Van contant geld naar elektronisch geld

Contant geld maakt vooral bij particulieren nog altijd deel uit van het dagelijkse leven, ondanks alle digitale betaalmogelijkheden. Maar als het aan de Europese Commissie ligt zal betalen met contant geld in de Europese Unie vanaf augustus 2012 aanzienlijk worden beperkt.

EU vordert overgang naar elektronisch geld vanaf augustus 2012

Als het aan de Europese Commissie ligt, zal vanaf augustus 2012 de Richtlijn 2009/110/EC de weg effenen voor "innovatieve en veilige elektronische gelddiensten". Daarmee zal contant geld overbodig worden. De Europese Commissie beoogt daarmee een snelle en algehele invoering van een elektronische portemonnee in de vorm van een betaalkaart of andere smartcard die tevens bedoeld is als opslagmedium voor elektronisch geld. Tevens wordt voorzien in mobiele telefoons waarmee kan worden betaald, alsmede online-betaalrekeningen.

Bankbiljetten en muntgeld geven terrein prijs

In Zweden is men al een stapje verder zoals een onderzoek van de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) aantoont. Als eerste land binnen Europa voerde Zweden in 1661 het papiergeld in. Maar de Scandinaviërs zouden ook wel eens de eersten kunnen zijn die bankbiljetten en munten in de portemonnee laten en volledig terugvallen op digitaal geld.

Want creditcards horen in dit high-tech-land bij het doen van boodschappen zelfs voor kleine geldbedragen tot de alledaagse zaken. En ook de smartphone wordt veel gebruikt om zonder contant geld te betalen, bijvoorbeeld bij het openbaar vervoer.

Dat wordt ook nog eens bevestigd door een landenvergelijking uitgegeven door de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) waarin de distributie van bankbiljetten en munten wereldwijd getoond wordt. Aan de staart van dat landenrijtje bungelt, en dat is geen verrassing, Zweden.

Zweden wil contant betalen sneller afschaffen

In Zweden circuleren dus nu al concrete plannen om betalingen met contant geld volledig af te schaffen en die te vervangen door elektronische betaalmiddelen. Dáár immers vertegenwoordigen de bankbiljetten en munten in omloop nog slechts 3 procent van de economische productie.

In een kerk in de Zuid-Zweedse stad Karlsham wordt de collecte al afgewikkeld per creditcard. Op verzoek van de gelovigen werd in de kerk een kaartlezer geïnstalleerd.

Betalen met contant geld neemt af

Volgens de Bank voor Internationale Betalingen, bedroeg het aandeel contant geld in het bruto binnenlands product (BBP) van de eurozone voor het jaar 2010 nog slechts 9,44 procent. Mensen betalen de grootste uitgavenposten zoals huur, ziektekostenverzekering of de mobiele telefoonrekening niet meer in contanten.

Door de BIB werd ook berekend dat eind 2010 in totaal 14,9 miljard eurobiljetten ter waarde van ongeveer 1,2 biljoen dollar wereldwijd in de portemonnees staken. De euro wordt op de voet gevolgd door de yen en de dollar elk met een uitstaand volume van rond de 1 biljoen dollar. Gemeten naar de waarde van de bankbiljetten en munten in omloop, is de Europese eenheidsmunt het meest gebruikte betaalmiddel wereldwijd. Hoeveel daarvan toekomt aan de afzonderlijke lidstaten binnen het eurogebied, kon echter niet exact worden bepaald.

De Japanse centrale bank schat dat er ongeveer 350 miljard dollar onder de hoofdkussens van spaarders liggen. Toch voert Japan de vergelijkende landenlijst aan als het gaat om de distributie van bankbiljetten en muntstukken: Japans contant geld is voor meer dan 18 procent van het bruto binnenlands product wereldwijd in omloop. Dat hoge aandeel kan erop wijzen dat de biljetten niet alleen als betaalmiddel, maar voor een belangrijk deel ook als waardeopslag wordt benut.