Een erfenis levert niet altijd voordeel op

Bij een erfenis denkt men meestal aan een meevaller in geld en/of goederen. Vaak klopt dat ook en blijft er na aftrek van de kosten voor de begrafenis en de afwerking van de belasting aardig wat over. Het kan echter ook best een fikse tegenvaller opleveren. Soms zit er op een geërfd huis nog een flinke hypotheek of zijn er schulden, waar de ontvanger van de erfenis niets van wist. In dat geval kan de erfenis de ontvanger daarvan zelfs flink geld kosten in plaats van opbrengen. Voordat u ook maar iets van de nalatenschap uit het huis mee naar uw huis neemt moet u dus altijd even uitzoeken of de erflater misschien schulden had en zo ja, of die groter zijn dan de erfenis in zijn geheel waard is. Er zijn echter voorwaarden verbonden aan het afwijzen van een erfenis, die u goed in de gaten moet houden.

Voorzichtig zijn met het aanvaarden van een erfenis

Wie een erfenis aanvaardt, verklaart zich bereid om alles van de erflater te aanvaarden. Niet alleen de lusten, maar ook de lasten. Bent u er niet zeker van dat degene waar u van erft geen schulden heeft, dan kunt u de erfenis “voorwaardelijk aanvaarden”. Dat heet in notariële termen “beneficiair aanvaarden”.

Wat betekent "voorwaardelijk aanvaarden"?

Het betekent dat u eerst kunt bekijken of de erfenis u voordeel oplevert of niet en op niet meteen voor onverwachte schulden en uitgaven staat. Mocht er na aftrek van de schulden een positief saldo overblijven, dan komt u daarvoor in aanmerking. Mocht het saldo negatief zijn, dan hoeft u niet op te draaien voor de schulden. U weet immers niet altijd of de erflater schulden heeft bij de belasting, bij verschillende verzendhuizen of zelfs ergens een persoonlijke lening is aangegaan.

De erfenis verwerpen als er schulden blijken te zijn

U kunt de erfenis meteen verwerpen als u er zeker van bent dat de schulden van de erflater groter zijn dan wat u aan waarde zou erven. Denk daar wel goed over na, want een eenmaal verworpen erfenis kunt u naderhand niet meer ongedaan maken.

Een aandenken meenemen wordt al als aanvaarding bekeken

Vaak wil iemand wel nog een aandenken uit de inboedel halen, maar zodra u dat doet, beschouwt men de erfenis als aanvaard. Als u de erfenis verwerpt, mag u helemaal niets, ook geen aandenken, van de erflater uit zijn woning meenemen.

Alles altijd laten staan

Bent u er niet zeker van of de erflater u ook schulden heeft nagelaten, laat dan alles in zijn of haar woning staan en neem niets mee. Zelfs geen foto als aandenken! Ziet u een mooie vaas staan en neemt u die mee naar huis, dan vat de wet die handeling op als een aanvaarding van de erfenis en zit u ook aan de rest vast. Protesteren helpt dan niet meer. Dan is het te laat. Ook als u alvast een kleine schuld van de erflater betaalt, hebt u in principe de erfenis aanvaardt en kunt u deze verder niet meer weigeren.

Erfenissen uit verpleeghuizen en aanleunwoningen

Deze moeten meestal al zeer snel na het overlijden van een erflater ontruimd worden. Dat levert vaak een probleem op als men niet weet of er onbekende schulden vastkleven aan de erfenis. Dat is vaak het geval als u weinig contact met de erflater had en u weinig over hem/haar weet.

Vraag inlichtingen bij de notaris

Vooral in die situatie is het verstandig om de erfenis voorwaardelijk te aanvaarden en even bij een notaris na te gaan, hoe dit verzorgd dient te worden. Daarbij moeten lijsten gemaakt worden van de inboedel en alle geldelijke staten van banksaldo’s, schulden, enzovoort. Laat u hierover door een notaris goed voorlichten. De wet verandert wel eens iets en u bent niet altijd op de hoogte van de laatste wetswijzigingen. De notaris is dat wel.

Maak afspraken met mede erfgenamen

Bent u er niet zeker van dat de schulden van de erflater groter zijn dan wat deze in geld en goederen heeft nagelaten, maak dan op tijd afspraken met de eventuele andere erfgenamen, zodat niemand iets uit de nalatenschap meeneemt. Vooral als u met broers en zusters samen erfgenamen bent, is dat best moeilijk.

Eenmaal aanvaard, delen alle erfgenamen in de eventuele schulden

Neemt een van uw mede erfgenamen een stuk van de inboedel als herinnering mee naar huis, dan is ook in die situatie de erfenis aanvaard en moeten alle erfgenamen de eventuele tegoeden, maar ook de eventuele schulden delen. Dat geeft naderhand vaak problemen, omdat niet alle familieleden in de situatie zijn om die last te kunnen dragen.

Een geërfd huis levert u niet altijd voordeel op

Hoort er een huis bij de erfenis dan moet dat meestal in de verkoop gezet worden. Het wordt echter vaak niet meteen verkocht en kan best een jaar later nog steeds in de verkoop staan. Zit er nog een hypotheek op het huis, dan moet wel elke maand de rente en aflossing betaald worden.

Alle kosten lopen gewoon door

Daarnaast lopen de maandbedragen van gas, licht en water gewoon door, want u zult het huis en de eventuele tuin toch af en toe moeten bijwerken. Het is dan niet prettig als het toilet niet meer werkt en er geen water meer uit de waterleiding komt. Bovendien moet de verwarming in de winter toch lichtelijk werken, zodat de waterleidingen niet bevroren raken en er na een vorstperiode lekken ontstaan met alle schade van dien.

Ook de WOZ telt gewoon door

Behalve dat alles moet ook de WOZ betaald worden en kan er nog een rekening van de afvalverwerking komen. Houd rekening met die kosten. De gemeente maakt het niet uit wie er in het huis woont. Er moet gewoon betaald worden door degene die het huis in eigendom heeft. Als erfgenaam bent u dat dan.

Erfbelasting

Ook als de erfenis voordelig uitvalt, kunnen erfgenamen nog voor vervelende verrassingen komen te staan als het huis van de erflater niet binnen een jaar verkocht is. Er moet immers na een jaar over een nog niet verkocht huis binnen een erfenis erf belasting betaald worden. Die betaalt u over de WOZ waarde, na aftrek van de schulden. Een huis dat moeilijk verkocht kan worden, kan daarom voor de erfgenamen op termijn een belasting worden, behalve wanneer er tijdig uitstel van betaling aangevraagd wordt, zodat de lasten later betaald kunnen worden als het huis eenmaal verkocht is.

Laat de bankrekening intact tot het laatste moment

Het is dan ook heel verstandig om de bankrekening intact te laten totdat de laatste rekeningen betaald zijn en tot de belastingen geregeld zijn. Daar gaat vaak een half jaar overheen. Keer uw zussen, broers en eventuele andere gerechtigden geen geld uit de erfenis uit tot alles klaar is. Het is immers heel lastig als u na de verdeling van de erfenis nog bij hen geld moet gaan innen om de laatste rekeningen en verplichtingen te betalen. Daar is niemand blij mee.

Geef wel overzicht aan het einde

Geef wel aan het eind een goede verantwoording van de uitgegeven bedragen en doe alles via de bank, zodat het voor iedereen ook duidelijk is. Dat voorkomt eventuele problemen later. Veel familieproblemen hebben een erfenis als oorzaak. Geef daarom duidelijkheid over wat u gedaan hebt om alles te regelen en zet ook alles op papier.

Goed overleg is altijd nodig

Denk daarom altijd goed na bij het aanvaarden van een erfenis. Het mag immers niet zo zijn dat u zelf in financiële problemen komt, omdat u een erfenis aanvaard hebt. Bereken altijd de voor- en nadelen en bent u niet zeker van de voordelen, aanvaard dan de erfenis voorwaardelijk.