Overlijdensrisicoverzekering en de Belastingdienst

Wat betekent een overlijdensrisicoverzekering ORV voor de inkomstenbelasting 2022, uw belastingaangifte en de erfbelasting? U wilt een inkomensachteruitgang na uw overlijden bij uw partner verkleinen of zelfs voorkomen, maar is dat dan belastingvrij of moet er belasting worden betaald? Is de overlijdensrisicoverzekering voor de Belastingdienst vermogen in box 3? Maakt het nog verschil of u getrouwd bent of dat u samenwoont?

Het doel van het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering

In de meeste gevallen is het zo dat als een partner overlijdt er ook sprake is van een forse inkomensachteruitgang, waardoor de achterblijvende partner met hoge kosten en uitgaven kan achterblijven. Kan, want u kunt ook voor een bepaald bedrag een overlijdensrisicoverzekering afsluiten die uitkeert als u overlijdt. Uw partner kan natuurlijk ook deze verzekering afsluiten. Hoe werkt dit belastingtechnisch uit, moet er aan de Belastingdienst belasting worden betaald? Daarbij is er verschil tussen de periode van uw leven en het moment waarop u komt te overlijden.

De overlijdensrisicoverzekering belastingtechnisch tijdens uw leven

Stel u sluit een overlijdensrisicoverzekering af die 150.000 euro uitkeert als u komt te overlijden. Hiervoor betaalt u tijdens uw leven een verzekeringspremie. Die premie is niet aftrekbaar voor de inkomstenbelasting en levert dus geen aftrekpost op. Tijdens uw leven bouwt u met de verzekering geen kapitaal op en u ontvangt ook geen vermogen tijdens uw leven. Immers de verzekering betaalt pas uit bij een overlijden. Dat betekent ook dat het bedrag uit de overlijdensrisicoverzekering belastingtechnisch geen vermogen is in box 3 van de inkomstenbelasting. Het kost u dan ook geen vermogensbelasting.

Overlijdensrisicoverzekering is niet hetzelfde als een uitvaartverzekering

• Het doel van het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering
• De overlijdensrisicoverzekering belastingtechnisch tijdens uw leven
• De overlijdensrisicoverzekering belastingtechnisch als u komt te overlijden
• Overlijdensrisicoverzekering of uitvaartverzekering
• Overlijdensrisicoverzekering om de hypotheek af te lossen
• Volgend jaar wel vermogen in box 3
• Hoeveel belasting betalen over een uitbetaling door de overlijdensrisicoverzekering?

De overlijdensrisicoverzekering belastingtechnisch als u komt te overlijden

De overlijdensrisicoverzekering betaalt bij uw overlijden uit aan degene die in uw verzekeringspolis als begunstigde staat vermeld. In veel gevallen zal dat de partner zijn, maar het mag ook iemand anders zijn. Als de verzekeringnemer uw partner is, krijgt die uitbetaald. Uw partner hoeft over deze uitkering geen inkomstenbelasting te betalen. Het kan wel zo zijn dat er erfbelasting moet worden betaald maar de vrijstelling voor partners is bij de erfbelasting dusdanig (ruim 680.000 euro in 2022) dat deze belasting erg kan meevallen. Dat is ook het geval als u niet getrouwd bent maar ten minste vijf jaar met uw partner samenwoont. Toch is er nog iets waar u op kunt letten. Als jullie niet in gemeenschap van goederen zijn getrouwd, is de uitkering ook voor de erfbelasting zonder belasting. Als jullie samenwonen en de overlijdensrisicoverzekering kruiselings afsluiten hoeft u ook geen erfbelasting te betalen. Kruiselings afsluiten wordt fiscaal niet als erfenis gezien.

Overlijdensrisicoverzekering of uitvaartverzekering

Een overlijdensrisicoverzekering wordt meestal afgesloten om te voorkomen dat de partner berooid achterblijft. De verzekering betaalt immers uit als u komt te overlijden. Een uitvaartverzekering is een verzekering die uitbetaalt om uw uitvaart te bekostigen. Sommige uitvaartverzekeringen doen dit in natura (regelen de uitvaart), andere betalen een bedrag uit dat voor de uitvaart kan worden gebruikt. Er zijn ook meerdere soorten overlijdensrisicoverzekering waaruit u kunt kiezen.

Overlijdensrisicoverzekering om de hypotheek af te lossen

Omdat de uitkering vaak een groot bedrag is, kan het zijn dat het geld een volgend jaar nog wel voor een deel op de rekening van de partner staat. Dat deel is voor dat jaar vermogen in box 3. In veel gevallen is de uitkering uit de overlijdensrisicoverzekering bedoeld om de hypotheek af te lossen. Banken kunnen deze verzekering eisen en de Nationale Hypotheekgarantie kan deze verzekering eisen. In dat geval komt de aflossing van de hypotheek in box 1 van de inkomstenbelasting terecht. Hierdoor dalen uw maandelijkse lasten en betaalt u over de aflossing geen belasting. Bespreek wel met de bank of bij een dergelijke aflossing nog een boeterente moet worden betaald.

Volgend jaar wel vermogen in box 3

Omdat voor box 3 gekeken wordt naar het saldo per 1 januari van een jaar, kan een uitkering in 2022 in box 3 terecht komen voor de inkomstenbelasting. Of wordt een uitkering in 2022 box 3 vermogen voor de belastingaangifte inkomstenbelasting in 2023.

Hoeveel belasting betalen over een uitbetaling door de overlijdensrisicoverzekering?

Conclusie is dat u tijdens uw leven geen belasting hoeft te betalen (er is immers geen uitkering) en geen premies kunt aftrekken voor de inkomstenbelasting. Wat er na het overlijden gebeurt, hangt er van af. Soms moet aan de Belastingdienst erfbelasting worden betaald door de erfgenaam of erfgenamen, maar ook dat is niet altijd het geval.

Lees verder

• Uitstel erfbelasting 2020 of 2021 aanvragen