Geld is een wettig betaalmiddel

Natuurlijk is geld een wettig betaalmiddel, zullen vele mensen zeggen. Toch ligt het mogelijk net allemaal iets genuanceerder dan dat we vaak denken. Hoe toegankelijk is cash geld eigenlijk in onze winkels? Moeten winkeliers alle wettige betaalmiddelen accepteren en als dat niet zo is, hoe ver kan men daar dan in gaan? Sommige verhalen spreken voor zich. Allemaal vragen die deels eenvoudig in te vullen zijn, want de wetgever zegt het volgende:
”Met een wettig betaalmiddel kunt u goederen of diensten betalen. Bijvoorbeeld met geld (biljetten en munten), een chipknip of pinpas. Maar de wet verplicht niemand om wettige betaalmiddelen te accepteren. Een winkelier moet wel duidelijk aangeven als u bepaalde betaalmiddelen niet kunt gebruiken.”

Hoe gaan winkeliers er mee om?

Bij winkels wil het nogal eens misgaan. Om mensen niet direct af te schrikken worden stickers (of andere uitingen) niet altijd goed zichtbaar geplaatst en dat kan vervelend zijn op het moment dat je bij de kassa staat. Daarnaast gaan mensen er eigenlijk altijd vanuit dat als ze briefgeld in handen hebben, ze er dus ook mee kunnen betalen. Wat op zich niet zo'n vreemde gedachte is. Omwille van de fraudegevoeligheid, maar ook omdat winkeliers hun kleiner geld snel kwijtraken (wat bij de bank immers ook geld kost), wil men groter geld liever niet innemen.

De praktijk

Een Europees bureau heeft een jaar geleden de problemen waar sommige mensen tegenaan lopen gebundeld, met soms voor de hand liggende zaken en soms heel vervelend. Alles vanuit onwetendheid en in de praktijk erg onhandig. Een fractie van de vele inzendingen:

• ”Ik stond laatst bij de Hema in een flinke rij en bij de kassa moest ik € 83,00 afrekenen en gaf de dame achter de kassa een briefje van € 100. Ik heb het niet vaak in de portemonnee, maar dit keer wel en het meisje wilde het eerst niet aannemen. Ik heb goed opgelet of ik zo’n stikker zag, maar die was er niet. Het was erg druk en uiteindelijk heeft ze het briefje bij de scanner gehouden en dat was oké. Toen accepteerde ze het briefje alsnog, maar met grote tegenzin.”
• “Mijn vingermotoriek is niet zo goed en met klein geld laat ik e.e.a. vaak vallen. Ik ben blij dat er bij kleine bedragen ook gepind kan worden en pin nu eigenlijk alles. Met die beweging heb ik mijn hand goed onder controle. Laatst haalde ik voor € 2,15 bij de kaasboer en het meisje keek me al aan alsof ik dat geld toch wel zo zou kunnen betalen. Toen haalde ze het pinapparaat tevoorschijn en aangezien het niet snel genoeg aan ging, begon ze te zuchten. Ik heb er uiteindelijk wel mee betaald, maar het ging niet van harte.”
• Bron: Agnali, Pixabay
  “Op een speciale markt had ik wat oude spullen verkocht en dat leverde me zo’n € 650 op (in verschillende briefjes). Ik wilde daar voor de winter nieuwe kleding voor kopen en aangezien ik behoorlijk lang bezig was met het uittellen, vroeg de vrouw me of ik voor zo’n bedrag niet wilde pinnen. Bij de bank kost het inwisselen geld, dus dat wilde ik niet. De dame was not amused en telde alle briefjes tot 2x toe na toen ik het haar gaf. Ik voelde me behoorlijk opgelaten.”
• “Ik heb eens wat herdenkingsmunten gehad en deze munten hebben een officiële waarde van € 2 per stuk. Ik wilde er vanaf, maar tot 3 winkels toe weigerde de munten te accepteren.
• “Bij de telefoonwinkel is een briefje van € 100 laatst geweigerd. Briefjes boven de € 50 accepteren ze niet. Toen ik zei dat ik dat nergens zag, zeiden ze dat dat niet hoefde en ze het bij betaling gewoon konden zeggen. Maar dat is niet zo en ik ben boos de winkel uitgelopen zonder het product te kopen.”

Namaak

Dat het met de angst voor nepgeld te maken heeft, is evident. De technieken worden steeds beter en nepgeld is vaak nauwelijks nog van echt te onderscheiden. De bank haalt het er feilloos uit en dan ben je dus je geld kwijt als ondernemer.
Van de andere kant ook weer vreemd dat wanneer iemand echt slecht wil en met € 10 of € 20 briefjes betaalt, er geen controle plaatsvindt en je dus je gang kunt gaan.

Communicatie

Wat belangrijk is dat als je als winkelier iets niet accepteert (grote bankbiljetten of speciale munten), je dit duidelijk kenbaar moet maken en daar schort het nog wel eens aan. Niet op de deur van de winkel en niet in de directe omgeving van de kassa. Sommige winkels gaan juist zover om te laten zien wat ze wel accepteren en dat is ook duidelijk. Strikt genomen is de winkelier bij het uitblijven van berichtgeving aan zijn klanten, verplicht het in te nemen. Maar wat doe je als de winkelier weigert? Je kunt hooguit je producten teruggeven.

Aangezien we er ook steeds vaker vanuit gaan dat je ergens altijd kunt pinnen, zou het prettig zijn dat er aangegeven wordt als dit niet kan. Pinnen is veilig en handig en wordt grootschalig gepromoot, vandaar dat we er bijna blindelings vanuit gaan. Steeds meer mensen gaan zonder cash geld op zat en hebben alleen een pasje, wat vervolgens weer problemen kan geven.

Overheid

Ook de overheid gaat nog wel eens de mist in met de manieren waarop betaald kan worden en men slechts één mogelijkheid geeft bij bijvoorbeeld het parkeren. Chippen zie je nog wel eens als enige mogelijkheid … maar chippen is uit en ultimo 2014 verleden tijd. Het is nooit echt een populair betaalmiddel geweest, anders zou het ook niet verdwijnen en dus niet erg handig je bezoekers alleen de mogelijkheid te geven te chippen. Er zijn zoveel moderne manieren van betalen, dat het een misser en ondoordacht is als je dit als gemeente wilt bieden.

De bank versus de winkelier

Bankiers willen ook geld verdienen en dus betaal je als winkelier voor je geld. Het lijkt krom, want het is je eigen geld. Maar de bank moet handelingen verrichten en dus is het niet zo vreemd als de winkelier ook uit wil kijken met uitgifte van wisselgeld.
Verder vindt de winkelier het prettig zoveel mogelijk per pin te krijgen, want veel cash geld is én risicovol én moet weer afgestort worden bij de bank … wat kosten met zich meebrengt. Overigens is pinnen ook niet gratis voor de winkelier, maar wordt om verschillende redenen wel geprefereerd door de meeste winkeliers.

Tot slot

Het is allemaal niet zo vanzelfsprekend als we vaak denken, dit geldt duidelijk ook voor geld. Wat cashgeld op zak en een pasje is nog steeds de beste manier, terwijl je met een goede manier van communiceren een hoop misverstanden zou kunnen voorkomen.