Vruchtgebruik box 1
U hebt als langstlevende ouder het recht van vruchtgebruik van de ouderlijke woning geërfd, is dat dan box 1 van de inkomstenbelasting of niet? Betaalt u dan naast de erfbelasting ook nog eens inkomstenbelasting over het vruchtgebruik of is er sprake van defiscalisatie? Welke waarde van de woning geven uw kinderen op voor de inkomstenbelasting of is dit gedefiscaliseerd? Hoe u het vruchtgebruik aan de belastingdienst doorgeeft kan ook van belang zijn zodra u naar een verzorgingshuis gaat.
Langstlevende ouder erft recht van vruchtgebruik van de woning
Een erfgenaam kan met een testament het blote eigendom van de ouderlijke woning erven terwijl de langstlevende ouder of partner het vruchtgebruik houdt. Dat betekent in de praktijk in de meeste gevallen dat de woning niet kan worden verkocht zolang de ouder de woning nog bewoont. Wat betekent dit fiscaal voor de inkomstenbelasting?Vruchtgebruik en inkomstenbelasting
De langstlevende ouder die het vruchtgebruik erft geeft de gehele WOZ-waarde van de woning op en verantwoordt die in box 1 van de inkomstenbelasting. De houder van het vruchtgebruik mag ook de hypotheekrente die er betaald moet worden over de woning in box 1 aftrekken. De erfgenaam van het blote eigendom, meestal een kind, hoeft zijn blooteigendom niet op te geven aan de inkomstenbelasting zolang de ouder er woont. Dit alles verandert zodra de vruchtgebruiker elders gaat wonen, het huis wordt verkocht of de woning op een andere manier geen eigen woning meer is, denk aan de situatie waarin de woning wordt verhuurd. Zodra de woning fiscaal gezien geen eigen woning meer is, valt het eigendom van de woning ook niet meer in box 1 maar in box 3.Verkoop met behoud van vruchtgebruik
Het recht op het vruchtgebruik van een woning ontstaat niet alleen via een erfrecht of erfenis. Een ouder kan zijn woning ook aan anderen verkopen met behoud van vruchtgebruik. De woning wordt dan voor een lagere waarde verkocht dan de WOZ-waarde. Ook hier doet de ouder dan afstand van het blote eigendom en behoudt het recht op vruchtgebruik. Voor de fiscus is dit een geheel andere situatie. De belastingdienst kwalificeert dan het vermogen als vermogen in box 3. Zowel bij de vruchtgebruiker als bij de eigenaar van het blooteigendom. De vruchtgebruiker geeft de waarde van het vruchtgebruik bij zijn aangifte inkomstenbelasting op als vermogen in box 3 en de andere eigenaren doen dat voor hun aandeel in het eigendom van de woning. Met andere woorden in dit geval is het eigendom niet gedefiscaliseerd.Ouder gaat naar een verzorgingshuis
Als de ouder naar een verzorgingshuis gaat, zal er een eigen bijdrage voor deze zorg worden berekend. Daarbij speelt het vermogen in box 3 een rol. Op deze manier kan ook het vruchtgebruik nog een rol spelen als het niet via een erfenis werd verkregen. Als het vruchtgebruik wel via een erfenis tot stand kwam speelt de waarde hiervan geen rol bij de hoogte van de eigen bijdrage. Als u vertrekt naar een verzorgingshuis of verpleeghuis, vervalt uw vruchtgebruik. De eigenaren van het blooteigendom hebben daarmee het volledige eigendom in handen gekregen. Vervolgens is het afhankelijk van wat zij met de woning gaan doen, of het box 1 of box 3 vermogen wordt. Gaan ze nu zelf in de woning wonen dan wordt de woning voor hen box 1 vermogen en is er de hypotheekrenteaftrek.Conclusie waarde vruchtgebruik wel of niet in box 1
De manier waarop het vruchtgebruik tot stand komt en de voorwaarden bij het vruchtgebruik bepalen of de waarde ervan in box 1 van de inkomstenbelasting thuis hoort of niet. Wanneer dat het geval is, hebt u het voordeel dat hierover geen vermogensbelasting hoeft te worden betaald, terwijl de hypotheekrente aftrekbaar is. Dit staat overigens los van de erfbelasting die moet worden betaald.Gerelateerde artikelen
Eigen huis aan kind of kinderen verkopenU wilt uw eigen huis aan een kind, kleinkind of uw kinderen verkopen, maar hoe doet u die overdracht fiscaal slim en heb…
Nieuwe erfrecht nadelig voor huizenbezittersEen huis erven, wat betekent een huis in de nalatenschap op basis van het nieuwe erfrecht voor u? Het erfrecht is sterk…
Marginaal belastingtarief vermogen naar 135 procent in 2021Als u een tweede woning hebt of ander vermogen, kan het zo zijn dat u in 2020 en 2021 juist meer vermogensbelasting gaat…
Ouderenkorting 2017 en 2018 omhoogDe ouderenkorting wordt in 2016, 2017 en 2018 per saldo verhoogd, een logische zet want het lijkt slecht gesteld met de…Reacties
Kim, 20-01-2020
Ik heb een vraag in verband met het plaatsen van een mantelzorgwoning voor mijn ouders in onze achtertuin. Hoe kunnen we dit het beste vast laten leggen om te voorkomen dat de mantelzorgwoning als schenking gezien wordt? Zijn er verder nog zaken waar wij rekening mee moeten houden?
Reactie infoteur, 24-01-2020
Beste Jim,
Als u de mantelzorgwoning betaalt en er wordt een huur betaald is er geen sprake van een schenking. Als de verzorgde de woning betaalt is op het moment van bewoning geen sprake van een schenking, maar bij vertrek kan de restwaarde wellicht nog als schenking worden gezien.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
R. Schrage, 20-08-2018
Mijnheer, mevrouw,
Ik heb de volgende vraag met betrekking tot het einde van een vruchtgebruik. Mij is bekend dat het vruchtgebruik eindigt met het overlijden van de vruchtgebruiker. Alleen is mij niet duidelijk wanneer het vruchtgebruik fiscaal eindigt in relatie tot de aangifte erfbelasting. Want ten aanzien van de bezittingen die een overledene bezat is er een verschil in peildatum voor effecten (= slotkoers op voor overlijden) en de bank-en spaartegoeden (= tegoeden op de dag van overlijden). Mijn vraag is nu welke dag is bepalend voor het einde van het vruchtgebruik in relatie tot de aangifte erfbelasting: de dag voor overlijden of de dag van overlijden van de vruchtgebruiker? Of misschien wel de dag na overlijden!
Ik hoop dat u mij hier een antwoord op kan geven.
Met vriendelijke groet,
R.Schrage
Reactie infoteur, 14-01-2020
Beste R. Schrage,
Wanneer een woning in de boedel zit, gaat het bij de fiscale waardebepaling om de WOZ-waarde. U kunt kiezen uit de WOZ-waarde in het jaar van overlijden of het jaar daarna:
https://financieel.infonu.nl/belasting/190151-fiscale-waarde-erfenis-of-schenking-waardebepaling.html
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
P. Hoppen, 27-12-2016
Beste,
Onze moeder is sinds februari 2015 opgenomen in een verzorgingstehuis. In eerste aanleg is er een revalidatieprogramma doorlopen. Dat heeft niet geleid tot terugkeer naar huis. Haar man, onze vader, is in 1981 overleden. Zij is niet opnieuw getrouwd en is geen relatie aangegaan.
Vanaf 4-5-2015 heeft ze als indicatie gekregen “Beschermd wonen met intensieve verzorging en verpleging” gedurende 7 etmalen per week. Ze is niet meer in staat om voor zichzelf te zorgen en is van anderen afhankelijk bij het wassen, aankleden, naar bed en uit bed gaan, plaatsnemen in de rolstoel, etc. Dat betekend dat vanaf dat moment definitief is vastgesteld dat ze niet meer naar haar huis zal terugkeren.
In 1991 is haar huis via een akte van overdracht verkocht aan haar 6 kinderen, met behoud van het recht van vruchtgebruik. Daarbij is in de akte opgenomen dat het recht van vruchtgebruik zal beëindigen bij overlijden van de verkoper, behoudens indien de verkoper kenbaar heeft gemaakt het verkochte te willen verlaten met het oogmerk om een zelfstandige huishouding te gaan voeren in een andere woning.
Bij de belastingaangifte wordt het huis opgegeven in box 3 cf de waardeberekening die in de daarvoor opgemaakte tabel is opgenomen. Dat wordt nu nog steeds gedaan.
Naast het feit dat alle kinderen over de waarde van het huis cf box 3 inkomstenbelasting betalen, heeft dit ook tot gevolg dat de bijdrage die zij betaald voor de zorg mede op basis van de waarde van het vruchtgebruik wordt bepaald.
Omdat zij geen gebruik kan maken van het vruchtgebruik, is het naar onze mening oneerlijk om dat bij de aangifte inkomstenbelasting en bijdrage voor de zorg mee te nemen.
Kunnen wij naar uw mening de waarde van het vruchtgebruik bij de aangifte inkomstenbelasting buiten beschouwing gelaten? In dat geval zal het voor de kinderen wel gevolgen hebben voor de opgave in box 3.
Reactie infoteur, 14-01-2020
Beste P. Hoppen,
Als uw moeder geen recht meer heeft op het vruchtgebruik of daarvan bij leven afziet, vervalt bij haar de waarde hiervan en komt de waarde toe aan haar kinderen. Als de kinderen niet zelf in de woning (gaan) wonen, is dit volle eigendom voor hen box 3 vermogen.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Carlo, 18-10-2015
Beste Zeemeeuw, Ik zit met een paar vragen over erfbelasting.
Mijn onlangs overleden vader was op huwelijkse vw hertrouwd. Hun woonhuis was gemeenschappelijk eigendom. Zijn weduwe is legataris en de kinderen erfgenamen. Zijn weduwe is 73 jr en krijgt tot haar 80ste het vruchtgebruik op vaders aandeel in de woning. De onverdeelde helft van de woning is vgls de WOZ taxatie € 245.000.
Wat is de waarde van het tijdelijke vruchtgebruik, hoe bereken ik dat?
Komt de waarde van het vruchtgebruik in mindering op de nalatenschap. Dit ivm het door de erven verschuldigde erfrecht?
Hopelijk kunt u mij helpen.
Reactie infoteur, 14-01-2020
Beste Carlo,
Voor de bepaling van de waarde van het vruchtgebruik speelt de leeftijd van de langstlevende op het moment van overlijden van de partner een belangrijke rol. De tabel die dit aangeeft vindt u in het artikel:
https://financieel.infonu.nl/geld/38094-nieuwe-erfrecht-nadelig-voor-huizenbezitters.html
Met vriendelijke groet,
Zeemeeuw