Erfenis niet automatisch naar schoonfamilie (uitsluiting)
Een uitsluitingsclausule in uw testament of bij een schenking opnemen? Dat doet u omdat u wilt voorkomen dat uw erfenis of schenking automatisch ook naar uw schoonzoon of schoondochter gaat na een scheiding of een voortijdig overlijden van uw kind. Hoe kunt u de partner en schoonfamilie uitsluiten van een erfenis of schenking en hoe voorkomt u via uitsluiting dat uw erfenis naar de schoonfamilie gaat? Wat is ook de wettelijke rol van de schoonfamilie bij een erfenis of na een scheiding? Iedereen zou zijn nalatenschap goed met een testament moeten regelen. Zo bepaalt u naar wie welk deel van de erfenis moet gaan en wie uw erven zijn, ook zelfs in geval van een latere echtscheiding. Wel of niet een testament maakt veel verschil. Wat doet de Belastingdienst en wat kunt u regelen met een uitsluitingsclausule in een testament of bij een schenking. Kan ook een vreemde alles erven of kunt u dit ondervangen met deze anti-schoonzoon-clausule dan wel de anti-schoondochter-clausule?
Hoe voorkomt u dat schoonzoon of schoondochter van u erft?
- Is er wel of geen notarieel testament aanwezig?
- Erfenis niet ook automatisch naar schoonfamilie, schoonzoon of schoondochter, uitsluiting van de koude kant
- Uitsluitingsclausule in testament, wat is dat?
- Soorten uitsluitingsclausule in een testament
- De Belastingdienst en erfbelasting betalen
- Schoonfamilie uitsluiten van schenking
- Wat is een insluitingsclausule?
- Slot
Is er wel of geen notarieel testament aanwezig?
Hoofdregel is dat, wanneer iemand overlijdt zonder een testament na te laten, het Burgerlijk Wetboek wettelijk regelt wie de erfgenamen zijn. Erfgenaam zijn dan automatisch de echtgenoot, een geregistreerd partner, de ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers, zusters, kinderen van broers of zusters en zo verder. Wilt u het anders hebben, dan moet u een testament laten opstellen bij de notaris. Met een testament kunt u voorkomen dat straks een vreemde van u erft of de schoonfamilie. U kunt ook regelen dat uw erfenis niet in de gemeenschap van goederen terecht komt.Erfenis niet ook automatisch naar schoonfamilie, schoonzoon of schoondochter, uitsluiting van de koude kant
Een heikel punt blijkt regelmatig de aangetrouwde familie, de koude kant. Ouders kunnen niet altijd even goed met de schoonfamilie omgaan. Bij uw overlijden zonder testament zal de schoonfamilie niet direct van u erven, maar mogelijk wel indirect een deel van de erfenis verkrijgen. Bijvoorbeeld, wanneer uw kind in gemeenschap van goederen is getrouwd en er na uw overlijden sprake is van een echtscheiding. De erfenis komt dan in de gemeenschappelijke boedel, tenzij uw kind of u zelf dit anders regelt:- Uw kind kan trouwen onder huwelijkse voorwaarden. De erfenis is zo alleen zijn of haar bezit en valt dus niet in de gemeenschap.
- Uzelf kunt dat regelen door naar de notaris te gaan en in uw testament voorwaarden aan uw erfenis te stellen, u kunt namelijk in uw testament een uitsluitingsclausule opnemen. Dat is de anti-schoonzoon-clausule dan wel anti-schoondochter-clausule.
Uitsluitingsclausule in testament, wat is dat?
Steeds meer Nederlanders blijken naar de notaris te gaan om via de uitsluitingsclausule in hun testament indirecte vererving naar de schoonfamilie uit te sluiten. In feite corrigeert men daarmee zelf voor een deel een eventueel getrouwd zijn in gemeenschap van goederen. Dit gebeurt zo vaak dat het Burgerlijk Wetboek in 2018 is gewijzigd, bepalingen die gelden voor wie vanaf 2018 en dus ook in 2022 in het huwelijk treedt: er is dan automatisch uitsluiting van indirecte vererving naar de koude kant van de familie te regelen, tenzij het tegenovergestelde via een testament is bepaald. Dat wil zeggen, neen tenzij, in plaats van ja tenzij. Dat zou velen de weg naar de notaris besparen en daarmee de vaak hoge kosten van een testament. Het werd kennelijk tijd dat dit eens automatisch geregeld zou worden, waarbij de notaris alleen nog nodig is voor de echte uitzonderingsgevallen. En dus de gevallen waarbij hij echt nodig is.Soorten uitsluitingsclausule in een testament
Meerdere vormen van uitsluiting zijn mogelijk, de harde uitsluiting (geldt altijd, ook bij overlijden) en de zachtere (alleen bij echtscheiding). Omdat hiervoor niet altijd een standaard oplossing is, een aantal voorbeelden op een rij:- U wilt dat erfenis tijdens het huwelijk privé blijft, niet in de gemeenschap komt en niet zakelijk kan worden gebruikt.
- U wilt zaaksvervanging: het ene privévermogen wordt vervangen door ander privévermogen. Het is dan goed om een aparte rekening aan te houden, zodat dit in de tijd is volgen.
- U wilt dat de vruchten van de erfenis, zoals huur en rente, privé blijven of juist niet.
- U wilt vastleggen waar de erfstukken heengaan, wanneer de erfgenaam later zelf komt te overlijden of bij een echtscheiding. Dit is een verlengde uitsluiting.
- U wilt een bepaalde schenking doen onder voorwaarden.
- U wilt dat ook na het overlijden van zoon of dochter, uw erfenis niet naar de schoonfamilie gaat. Dit vergt een tweetrapsbepaling, anders gaat de erfenis alsnog naar schoonzoon of schoondochter.
De Belastingdienst en erfbelasting betalen
Omdat de Belastingdienst voor de successierechten altijd aanklopt bij een erfenis en nalatenschap, is het verstandig om vooraf te weten waar de erfgenamen aan toe zullen zijn. Maar nog belangrijker is om te bepalen wie wat moet krijgen en te bezien hoe u uw geliefden het beste kunt achterlaten. Wel of geen testament opmaken, bijvoorbeeld. Voor de erfgenamen is het ook goed om te weten dat er geen enkele reden is om alleen maar schulden te erven bij een erfenis. U hoeft een erfenis immers niet zo maar te aanvaarden, maar kunt hem ook verwerpen of beneficiair aanvaarden.Schoonfamilie uitsluiten van schenking
Ook aan een schenking kunt u voorwaarden stellen zodat uw geld niet naar de schoonzoon of schoondochter gaat bij een scheiding. U kunt een schenking namelijk herroepen door voorwaardelijk en herroepelijk te schenken.Wat is een insluitingsclausule?
Bij een insluitingsclausule wilt u juist voorkomen dat de schoondochter of schoonzoon niet van u erft, het omgekeerde dus van een uitsluitingsclausule. Dit speelt vanaf 1 januari 2018, omdat vanaf dan de beperkte gemeenschap van goederen ingaat. Deze geldt voor wie in 2022, 2023 en latere jaren in het huwelijk treedt, maar niet voor wie voorafgaand aan 2018 getrouwd is. Maar let op, andersom kan ook. Ook uw kind en de schoonzoon (of schoondochter) kunnen in hun huwelijksvoorwaarden een insluitingsclausule opnemen in een poging om uw anti-schoonzoon clausule of anti-schoondochter clausule teniet te doen. Dan is het goed om te weten dat de uitsluitingsclausule die u in een testament of bij een schenking opneemt boven de insluitingsclausule van kind en aangetrouwde familie gaat.Slot
De uitsluitingsclausule in een testament of bij een schenking is een krachtige manier om te bepalen wat er met het geld in de toekomst gaat gebeuren. Dit vergt wel een goede administratie van de erfgenaam om te kunnen volgen of een en ander verloopt zoals door erflater of schenker bedoeld is. Er zijn ook meerdere gradaties van uitsluiting mogelijk, zo kunt u de vererving naar de koude kant volledig uitsluiten, maar zijn er ook formuleringen denkbaar waarbij u door een document of testament van uw zoon of dochter kunt worden overruled. Laat u zich altijd goed op deze punten adviseren om later verrassingen te voorkomen.Lees verder
Gerelateerde artikelen
Checklist testament en nalatenschapU kunt een testament maken voor uw nalatenschap, een bestaand testament herroepen of een testament vernieuwen. Wat moet…
Overlijden erfgenaam: overlevingsclausule, 30-dagenclausuleHet kan gebeuren dat twee personen vlak na elkaar komen te overlijden. De volgorde van overlijden heeft volgens het wett…
Banksparen & Leefrente bij ABN AMRO 2021Belastingvrij banksparen met de lijfrente bij ABN AMRO? Bij deze bank heet dat leefrente sparen in 2020 en 2021. Met de…
Dollar, de alsmaar dalende dollarDe dollar is sterk gedaald ten opzichte van de euro en zal dat ondanks de huidige euro crisis waarschijnlijk blijven doe…Reacties
Christina, 13-12-2020
De zoon van een goede vriend is 8 jaar geleden overleden en op zijn sterfbed getrouwd met zijn vriendin. Zij hebben samen geen kinderen. Zij heeft 2 kinderen van een ander. Zij waren getrouwd in gemeenschap van goederen. De moeder van de zoon is enkele jaren geleden overleden, dus na haar zoon. Heeft de weduwe bij overlijden van haar schoonvader recht op een deel van de erfenis en zo ja kan hij haar uitsluiten via een testament?
Met vriendelijke groet.
Reactie infoteur, 17-12-2020
Beste Christina,
De weduwe is geen erfgenaam van de schoonvader, dat was de zoon wel, maar er zijn geen kinderen die zijn plaats kunnen vervullen. Ik veronderstel daarbij dat de zoon de kinderen niet heeft erkend. Bij twijfel is een testament een zekere keuze.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Mat, 07-12-2020
Ik wil een testament opstellen met een harde uitsluitingsclausule zodat de weduwe van mijn reeds overleden zoon buiten de erfenis valt. In dit huwelijk waren er geen eigen kinderen van mijn zoon maar had zijn weduwe wel twee kinderen toen ze trouwden. Hebben deze stiefkinderen van mijn overleden zoon erfrecht als zijn weduwe ook komt te overlijden en zo ja, hoe kan ik dat in mijn testament voorkomen?
M.v.g.
Reactie infoteur, 09-12-2020
Beste Mat,
Normaliter erft een stiefkind niet van een stiefouder als dat niet in een testament zo is bepaald. In uw testament een harde uitsluiting opnemen geeft hierover meer zekerheid.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Stephanie, 12-02-2020
Beste Zeemeeuw,
Dank voor uw reactie.
Ik dacht dit ook. Alleen zeggen anderen nu dat zoon al ge-erft had van opa omdat de erfenis al was aanvaard. Op dat moment was de (nog te verwachten) erfenis dus eigendom van de zoon en afgehandeld. Dat dezelfde zoon later is overleden voordat ook maar iets uitgekeerd of verdeeld kon worden maakt volgens bovengenoemden niet uit.
Waarom zou het dan volgens u toch naar de kinderen van de zoon moeten gaan? Gevoelsmatig denk ik ook dat dit klopt. Maar hoe zit dit juridisch?
Reactie infoteur, 16-02-2020
Beste Stephanie,
De zoon heeft inderdaad geërfd en dat de erfenis nog niet was afgehandeld is daarbij niet ter zake. Fase 2 is dat de zoon zelf overlijdt. Nu komt zijn erfenis ter verdeling, waarin ook de vordering op de nog niet afgehandelde erfenis. In die vordering zit een uitsluitingsclausule die ervoor zorgt dat dat deel niet naar zijn vrouw of schoonfamilie gaat, maar binnen de bloedlijn blijft.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Stephanie, 10-02-2020
Hier een vreemd geval:
Opa is overleden en was langstlevende. In het testament staat een uitsluitingsclausule in de vorm van een tweetrapsbepaling: De erfenis gaat niet naar de 'koude kant'. Zo erft de partner van een reeds (veel eerder) overleden zoon niets en gaat deze naar de kleinkinderen. Dat is helder zo lijkt mij.
Een paar dagen na het aanvaarden van de erfenis van opa overlijdt een andere zoon. Hij was in gemeenschap van goederen getrouwd. Klopt het dan dat zijn partner dan toch de erfenis van de grootouder krijgt, zelfs als die erfenis nog niet 'verdeeld' is?
Reactie infoteur, 11-02-2020
Beste Stephanie,
De andere zoon erft van opa. Opa wil niet dat zijn erfenis naar de koude kant gaat en dus gaat het erfdeel met betrekking tot opa in dit geval naar de kinderen van de zoon en als die er niet zijn, terug naar de andere erfgenamen van opa.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Frans, 19-10-2017
Wij hebben een dochter en een zoon met kleinkind. Mijn zoon is gescheiden. Kan ik door verlengde uitsluiting bewerkstelligen dat indien mijn kleinzoon na mijn zoon overlijdt, niet zijn moeder maar mijn dochter de nalatenschap die via mijn zoon bij hem terecht kwam, erft?
Reactie infoteur, 01-08-2018
Beste Frans,
U kunt dit inderdaad bij de notaris regelen voor het deel dat straks uit uw erfenis afkomstig is en nog over is op het moment dat uw zoon komt te overlijden.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Iris, 01-05-2015
Is dit een Belgische of Nederlanders website?
1.Wat kan men doen, zodat zoon of schoondochter, pas kunnen erven, als man en vrouw beiden overleden zijn?
Vind het ongepast dat ze een blote eigendom kunnen erven, als er 1 overlevende is, dat deze niet het geheel het recht heeft om te beschikken over zijn of haar goederen en geld hoe deze het wenst, zelfs met vruchtgebruik
Men heeft er tenslotte zelf voor gewerkt en zelf voor gespaard.
Ben er niet voor, dat een ander ermee gaat lopen met een deel ervan, waarvoor ze niks gedaan hebben en ons totaal links laten liggen.
Wat kan hier aan gedaan worden?
2. Kan een verandering van huwelijks akte gebeuren, of is dit iets voor een testament van beiden voor bij de notaris?
3. Wat zouden de kosten zijn bij de notaris?
Mvg
Iris
Reactie infoteur, 01-08-2018
Beste Iris,
1. Beide. Gegeven uw woordkeuze ga ik ervan uit dat u wilt weten hoe dit in Nederland geregeld is.
2. Als er geen testament is en er is een langstlevende, krijgt de langstlevende de beschikking over het totaal en de kinderen een vordering op de langstlevende. Als u een testament opstelt kunt u het vrijwel regelen zoals u wilt.
3. Huwelijkse voorwaarden kunnen worden aangepast van strenger gescheiden tot minder streng gescheiden.
4. De notaristarieven zijn vrij en daarom is het raadzaam om bij een aantal notarissen de tarieven op te vragen:
https://financieel.infonu.nl/geld/79350-wat-kost-een-notaris-hoeveel-notariskosten.html
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Simon, 06-05-2014
Beste redactie,
Als mijn schoonfamilie mij, schoonzoon, uitsluiten van de erfenis. Wij zijn in gemeenschap van goederen getrouwd en hebben geen kinderen. Wat gebeurt er met dit deel als mijn vrouw overlijdt? Gaat dit deel dan automatisch naar de langstlevende, ik, of wordt het vroegtijdig opgeëist door de schoonfamilie (neven/nichten)?
Reactie infoteur, 01-08-2018
Beste Simon,
Dat hangt van de precieze formulering van de uitsluitingsclausule af. Het kan best zijn dat als uw vrouw komt te overlijden dit deel toch naar u gaat. In veel gevallen biedt de uitsluitingsclausule alleen " bescherming" bij een echtscheiding en niet bij een overlijden. Zeker niet als uw vrouw het aan u nalaat per testament.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Rinaldo, 20-01-2014
Hoi redactie ik heb een vraag, er is in gemeenschap van goederen getrouwd, maar de man heeft er voor gekozen om het geld dat hij heeft geërfd gedeeltelijk te gebruiken om de hypotheek af te lossen. terwijl er een uitsluitingsclausule actief is. wat gebeurt er dan wanneer er bij een echtscheiding, een huis is met onderwaarde waar de man in blijft wonen. normaal gesproken wordt de restwaarde van de hypotheek verdeeld onder de twee partijen en betaald de vertrekkende partij aan de blijvende partij haar deel van de restschuld.
moet in dit geval de vertrekkende partij gewoon de helft van de restschuld betalen of moet zij opeens een groter deel van de restschuld betalen omdat de man er voor heeft gekozen de hypotheek gedeeltelijk af te lossen met prive geld?
Alvast bedankt voor het eventuele antwoord. Rinaldo
Reactie infoteur, 01-08-2018
Hoi Rinaldo,
Feitelijk is het zo dat de man dan zijn aandeel in de hypotheek hypotheek heeft verkleind. Voor de bank zal dat niet uitmaken, maar wel voor de verdeling van de restschuld straks.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Iris, 31-10-2013
Als men wilt dat een erfenis privé blijft, niet in de gemeenschap komt van een getrouwd koppel en niet zakelijk kan worden gebruikt. Wie controleert dat dan? De koude kant kan de andere persoon sterk beïnvloeden op allerlei manieren, dat het geld of onroerend goed wel in de gemeenschap komt en zo ook naar de schoonfamilie gaat. Bestaat daar iets tegen? Is vooral om de schoonfamilie te blokkeren dat die kunnen mee erven. Koppel is getrouwd zonder huwelijkscontract dus met gemeenschap. Koude familie, is ook koude familie. Is een uitsluitingsclausule geldig in een testament, zonder notaris, zelf hand geschreven en thuis bewaard?
Reactie infoteur, 01-08-2018
Beste Iris,
1. Een testament is alleen rechtsgeldig indien opgesteld en geregistreerd bij een notaris.
2. De voorwaarden uit een testament moeten worden nagekomen. Desnoods kan men naar de kantonrechter stappen.
3. Ook kan de opsteller van het testament in zijn testament aangeven dat als niet aan de voorwaarden van de uitsluitingsclausule wordt voldaan, de erfenis alsnog aan een ander toekomt.
Met vriendelijke groeten,
Zeemeeuw
Frans, 04-11-2008
Ben het met de stellingname eens. Regel het bij wet en sluit de koude kant automatisch uit. Wanneer het huwelijk goed verloopt, krijgen normaliter de zoon of dochter, alsmede hun partners de erfenis, zodat alles normaal verloopt. Zijn er problemen in het huwelijk, of is men in scheiding, dan wil men als ouder niet dat de koude kant mee erft.
Reactie infoteur, 01-08-2018
Dank voor uw reactie.