Brokkenmakers in het verkeer. Man of vrouw?

Wie veroorzaakt de meeste schade in het verkeer? Zijn dat de mannen of zijn het de vrouwen? Een vraag die regelmatig terugkeert op feesten en partijen. Maar wat is het juiste antwoord? Wat zijn de feiten en wat is borrelpraat? Om de vraag goed te kunnen beantwoorden, moeten we eerst eens kijken naar de statistieken. Wat is er gemeten en zijn de conclusies eigenlijk wel juist?

Statistieken & leugens

De Britse staatsman Benjamin Disraeli heeft eens gezegd: “Er zijn drie soorten leugens: leugens, grove leugens, en statistieken”. Deze uitspraak vat het probleem aardig samen. Er zijn namelijk veel onderzoeken naar het onderwerp gedaan, maar het heeft eigenlijk nog niet veel duidelijkheid gebracht. Uit sommige onderzoeken komt naar voren dat mannelijke bestuurders vaker bij een aanrijding betrokken zijn dan vrouwelijke bestuursters. Als er geen rekening wordt gehouden met het aantal gereden kilometers per jaar dan zegt de uitkomst van zo’n onderzoek natuurlijk niet zo veel. Als we aannemen dat een man gemiddeld meer kilometers rijdt dan een vrouw dan moet je daar natuurlijk wel rekening mee houden. “Meten is weten”, maar dan moeten de uitgangspunten wel juist zijn.

Beoordeling statistische gegevens

Soms worden de statistische gegevens niet juist beoordeeld. Ook kan het gebeuren dat er geen rekening wordt gehouden met de oorzaak van bepaalde feiten. In 2012 is er bijvoorbeeld een onderzoek gedaan naar aanrijdingen met een paaltje. Uit dit onderzoek kwam o.a. naar voren dat Overijssel de provincie is met de meeste “paaltjesschade”, namelijk 66% van de inwoners van Overijssel is ooit tegen een paaltje gereden. Voor Noord-Brabant was dit percentage “slechts” 36%. De conclusie zou kunnen zijn dat inwoners van Overijssel wat dommer zijn dan de gemiddelde Nederlander of dat ze een soort blinde vlek voor paaltjes hebben. Het zou ook kunnen dat er in Overijssel gewoon wat meer plaatjes staan dan in Noord-Brabant. Kortom, de uitkomst van het onderzoek kan wel juist zijn, maar dat wil niet zeggen dat de conclusie ook juist is.

Verklaring van feiten

Sommige onderzoeken kunnen leiden tot geheel onjuiste conclusies, als er niet goed gekeken wordt naar de achterliggende oorzaken. Een goed voorbeeld hiervan is een onderzoek van Allsecur uit 2011. Uit het onderzoek bleek dat jonge mannen de gevaarlijkste weggebruikers zijn, maar dat ook oudere dames grote brokkenmakers zijn. Bij de vrouwelijke verzekerden bleek dat het schadeverloop redelijk normaal was, totdat ze iets ouder werden. Zo rond hun vijftigste bleken de dames opeens veel meer botsingen te veroorzaken. De conclusie zou kunnen zijn dat vrouwen slechter gaan rijden als ze wat ouder worden. In werkelijkheid wordt de schade grotendeels veroorzaakt door de kinderen van de vrouwelijke verzekerden. Het blijkt namelijk dat de vrouwen hun auto vaak uitlenen aan de kinderen, omdat de kinderen de grote auto van pa niet mogen lenen.

Groot onderzoek naar de feiten

Het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS) van het Verbond van Verzekeraars heeft in de periode 2004-2006 gemeten hoeveel schades door mannen en vrouwen gemeld zijn. Ook hebben ze bekeken welke bedragen er geclaimd zijn. Het onderzoek richtte zich op bestuurders van personenauto’s die tussen 12.000 en 20.000 kilometer per jaar rijden en alleen WA verzekerd zijn. Het ging om een groep van ongeveer 150.000 personen. Uit het onderzoek bleek dat mannen meer schades melden dan vrouwen. Vooral bij jongeren (van 18 tot 20 jaar) was het verschil groot. Van de groep jonge mannen had 25% een schade gemeld, terwijl van de groep jonge vrouwen 13% een schade had gemeld. In deze leeftijdscategorie was ook het schadebedrag per ongeval bij de mannen hoger dan bij de vrouwen (€ 4.000 bij de mannen en € 2.000 bij de vrouwen).

“Vraag beantwoord”, zou je kunnen zeggen. Nou, nee. Zo eenvoudig is het niet. Ook op dit onderzoek valt wel iets aan te merken. Bij een schademelding werd niet altijd opgegeven of de bestuurder een man of een vrouw was. Als het geslacht van de bestuurder bekend was, is dat (natuurlijk) gebruikt. Als het niet bekend was, is er uitgegaan van het geslacht en leeftijd van de verzekeringnemer. De verzekeringnemer is degene die de premie voor de autoverzekering betaalt. De verzekeringnemer hoeft natuurlijk niet altijd degene te zijn die de schade veroorzaakt heeft. In theorie zou het dus kunnen zijn dat veel vrouwen schade veroorzaakt hebben met de auto van hun (mannelijke) partner en bij de schademelding hun geslacht niet opgegeven hebben. Op die manier krijgen de mannen de schuld, terwijl ze er niets mee te maken hebben. Hiernaast is het onderzoek gebaseerd op de schades die geclaimd zijn. Aangezien lang niet alle schades geclaimd worden, zou de conclusie van het onderzoek ook kunnen zijn dat mannen een schade eerder claimen dan vrouwen. Het enkele feit dat mannen meer schade claimen wil niet direct zeggen dat mannen ook meer schade veroorzaken. Ook hier is het lastig om een juiste conclusie te trekken.

Dus? Wie zijn nou de brokkenmakers in het verkeer?

Als we alle onderzoeken en feiten bekijken, lijkt het er sterk op dat de mannen toch echt meer schade veroorzaken in het verkeer. Ze claimen in ieder geval meer schades en de schadebedragen zijn over het algemeen hoger. Dit lijkt tegenstrijdig met onderzoeken waaruit blijkt dat mannen beter kunnen autorijden dan vrouwen. Volgens een onderzoek van de Drivers Standards Agency onder examinatoren blijkt bijvoorbeeld dat 857.000 vrouwen cruciale fouten maakten, tegenover 646.000 mannen. Het vermoeden bestaat dat mannen beter kunnen autorijden dan vrouwen, maar het gewoon niet doen. Ze kunnen het wel, maar ze doen het niet. En als mannen een schade veroorzaken dan doen ze het goed. Niet een klein krasje, maar gelijk een dikke deuk.

Lees verder

• No-claim korting op je autoverzekering