Psyche en onze financiën

De eerste vraag die opdoemt, heeft dat wat met elkaar te maken? Jazeker, is het antwoord. Want je financiën zijn dan wel gebaseerd op harde feiten, de psyche heeft een grote rol in hoe die harde feiten tot stand komen. Ligt ons betaal- en spaargedrag dan al vast in onze genen? Voor een deel wel, maar gelukkig valt er ook nog veel (aan of af) te leren.

We maken er een potje van!

Strikt genomen is de groep mensen die de financiële administratie moet doen, hier niet echt blij mee. We verzamelen veel om deze dan na verloop van tijd op te ruimen (als we het al netjes opruimen). We kijken terloops naar de bankrekening online, maar controleren weinig. We hebben een gekoppelde spaarrekening, wat zo lekker gemakkelijk is. Maar veel meer doet een grote groep mensen er niet aan. Toch kan je door een laconieke houding veel mislopen. Daarnaast staan we relatief vaak rood, terwijl met wat meer planning dit minder of niet nodig is.

Gek genoeg is er geen tussenweg als het om financiële planning gaat, je ervaart het als prettig/leuk of je ervaart het als ramp of minimaal noodzakelijk kwaad. Wat zijn nu de beïnvloedingsfactoren die maken hoe mensen reageren zoals ze reageren als het gaat om financiën?

Financiële typering

In de genen

Natuurlijk is een deel wat je in de genen meegekregen hebt. Niet zelden zie je bij partners dat de een het als een vanzelfsprekendheid oppakt en de ander juist niet. Kinderen kunnen vaak in deze onder de een ouder geschoven worden, want de manier waarop men met de financiën omgaat, lijkt er verdacht veel op.
De man of vrouw die van zichzelf open is (naar de wereld en deze ook als zodanig zal betreden) en staat voor nieuwe ontwikkelingen, blij wordt van veranderingen en niet graag binnen gebaande paden loopt, is voor verschillende beroepen in te zetten. Maar financiële planning hoort daar meestal niet bij. Het concentratievermogen is in de meeste gevallen net iets minder en een open karakter kan weer het “nee” zeggen dwarsbomen. Je kunt bij financiële planning eigenlijk niet bij de dag leven. Hier is op zich niets op tegen, alleen is dat lastig voor wat betreft dit aandachtsgebied.

Waar leef je

Spreekt voor zich dat er ook beïnvloeding plaatsvindt als het gaat om de directe omgeving. In wat voor omgeving of cultuur leef je. Is het belangrijk dat iedereen zijn financiële zaken goed op orde heeft of wordt het als “plat” en “creatieloos” gezien. De mens wil ergens bij horen en dan is het bijna logisch dat je tot op zekere hoogte meegaat in dit proces. Dat kan betekenen dat je er minder aandacht aan schenkt of het bewust buiten beeld houdt (als je wel van de cijfertjes bent). Maar andersom is het nog lastiger, want als je het niet in je hebt, maar het wordt in de omgeving wel als belangrijk ervaren, dan moet je aan iets (willen) voldoen, waar je niet goed in bent. Als je niet erkent dat je er niet goed in bent en dus maar “aanrommelt” kan het vervolgens misgaan.

Hoe leef je

Wat vaak als belangrijkste wordt weergegeven, maar wat slechts een onderdeel is, is het gegeven hoe je leefstijl is. Als je te luxe leeft en iets nastreeft waar je eigenlijk al voor door wil gaan, kan je op je tenen gaan lopen. Soms enige tijd haalbaar, maar niet voor de lange duur. Je komt enig moment in de problemen en bovendien is de kans groot dat je iets na blijft streven (geld, status, carrière) en niet in het moment leeft.
Daar kan nog bijkomen dat je als man of vrouw impulsief bent en je aankopen kunt doen die zonder na te denken plaatsvinden. Dus niet eerst even nadenken of het haalbaar is. Als je zo gemak georiënteerd bent en je loopt financieel al op je tenen, dan kan het ook lastig worden.

Wat kan je er aan doen?

Vooropgesteld dat je er ook iets aan wilt doen, dan spreekt het voor zich om te beginnen met ordenen. Als het op tafel ordentelijk is, dan helpt dit ook in je hoofd.
Accepteer dat je er of niet goed in bent of je het niet naar buiten wil brengen omdat het niet “passend” is of dat je niet alles kunt doen wat je financieel wilt. Planning is belangrijk en als je dat niet leuk vindt, is het goed om er een vaste tijd voor in te plannen. Verzamel alles tot dat moment, zo ordentelijk als mogelijk en focus je gedurende je je klus goed (zorg dat er geen afleiding is). Kijk wat je aan rekeningen hebt, wat je nog wilt kopen en kijk hoe je financiën er voor staan en plan desnoods in delen in wat je wilt kopen, wat naar de spaarrekening gaat en hoeveel je in de hand hebt. Vergeet niet ook de dagelijkse uitgaven mee te nemen, wat wil de luxe koper nog wel eens doen. Opportunistisch plannen heet zoiets.

Als dit alles toch niet ingevuld kan worden is het of de vraag dat je het toch niet echt goed op wilt pakken of je het ook echt niet voor elkaar krijgt. In dat geval kan je altijd nog een professional inhuren. Als het eenmaal op orde is, kan een professional het op orde houden en kost het per saldo niet eens zoveel geld.

Tot slot

Financiën … voor sommige een crime, maar we ontkomen er niet aan. Doe het of zelf, misschien met wat hulp, of huur er iemand voor in. Het kan je een hoop gedoe en leed besparen.