Wachtlijst sociale woning en de Vlaamse huurpremie

Wie een laag inkomen heeft, kan in Vlaanderen een sociale woning aanvragen. De overheden in Vlaanderen bouwen anno 2015 te weinig sociale woningen, waardoor er lange wachtlijsten zijn van mensen die graag een sociale woning zouden willen huren. Wie lang genoeg op de wachtlijst staat, kan een Vlaamse huurpremie ontvangen.

Inschrijven voor een sociale woning

De inschrijving gebeurt formeel via een standaardformulier van de sociale huisvestingsmaatschappij. In principe kan iedereen die in Vlaanderen woont en geen groot inkomen heeft zich inschrijven voor een sociale woning. Dit doe je bij een sociale huisvestingsmaatschappij die actief is in de gemeente waar je woont. Bij deze huisvestingsmaatschappij kan je vragen of je een sociale woning mag huren. De huurprijzen van sociale woningen zijn, zeker in vergelijking met de prijzen op de private huurmarkt, erg laag. Hoe lager je inkomen, hoe lager je huurprijs bovendien zal zijn.

Om je in te schrijven, moet je een aantal bewijzen indienen bij de sociale huisvestingsmaatschappij. Je zal onder andere moeten zorgen voor:

• Een attest van gezinssamenstelling (met wie woon je nu samen?)
• Je aanslagbiljet van de belastingen (hoeveel verdiende je vorig aanslagjaar?)
• Aanslagbiljetten van de belastingen van (meerderjarige) personen met wie je samenwoont
• Een kopie of uittreksel van je identiteitskaart (eID) en die van de personen met wie je samenwoont
• Als het Nederlands niet je moedertaal is: je moet bereid zijn Nederlands te leren en dit kunnen bewijzen

Om je te mogen inschrijven bij een sociale huisvestingsmaatschappij mag je (in november 2015) niet meer verdienen dan € 16.900,- per jaar, + € 1.510,- per persoon ten laste (bijvoorbeeld kinderen, inwonende grootouders of personen met een handicap).

Wachtlijsten sociale woningen

Als je je succesvol hebt ingeschreven bij een sociale huisvestingsmaatschappij, zal je waarschijnlijk niet meteen in een sociale woning kunnen trekken. Er bestaan namelijk erg lange wachtlijsten voor sociale woningen in Vlaanderen. De wachtlijsten zijn de voorbije decennia sterk gegroeid. Een groot deel van de woningen van sociale huisvestingsmaatschappijen zijn verouderd, te klein of vertonen na vele decennia intensief gebruik allerlei gebreken. Er worden maar weinig nieuwe sociale woningen gebouwd. Het aanbod van sociale woningen is veel kleiner dan het aantal mensen dat zich heeft ingeschreven voor een sociale woning. Sommige mensen staan meer dan tien jaar op een wachtlijst voor ze een woning aangeboden krijgen.

Toch inschrijven: politiek signaal en huurpremie

Waarom zou je je als je een klein inkomen hebt dan toch inschrijven, als de sociale huisvestingsmaatschappij je waarschijnlijk geen woning kan aanbieden?

Druk op politiek

Door je in te schrijven maak je de wachtlijsten voor sociale woningen nog een beetje langer. De lange wachtlijsten voor sociale woningen zijn een krachtig signaal aan de beleidsmakers en politici. Door je in te schrijven verhoog je de druk op de regeringen om meer nieuwe betaalbare woningen te bouwen. Je maakt de groep mensen zichtbaar die maar moeilijk een betaalbare woning kunnen vinden in Vlaanderen.

De huurpremie

Als je vier jaar of langer ononderbroken op een wachtlijst staat voor een sociale woning, kan je een huurpremie ontvangen. De huurpremie is als een soort schuldbekentenis van de overheid. Ze geven toe dat ze er helaas niet in slagen iedereen een geschikte en betaalbare woning aan te bieden op de sociale huurmarkt. In ruil daarvoor, krijg je een stukje van de huurprijs die je betaalt op de private huurmarkt terug van de overheid. De grootte van de huurpremie hangt af van de samenstelling van je gezin (heb je kinderen, een partner, ...) en je inkomen. De premie bedraagt ongeveer 1/3e van de huurprijs die je betaalt aan een privéverhuurder. Het bedrag dat men krijgt, is maximum € 120 ,-. Daarbij komt nog € 20 ,- extra per persoon ten laste. In centrumsteden liggen deze bedragen hoger. Als je voor een woning dus maandelijks zo'n € 600,- betaalt en enkele personen ten laste hebt, kan je huurpremie tot wel € 200,- per maand bedragen.

Je ontvangt de huurpremie dus pas nadat je veel geduld oefent. Bovendien mag je niet te kieskeurig zijn. Als je een aantal keren een woning afwees die je aangeboden kreeg door de sociale huisvestingsmaatschappij, zal je geen huurpremie kunnen ontvangen. Je mag een woning enkel afwijzen omwille van grondige redenen (bijvoorbeeld: het aangeboden appartement is op de derde verdieping in een gebouw zonder lift, maar je bent niet meer zo mobiel; of: het appartement heeft maar één slaapkamer en jij hebt vier kinderen).

Je krijgt zolang je op een wachtlijst staat jaarlijks een bericht van je sociale huisvestingsmaatschappij. Zij vragen elk jaar om opnieuw inkomensbewijzen in te leveren, en vragen je of je nog steeds op de wachtlijst wilt blijven staan. Als je hier niet op reageert, word je geschrapt van de wachtlijst. Als je dus bijvoorbeeld 3 jaar op een wachtlijst staat, maar dan niet antwoordt op dit bericht, word je geschrapt van de wachtlijst. Je kan je dan bijvoorbeeld een jaar later wel weer inschrijven op de wachtlijst. Maar omdat je periode van in het totaal 4 jaar op een wachtlijst niet ononderbroken is, heb je geen recht op de huurpremie. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat je op de wachtlijst blijft staan eens je ingeschreven bent en zolang je geen geschikte woning aangeboden krijgt.

In november 2015 kwam in de media dat slechts minder dan de helft van de mensen die recht hebben op de huurpremie, deze ook echt ontvangt. Als je op een wachtlijst voor een sociale woning staat en krap bij kas zit, kan je dus zeker eens bij de sociale huisvestingsmaatschappij of de Vlaamse overheid informeren of jij er misschien recht op hebt.