Geld: wat kinderen moeten weten

Op allerlei manieren in ons leven hebben we te maken met geld. Geld betekent rekeningen kunnen betalen en leuke dingen kunnen kopen en doen. Jammer genoeg schieten ouders, het onderwijs en de maatschappij tekort om kinderen te leren omgaan met geld. Er lijkt ook een tendens te zijn dat jongeren op steeds jongere leeftijd schulden hebben. Als kinderen echter enige financiële kennis meekrijgen, leren ze slim om te gaan met geld en hoeven zij niet te worstelen met financiële kwesties. Ze kunnen dan zelf werken aan hun eigen welvaart.

Inhoud

• Het financiële blauwdruk oftewel het financiële ‘blueprint’
• Opleiding
• Angst en verlangen
• Werken voor geld en om te leren
• Jouw uitgaven bepalen jouw welvaart
• Betaal jezelf eerst
• Automatiseren
• Geld voor jou laten werken
• Financiële basiskennis

Het financiële blauwdruk oftewel het financiële ‘blueprint’

Leren omgaan met geld wordt thuis geleerd in plaats van op school. De ideeën, die je nu als volwassene hebt over geld zijn eigenlijk afkomstig van de eigen ouders of degenen, die jou hebben opgevoed. En zij hebben het weer overgenomen van hun ouders. Hoe moeilijk of hoe gemakkelijk ouders omgaan met geld, laat bij kinderen een blijvende indruk achter over geld. Dit, samen met het ontbreken van basiskennis over hoe je het financieel allemaal kunt regelen, zullen kinderen vaak hetzelfde gedrag vertonen als hun ouders wanneer ze zelf volwassen zijn. Dit automatisch proces is echter te doorbreken door te werken aan de financiële basiskennis van kinderen.

Opleiding

Ouders geven hun kinderen vaak het advies om een opleiding te volgen en hoge cijfers te halen, zodat ze een goedbetaalde baan kunnen vinden. Op school leren kinderen echter, naast de basisvaardigheden als lezen, rekenen en schrijven voornamelijk beroepsvaardigheden. Financiële vaardigheden komen geheel niet aan de orde. Beroepsvaardigheden zijn natuurlijk belangrijk, omdat je hiermee een baan kunt vinden om geld te verdienen. Ze leren tijdens hun opleiding echter niet hoe ze moeten omgaan met geld nadat ze het hebben verdiend. Ook weten ze niet hoe ze het verdiende geld kunnen vasthouden en laten groeien (voor hen laten werken). Als kinderen beschikken over financiële basiskennis en al op jonge leeftijd slim leren omgaan met geld, zouden ze al vroeg kunnen beginnen met het creëren van de eigen welvaart. Op de lange termijn hebben ze hier meer profijt van.

Angst en verlangen

Mensen zijn altijd op zoek naar zekerheid. Ze zijn bang om rekeningen niet te kunnen betalen. Daarom rekenen ze op het hebben van een baan, wat vandaag de dag eigenlijk helemaal geen zekerheid is. Wat je ook veel ziet, is dat ze een leven leiden dat wordt bepaald door de hoogte van hun salaris. De valkuil is echter dat naarmate ze meer verdienen, hun uitgaven ook steeds groter worden. Veel grote financiële problemen worden veroorzaakt doordat mensen hetzelfde willen hebben als anderen. Geld kan dan het leven van mensen gaan beheersen. Hun levensstijl kan hen zodanig in financiële problemen brengen, dat ze er de rest van hun leven voor moeten gaan werken en dus niet meer uit de schulden komen. Kinderen zouden moeten leren om deze emoties, angst en verlangen (hebzucht), te doorzien. Samen met het vergroten van hun financiële kennis, hebben ze een goede basis om zelf te werken aan de eigen financiële zekerheid.

Werken voor geld en om te leren

Werken om de rekeningen te kunnen betalen, is natuurlijk een goed advies. Geef kinderen echter ook mee om niet alleen voor het geld te werken, maar vooral juist om kennis en vaardigheden te leren, die hen weer verder kunnen helpen om een betere baan, met een beter salaris, te bemachtigen. Zo werken ze ook aan een betere positie van zichzelf op de arbeidsmarkt. Bedenk dat het hebben van een baan tegenwoordig geen zekerheid geeft. Laat ze werken aan hun persoonlijke groei, zodat ze sterker in de arbeidsmarkt staan.

Jouw uitgaven bepalen jouw welvaart

Waak ervoor dat je gaat leven naar de hoogte van jouw inkomen. Veel mensen geven al het geld uit dat ze verdienen en vaak zelfs meer dan dat. Dit gedrag veroorzaakt een negatieve financiële spiraal. Het zal steeds meer tijd en moeite kosten om uit de financiële schulden te komen. Als je echter goed grip kunt houden op de uitgaven, blijft er geld over. Dit geld, dat over is, kan worden gebruiken om te werken aan de eigen financiële zekerheid, bijvoorbeeld door te bouwen aan een financiële buffer voor slechte tijden of het gedeeltelijk aflossen van de hypotheek. Veel mensen hebben bovendien de algemene denkfout dat geld alles oplost. Meer geld verdienen, kan echter financiële problemen alleen maar verergeren. Dwaze mensen zullen hun geld snel verkeerd besteden en het daardoor verliezen. Ook kinderen dienen zich hier al heel vroeg bewust van te zijn. Als zij al jong leren om hun uitgaven zo laag mogelijk te houden, blijft er geld over, dat ze zodanig kunnen vastleggen, dat het geld kan groeien.

Betaal jezelf eerst

Het is bij velen gebruikelijk om eerst alle rekeningen te betalen en dan pas te kijken wat er overblijft om te sparen of leuke dingen mee te doen. Door deze manier van leven ben jij echter degene, die elke maand aan het kortste eind trekt. Vaak blijft er niets of zelfs minder dan niets over. Leer jezelf dan ook aan om eerst geld voor jezelf opzij te zetten, zodra je je salaris hebt ontvangen. Het maakt niet uit hoe weinig dat ook is. Betaal daarna pas de rekeningen. Als je ze niet allemaal kunt betalen, is dit het teken dat er iets mis is met jouw uitgavenpatroon. Je bent dan genoodzaakt om je uitgaven aan te passen of andere manieren te bedenken om aan geld te komen om rekeningen te kunnen betalen.

Automatiseren

Zorg ervoor dat je het bedrag dat je voor jezelf opzij zet, automatisch overmaakt. Maak van deze overschrijving een periodieke overboeking bij jouw bank, waardoor je er geen omkijken naar hebt. Als je een jaar later naar jouw spaarrekening kijkt, zul je blij verrast zijn. Werken aan een financiële buffer en aan de eigen financiële zekerheid geeft zo’n goed gevoel dat je in korte tijd al geneigd zult zijn om het bedrag dat je aan jezelf ´betaalt´, het spaarbedrag, te verhogen en manieren gaat zoeken om de uitgaven te verlagen. Regel een betaalrekening en spaarrekening voor de kinderen.

Geld voor jou laten werken

Het contante geld dat je op zak hebt, kost je alleen maar geld, omdat geld elke dag iets minder waard wordt vanwege inflatie. Naast het werken voor geld is het echter ook mogelijk om het geld voor jou te laten werken. De meest eenvoudige voorbeeld is een spaarrekening. Het tegoed dat je op een spaarrekening stort, is veelal vrij opneembaar en na een jaar krijg je rente daarover. Het geld laat je voor jou werken. Houd er wel rekening mee dat de inflatie met de spaarrente moet worden verrekend, waardoor er weinig opgebouwde rente van overblijft. Veel ingewikkelder om geld voor jou te laten werken is in de vorm van investeringen. Je koopt dan activa (onroerend goed, effecten, grond), die jou, na aftrek van alle kosten, geld opleveren. Het probleem met de meeste mensen is echter dat ze al hun geld besteden aan zaken, die hun geld kost en zelfs blijft kosten.

Financiële basiskennis

Het bouwen aan financiële kennis begint al bij het vergaren van informatie over betaalrekeningen, spaarrekeningen, de verschillende soorten krediet, fiscale voordelen, beleggen in effecten, creditcards en dergelijke. Als je als ouder in al deze aspecten verdiept, kun je aan je kinderen uitleggen welke mogelijkheden er allemaal zijn. Daarnaast dienen kinderen te weten wat inkomsten en uitgaven zijn. Door hen te leren hun uitgaven zo laag mogelijk te houden, blijft er geld over. Als ze hiermee slim omgaan, kunnen ze geld voor hen laten werken. Adviseer ze daarbij om zich niet afhankelijk te maken van een werkgever, de overheid of instanties, die hun geld beheren. Laat ze hun eigen plan trekken en werken aan een schuldenvrije onafhankelijkheid.

Lees verder

• Kinderen leren kiezen
• Goede relatie tussen broers en zussen
• Samenwonen: de gezamenlijke betaalrekening
• Een relatie hebben: de basis
• Zilvervloot Sparen: wat levert het op?