Wat gebeurt er met erfenis en schenking na scheiding?

Door echtscheiding kan een nalatenschap of een schenking verplicht verdeeld moeten worden tussen de ex-partners. Jaarlijks scheiden er tienduizenden echtparen. Bij het aangaan van een huwelijk houdt u er uiteraard geen rekening mee dat het huwelijk uitloopt op een scheiding, maar toch is het verstandig om hier in uw achterhoofd rekening mee te houden. De meeste mensen trouwen in gemeenschap van goederen. Hierdoor worden individuele bezittingen gemeenschappelijke bezittingen.

De schulden van de ene partner wordt na het sluiten van het huwelijk ook het probleem voor de andere partner. Ouders kunnen met een testament ervoor zorgen dat schenkingen en erfenissen uitsluitend bij hun eigen zoon of dochter terecht komt, en niet in het gemeenschappelijk vermogen vallen.

Wat is een uitsluitingclausule?

Door een uitsluitingclausule op te nemen in het testament of in de notariële akte bij een schenking, kan voorkomen worden dat het geschonken of geërfde bedrag een gemeenschappelijk bezit gaat worden. Door de clausule wordt er als het ware naast de gemeenschap van goederen, een afgezonderd privé vermogen gecreëerd voor de partner die het bedrag heeft ontvangen. In de praktijk blijkt echter dat het na jaren moeilijk te traceren is waar het bedrag gebleven is. Het geld wordt namelijk vaak uitgegeven voor gemeenschappelijke doelen.

Wat gebeurt er bij echtscheiding bij een uitsluitingclausule?

Er wordt gekeken naar de bezittingen en vermogen dat verdeeld moet worden. In het geval er bijvoorbeeld een vakantiehuis geschonken is aan één van de partners, waar een uitsluitingclausule op van toepassing was, blijft het vakantiehuis in ieder geval eigendom van de partner die het gekregen heeft. In de meeste gevallen is het echter niet zo eenvoudig.

Uitsluitingclausule toepassen

Stel, er is een te verdelen vermogen van € 125.000 bij een echtscheiding. De partners zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. De man heeft in het verleden een erfenis ontvangen van € 25.000, waar de uitsluitingclausule op van toepassing is. Voordat het gezamenlijke vermogen verdeeld gaat worden, krijgt de man eerst weer de beschikking over die in het verleden ontvangen € 25.000. Het resterende bedrag zal ieder partner de helft van ontvangen.

Wijziging in het huwelijksvermogensrecht

Per 01 januari 2012 is het huwelijksvermogensrecht gewijzigd. De partner die een bedrag heeft ontvangen waar de uitsluitingclausule op van toepassing was, krijgt nu ook de meerwaarde die ontstaan is door de investering van het afgezonderde vermogen. Een vermindering van de waarde zorgt niet voor een verlaging van het bedrag waar de uitsluitingclausule op van toepassing is. Dit is het eenvoudigst uit te leggen aan de hand van een voorbeeld.

Voorbeeld: investeren in een huis

Huwelijkspartners kopen een huis voor € 250.000. De vrouw heeft een schenking ontvangen van € 50.000 met een uitsluitingclausule, die ze wil gaan gebruiken om het huis gedeeltelijk mee te betalen. Ze nemen een hypotheek van € 200.000 en de rest wordt voldaan uit de schenking. Tien jaar later gaan ze scheiden en verkopen het huis voor € 500.000. In het huwelijksvermogensrecht (2012) is nu vastgelegd dat de vrouw niet uitsluitend haar € 50.000 terug krijgt, maar een evenredig deel van de overwaarde krijgt zij er ook bij.
Vrouw ontvangt: 50/250 x 100 procent = 20 procent van de verkoopopbrengst: € 100.000.
De rest wordt evenredig verdeeld, dus vrouw in totaal € 300.000 en man krijgt € 200.000.

Stel, er is geen overwaarde! Het huis wordt verkocht voor € 200.000. Uit het huwelijksvermogensrecht blijkt nu dat de vrouw recht blijft houden op het bedrag dat ze geïnvesteerd heeft in het huis, dus € 50.000. De vrouw krijgt nu een vordering op de man, want de verkoopopbrengst gaat gebruikt worden om de hypotheek mee af te lossen.

De partners onderling hadden er andere afspraken over kunnen maken op het moment dat het geld geïnvesteerd ging worden in het huis. Dit moet echter wel gebeurt zijn om bovenstaande te voorkomen.