Waar komt mijn geld vandaan?

Bankbiljetten verslijten door het veelvuldige gebruik en moeten daarom regelmatig vervangen worden. In alle landen binnen de euro-regio worden regelmatig nieuwe eurobiljetten gedrukt. Hoe kun je aan jouw eurobiljet zien in welk land dit gedrukt is? Ontdek de geheime code van je bankbiljet. zodat je voortaan weet, wáár uit de eurozone de eurobiljetten gemaakt worden.

Geld: Betalen met de euro

Sinds 2002 betalen we met de euro. Voor die tijd had elk land zijn eigen munt, maar ook een eigen drukkerij die het drukken van waardepapieren voor zijn rekening nam. Al die nationale drukkerijen hebben sinds de invoering van de euro steeds delen van het werk mogen doen. Aan de biljetten kun je zien uit welk land ze komen en wie ze gedrukt heeft.

De landletter op het bankbiljet

Elk euroland heeft een letter toegewezen gekregen. Die letter kon niet de eerste letter van de naam van dat land zijn, want er zijn landen in Europa die met dezelfde letter beginnen. Om problemen te voorkomen, koos men voor een soort omgekeerd alfabetisch systeem:

• Schrijf alle landnamen op in de taal van het betreffende land.
• Deel aan elk land in de lijst een letter uit in omgekeerde volgorde, dus België krijgt de Z, etc.

Om het moeilijk te maken zijn om onbekende reden Denemarken en Griekenland verwisseld.

Lijstje met landen

Een lijstje met landen die deel uitmaken van de Europese Monetaire Unie staat hieronder. Je ziet in de tabel de landletter en de naam van het land. Je ziet ook namen van landen, die de euro uiteindelijk (nog) niet hebben ingevoerd. Bij het verdelen van de letters is er klaarblijkelijk vanuit gegaan, dat dat toch wel zou gebeuren. Als je denkt dat ze (behalve Griekenland en Denemarken) niet in de goede volgorde staan, bedenk dan dat in de tabel de landnamen op z'n Nederlands zijn weergegeven:

Landen die ná 2002 de euro hebben ingevoerd

Geen EU, toch euro

Je ziet niet alle landen die de euro gebruiken in bovenstaand lijstje staan. Er zijn enkele landen die geen EU-lid zijn, maar toch de euro gebruiken. Het gaat bijvoorbeeld om:

• Montenegro
• Kosovo
• Monaco
• Vaticaanstad
• San Marino
• Andorra, wordt per 1 juli 2013 officieel euroland

Wel EU, geen euro

Niet alle EU-landen gebruiken op dit moment de euro, hoewel ze natuurlijk altijd kunnen besluiten op enig moment in te stappen. De EU-landen die vooralsnog vasthouden aan de oude nationale munten:

• Denemarken
• Bulgarije
• Hongarije
• Letland
• Litouwen
• Polen
• Roemenië
• Tsjechië
• Verenigd Koninkrijk
• Zweden

Volgnummer

Elk bankbiljet heeft zijn eigen volgnummer, dat bestaat uit 10 cijfers. Als je er op je biljet 11 ziet staan, dan klopt dat: het elfde cijfer is een controlecijfer. Je kunt zelf uitrekenen of jouw biljetten het juiste controlecijfer hebben. Neem de volgende stappen:

1. Je hebt bijvoorbeeld een biljet waarop staat: U35691088442.
2. Je ziet de letter U, dit biljet is dus gedrukt in Frankrijk.
3. Schrijf alle letters van het alfabet onder elkaar en geef elke letter een cijfer. De A krijgt 11, de B 12, etc. De U krijgt dan 31.
4. Tel de eerste tien cijfers (of: alle cijfers behalve de laatste) bij elkaar op. (3 + 5 + 6 + 9 + 1 + 0 + 8 + 8 + 4 + 4 = 48) Tel hier de 31 bij op: ( 31 + 48 = 79 )
5. Deel dit getal door 9. (79 : 9 = 8, rest 7)
6. De volgende stap is het restgetal af te trekken van 9. ( 9 – 7 = 2)

De uitkomst 2 is het controlecijfer. Zoals je ziet klopt dat met het opgegeven biljetnummer.

Weten we genoeg?

Je hebt nu gezien dat je aan het biljetnummer kunt zien of het nummer klopt, en uit welk land het komt. Elk euroland heeft zijn eigen drukkerij die waardepapieren drukt (soms zelfs twee). Denk aan bankbiljetten, maar bijvoorbeeld ook postzegels. In Nederland is die drukker Joh. Enschede, in België is dat Nationale Bank van België. Elke drukker heeft zijn eigen letter gekregen, die je heel klein op het biljet ziet staan. Achter die letter enkele cijfers, die het nummer van de drukplaat en de positie van dat biljet op die plaat aangeven. Je moet even zoeken op je biljet, op elke waarde is dit groepje letters en cijfers op een andere plaats gezet.

De drukkers

Hieronder zie je een lijstje van drukkers uit de landen die in 2002 mee gingen doen met de euro.


Zoals je ziet, in sommige landen zijn er twee drukkers actief die zijn met het gelddrukken bezig houden. Je ziet in de lijst ook drukkers in niet-eurolanden. Zodra deze landen tot de eurozone toetreden zullen dit waarschijnlijk de drukkers zijn die de biljetten in die landen maken.

Verspreiding

Niet alle drukkers maken alle biljetten. Binnen de eurozone wordt het werk netjes verdeeld. Zo wordt bijvoorbeeld bepaald hoeveel biljetten van een bepaalde waarde nodig zijn, en welke drukker hiervoor aan het werk gaat. Het kan dus zijn dat in een bepaald jaar de biljetten van 10 euro gedrukt worden in Nederland en België. Biljetten worden niet zomaar bijgemaakt. Er worden biljetten uit roulatie genomen als deze beschadigd, versleten of te oud zijn en deze moeten worden vervangen. Meestal verspreiden de biljetten zich door het internationale betalingsverkeer vrij snel over de eurolanden. Mocht dat niet zo zijn, dan wordt dit via de centrale banken in de eurolanden geregeld.

Lees verder

• Munteenheden van de wereld