan daar nog onder meer dividendbelasting bijkomen. Vandaar een effectieve belastingdruk in dat geval van 40%. Maar pas op: voor het gemak zijn de hiervoor genoemde bijkomende kosten voor het opzetten van een spaar-BV-constructie buiten beschouwing gelaten.